Dokumentacja osoby zmarłej oraz nieprzytomnej

Do Biura Rzecznika Praw Pacjenta trafia duża liczba zapytań i wniosków dotyczących dostępu osób bliskich do dokumentacji medycznej pacjentów zmarłych. Zapytania dotyczą przede wszystkim osób, które trafiły nieprzytomne do szpitala i w związku z tym nie mogły wyrazić zgody na udostępnienie swojej dokumentacji medycznej.

Centrum Onkologii w Warszawie. Foto: Marta Jakubiak

W związku z powyższym Rzecznik Praw Pacjenta informuje, iż prawo dostępu do dokumentacji medycznej ma każdy pełnoletni pacjent. W przypadku pacjentów małoletnich uprawnienie to przysługuje przedstawicielom ustawowym np. rodzicom czy opiekunom prawnym. Pacjent może także upoważnić inną dorosłą, niespokrewnioną osobę, aby ta mogła uzyskać dostęp do jego dokumentacji medycznej.

Zgodnie z aktualnym stanem prawnym w Polsce, w przypadku ciężkiej choroby lub stanu, w przypadku którego może zachodzić obawa śmierci, należy wcześniej zadbać o to, aby uzyskać upoważnienie do dostępu do dokumentacji medycznej. W sytuacji braku takiego upoważnienia, w przypadku śmierci pacjenta dostęp do dokumentacji medycznej nie będzie możliwy.

Wyjątkiem od tej zasady jest skorzystanie z upoważnienia złożonego w innej placówce medycznej: w przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej lub Specjalistycznej Opieki Zdrowotnej. Dokument taki powinien mieć charakter ogólny, to jest upoważniać do dostępu do dokumentacji medycznej, bez wskazania szczegółowej nazwy placówki medycznej i zawierać przynajmniej imię i nazwisko, numer dowodu oraz pesel osoby, która na tej podstawie otrzyma upoważnienie do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta.

Doświadczenia Rzecznika Praw Pacjenta wskazują, że po przedstawieniu upoważnienia złożonego w innej placówce medycznej dokumentacja pacjenta jest udostępniana osobie wskazanej w upoważnieniu.

Co zrobić w sytuacji odmowy dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta pomimo posiadanego upoważnienia?

Gdy placówka medyczna, mimo przedłożenia przez osobę zainteresowaną stosownego upoważnienia, nie udostępnia dokumentacji medycznej, należy niezwłocznie skontaktować się w tej sprawie z bezpłatną Infolinią Biura Rzecznika Praw Pacjenta pod numerem 800 190 590 czynną od poniedziałku do piątku w godz. 9-21. Dyżurujący pracownicy udzielą porady w tym zakresie, a także wskażą przysługujące środki prawne, aby jak najszybciej umożliwić dostęp do dokumentacji, jeśli zachodzi taka potrzeba.

W przypadku gdyby placówka medyczna nadal odmawiała dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta, należy w tej sprawie wystąpić z pisemnym wnioskiem do Rzecznika Praw Pacjenta, który przeprowadzi postępowanie wyjaśniające w podmiocie leczniczym, który odmówił dostępu do dokumentacji medycznej.

Osoba upoważniona może także skorzystać z innej drogi prawnej i złożyć skargę na bezczynność placówki medycznej do właściwego dla siedziby podmiotu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Podstawa prawna:

• art. 23 ust. 1, art. 26 ust. 1 i 2, art. 28 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
• wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 września 2013 r. (sygn. II OSK 1539/13),
• wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 lutego 2013 r. (sygn. VII SAB/Wa 217/12),
• wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 13 lipca 2010 r. (II SAB/Rz 29/10).

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesuje cię prawo medyczne, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej”. Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.