23 kwietnia 2024

PTL w hołdzie lekarzom poległym w czasie wojny

1 września 1989 roku Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Lekarskiego ufundował i dokonał wmurowania tablicy pamiątkowej na ścianie pawilonu Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie przy ulicy Jazdów. Uroczyste odsłonięcie tablicy w asyście Kompanii Honorowej Wojska Polskiego miało miejsce w 50. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Tablica oddaje cześć 6000 lekarzom poległym na wszystkich frontach wojny.

Od lewej: Iwona Celińska, dr inż. Marian Baraniecki – sekretarz PTL, prof. Hanna Stypułkowska-Misiurewicz, dr Krystyna Podgórska-Baraniecka – skarbnik PTL, prof. Waldemar Kostewicz – prezes PTL, prof. Jerzy Woy-Wojciechowski – honorowy prezes PTL, dr Felicja Łapkiewicz, dr Adam Czarnecki, dr Zbigniew Miller

Od tamtej pory przedstawiciele Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Lekarskiego kultywują zwyczaj składania hołdu poległym lekarzom poprzez coroczne złożenie kwiatów pod tablicą.

Tablica została umieszczona na ścianie jednego z pawilonów Szpitala Ujazdowskiego, miejscu od dwóch wieków związanym z polskim szpitalnictwem wojskowym. Już pod koniec panowania ostatniego króla elekcyjnego, Stanisława Augusta Poniatowskiego, powstał na tym terenie lazaret dla żołnierzy.

Następnie działał tam szpital dla Wojsk Polskich Księstwa i Królestwa Kongresowego. Po upadku powstania listopadowego w 1932 roku do czasu odzyskania niepodległości był tam szpital dla wojsk zaborcy. W okresie międzywojennym znajdował się tam szpital oraz Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Wojska Polskiego, co było odpowiednikiem Wojskowej Akademii Medycznej.

Szpital ten został częściowo zniszczony podczas oblężenia Warszawy w 1939 roku, a po wkroczeniu wojsk niemieckich w czasie okupacji pełnił nadal rolę szpitala wojennego dla leczenia chorych i rannych jeńców – żołnierzy polskich. Prowadzona była też tam rozległa działalność konspiracyjna. W czasie powstania warszawskiego w 1944 roku pawilony Szpitala Ujazdowskiego w znacznym stopniu uległy zniszczeniu. Po zakończeniu wojny szpital nigdy nie powrócił na ten teren. O zniszczone pawilony zaczęły ubiegać się różne instytucje.

Od wielu lat, pomimo ogromnego zaangażowania prezesów Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego oraz dyrektora Głównej Biblioteki Lekarskiej, nadal bezskutecznie prowadzone są – z żalem należy podkreślić – rozmowy o utworzenie Narodowego Muzeum Medycyny w pawilonie, na którego ścianie wmurowana została tablica.