28 marca 2024

Leczenie onkologiczne protonami – fakty i mity

Radioterapeuci, z konsultantem krajowym w dziedzinie radioterapii onkologicznej na czele, wyjaśniają rolę terapii protonowej w leczeniu onkologicznym. Kiedy protonoterapia może być rzeczywiście skuteczna? Czy zyskają na tym pacjenci?

Foto: Marta Jakubiak

„Terapia protonowa jest formą radioterapii. Różnica w stosunku do obecnie stosowanych metod polega na tym, że zamiast fotonów lub elektronów wykorzystuje wiązkę protonów. Wskazania do jej stosowania są takie same jak w przypadku innych form radioterapii,  w szczególności nie ma ona zastosowania w rozsianych nowotworach” – czytamy w liście podpisanym przez liczne grono radioterapeutów (lista sygnatariuszy na dole informacji).

„Jest to względnie młoda forma leczenia, więc doświadczenie w jej stosowaniu jest niewielkie. W kilku rzadko występujących nowotworach jest to metoda z wyboru, a w innych, zwłaszcza wieku dziecięcego, pozwala zmniejszyć dawkę promieniowania w obrębie zdrowych narządów w porównaniu z tradycyjną radioterapią. U większości chorych na nowotwory jej skuteczność wydaje się jednak podobna do tradycyjnej radioterapii i nie została dotychczas zweryfikowana w porównawczych badaniach klinicznych. Radioterapia protonowa jest przy tym metodą bardzo kosztowną i z tego powodu wiele krajów, w tym znacznie zamożniejszych od Polski, zrezygnowało z jej rozwijania” – dodają autorzy listu.

Prof. Rafał Dziadziuszko, konsultant krajowy w dziedzinie radioterapii onkologicznej, powołał już zespół, który opracuje wskazania do terapii protonowej w Polsce. Pierwszy polski ośrodek terapii protonowej rozpocznie działalność pod koniec 2015 roku. Jednostka powstaje w Centrum Cyklotronowym Bronowice w Krakowie, placówce Instytutu Fizyki Jądrowej PAN, gdzie terapia protonowa jest już stosowana w leczeniu czerniaka gałki ocznej (zobacz więcej).

Sygnatariusze listu:

  • Prof. dr hab. Krzysztof Bujko, radioterapeuta, Centrum Onkologii – Instytut  im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie
  • Dr hab. Rafał Dziadziuszko, prof. nadzw., radioterapeuta, Gdański Uniwersytet Medyczny
  • Dr hab. Iwona Gisterek, prof. nadzw., radioterapeuta, Międzynarodowe Centrum Onkoterapii w Koszalinie
  • Prof. dr hab. Jacek Jassem, radioterapeuta, Gdański Uniwersytet Medyczny
  • Prof. dr hab. Andrzej Kawecki, radioterapeuta, Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie
  • Prof. dr hab. Lucyna Kępka, radioterapeuta, SP ZOZ MSW z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie
  • Dr hab. Adam Maciejczyk, radioterapeuta, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu
  • Dr hab. med. Sergiusz Nawrocki, prof. nadzw., radioterapeuta, Śląski Uniwersytet Medyczny
  • Prof. dr hab. Janusz Skowronek, radioterapeuta, Wielkopolskie Centrum Onkologii