Nieplanowany zysk NFZ

29 czerwca Minister Finansów zatwierdził sprawozdanie finansowe Narodowego Funduszu Zdrowia za 2014 r. Dodatni wynik finansowy działalności Funduszu jest niespodzianką – zamiast planowanej straty, wypracowany został zysk. Prezes Funduszu proponuje przeznaczyć zysk 1 061 026,78 zł na fundusz zapasowy.

Foto: Mariusz Tomczak

Artykuł poświęcony jest analizie najważniejszych danych sprawozdania finansowego.

Przychody ogółem

Przychody NFZ w 2014 r. wynosiły 67,185 mld zł i stanowiły 100,41% wartości planowanej. Były wyższe od przychodów uzyskanych w 2013 r. o 2,027 mld zł. ZUS przekazał z tytułu składki za 2014 r. 61,448 mld zł, a KRUS przekazał 3,231 mld zł.

Przychody ze składek z lat ubiegłych od ZUS wyniosły 307,274 mln zł, a od KRUS 17,041 mln zł. Dotacja z budżetu państwa na finansowanie zadań ustawowych wyniosła 1,839 mld zł. Pozostałe przychody zostały zrealizowane w wysokości 249,186 mln zł.

Koszty ogółem

W pierwotnym planie finansowym na 2014 r. wartość kosztów świadczeń zdrowotnych wyznaczono w wysokości 63,387 mld zł, w tym w oddziałach wojewódzkich 62,48 mld zł (na poziomie 2013 r., pomimo prognozowanego na 2014 r. niższego poziomu wartości przychodów ze składek).

W trakcie 2014 r. Prezes NFZ skierował do oddziałów wojewódzkich dodatkowe środki finansowe o łącznej wartości 1,307 mld zł, z przeznaczeniem na zwiększenie finansowania świadczeń zdrowotnych.

W wyniku dokonania zmian planu finansowego NFZ ustalona pierwotnie na 2014 r. wartość kosztów świadczeń zdrowotnych została zwiększona łącznie o 1,129 mld zł (w tym w oddziałach wojewódzkich o 1,307 mld zł).

Wartość zrealizowanych przez NFZ w 2014 r. kosztów ogółem wyniosła 66,124 mld zł i była wyższa od poniesionych w 2013 r. kosztów o 1,249 mld zł. Koszty świadczeń zdrowotnych stanowiły 95,79% kosztów ogółem.

Poniesione w 2014 r. przez NFZ koszty świadczeń opieki zdrowotnej wyniosły 63,338 mld zł i stanowiły 98,17 % wielkości planowanej (w tym w oddziałach NFZ 98,7%).

Z analizy wartości poniesionych przez NFZ w 2014 r. kosztów świadczeń opieki zdrowotnej wynika, że najwyższy udział w strukturze kosztów (podobnie jak w latach poprzednich) stanowiły koszty leczenia szpitalnego z udziałem 49,28%.

Kolejne istotne udziały w strukturze kosztów – POZ – 12%, koszty refundacji aptecznej – 11,92%, AOS – 8,58%. Najniższy udział w strukturze kosztów ogółem stanowiły koszty świadczeń pomocy doraźnej – 0,07%.

Poniesione koszty świadczeń POZ wynosiły 7,701 mld zł i były wyższe od 2013 r. o 62,9 mln zł. W 2014 r., podobnie jak w latach poprzednich, w ramach POZ realizowane były programy profilaktyczne chorób układu krążenia i profilaktyki gruźlicy.

Koszty AOS w 2014 r. wynosiły 5,431 mld zł i były niższe od wielkości planowanej o 0,39%, oraz wyższe od kosztów poniesionych w 2013 r. o 180,7 mln zł. W 2014 r. koszty leczenia szpitalnego wyniosły 31,214 mld zł, stanowiły 99,4% wielkości planowanej i były wyższe od kosztów poniesionych w 2013 r. o 656 mln zł.

Odnotowana na koniec 2014 r. przez oddziały wojewódzkie NFZ niepełna realizacja planów kosztów świadczeń zdrowotnych w rodzaju leczenie szpitalne, w łącznej wysokości 188,9 mln zł dotyczyła przede wszystkim niewykonania planu finansowego w zakresie leków objętych programami lekowymi oraz leków stosowanych w chemioterapii (łącznie niewykonanie planu finansowego NFZ w tych pozycjach wyniosło 140,6 mln zł).

Zrealizowane koszty opieki psychiatrycznej wyniosły 2,319 mld zł (99,6%) i były wyższe od poniesionych w 2013 r. o 79,8 mln zł. Poniesione koszty rehabilitacji (2,1 mld zł) były wyższe od poniesionych w 2013 r. o 26,9 mln zł. Świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej w wysokości 1,099 mld zł były niższe od wartości planowanej o 0,45% oraz wyższe od kosztów poniesionych w roku 2013 r. o 24,11 mln zł.

Poniesione koszty opieki paliatywnej i hospicyjnej w wysokości 376,78 mln zł były niższe od planowanych o 0,95% i były wyższe od kosztów poniesionych w 2013 r. o 21,3 mln zł. W 2014 r. koszty NFZ związane z realizacją leczenia stomatologicznego wyniosły 1,729 mld zł i były niższe niż środki zapisane w planie finansowym o 0,85%.

Świadczenia zdrowotne w rodzaju lecznictwo uzdrowiskowe wyniosły 599,55 mln zł i stanowiły 99,05% wartości planowanej.Poniesione w 2014 r. koszty pomocy doraźnej i transportu sanitarnego wyniosły 43,5 mln zł i stanowiły 98,25% planu, były niższe od ich realizacji w 2013 r. o 140,3 tys. zł.

Koszty profilaktycznych programów zdrowotnych finansowanych ze środków własnych NFZ w 2014 r. realizowane były w ramach umów o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju profilaktyczne programy zdrowotne i wyniosły 159,725 mln zł i były niższe od wielkości planowanej o 4,3%. Koszt programów profilaktycznych był wyższy od realizacji w 2013 r. o 7,2 mln zł.

Poniesione przez NFZ w 2014 r. koszty świadczeń zdrowotnych kontraktowanych odrębnie w wysokości 1,737 mld zł stanowiły 99,68% wartości planowanej i były wyższe od poniesionych w 2013 r. o 76,61 mln zł.

Koszty zaopatrzenia w wyroby medyczne oraz ich naprawy wyniosły 803,69 mln zł (98,51% planu) i były wyższe od poniesionych w 2013 r. o 100,5 mln zł.

Wartość poniesionych przez NFZ kosztów refundacji leków wyniosła 7,55 mld zł i była wyższa od kosztów w 2013 r. o 367,36 mln zł (w 2013 r. koszty refundacji wynosiły 7,183 mld zł). Realizacja kosztów refundacji stanowiła 94,46% wartości planowanej.

Zdaniem NFZ realizacja całkowitego budżetu na refundację na poziomie niższym niż planowanym była wynikiem: rzeczywistej realizacji przez pacjentów recept, prowadzonych negocjacji przez Komisję Ekonomiczną i wnioskodawców ceny zbytu, poziomu odpłatności, wydawanych przez Ministra Zdrowia zgód na import docelowy.

Koszty świadczeń z lat ubiegłych obejmują koszty wynikające z rachunków za świadczenia opieki zdrowotnej udzielone w latach ubiegłych, koszty realizacji prawomocnych wyroków sądowych oraz wartość ugód pozasądowych za świadczenia zdrowotne udzielone w latach ubiegłych.

Wartość poniesionych w 2014 r. kosztów z tego tytułu wyniosła 139,8 mln zł (zaledwie 32,89% planu) i była niższa od wartości poniesionych w 2013 r. o 285,23 mln zł.

Niska realizacja planu w tej pozycji kosztów wynikała z ujęcia w ramach tej pozycji korekt kosztów opieki zdrowotnej nieujętych w księgach rachunkowych 2013 r. i latach wcześniejszych, w tym skutków weryfikacji świadczeń z lat ubiegłych, wystąpień pokontrolnych.

Uzyskany na koniec 2014 r. wskaźnik realizacji planu kosztów świadczeń zdrowotnych wyniósł 98,17% i był wyższy niż odnotowany na koniec 2013 r. (97,19%).

Wynik finansowy NFZ

W 2014 r. przychody NFZ zostały zrealizowane w wysokości 66,185 mld zł, przewyższały przychody planowane o 275,98 mln zł. Koszty ogółem wynosiły 66,124 mld zł i były niższe od planowanych o 2,041 mld zł.

W planie finansowym na 2014 r. zaplanowano ujemny wynik finansowy ogółem -1,256 mld zł. Wynik działalności NFZ został ustalony w wysokości 1061 mld zł. W 2014 r. NFZ może pochwalić się nadwyżką przychodów nad kosztami, w tym samym roku świadczeniodawcy wykazali świadczenia ponadumowne w wysokości 842 mln zł.

Podmioty lecznicze oczekują, że zaoszczędzone pieniądze wykorzystane zostaną na spłatę niezapłaconych świadczeń. Na posiedzeniu 9 lipca 2015 r. Rada Funduszu poparła wniosek Prezesa NFZ i pozytywnie zaopiniowała przekazanie zysku za 2014 r. na fundusz zapasowy.

Wojciech Marquardt
Skarbnik Naczelnej Rady Lekarskiej

Źródło: „Gazeta Lekarska” nr 8-9/2015