28 marca 2024

Prawo do postępowania w zgodzie z sumieniem

W związku z nieustanną obecnością dyskusji nad klauzulą sumienia w debacie publicznej przedstawiamy stanowisko Komisji Etyki Lekarskiej Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 28 czerwca 2014 roku w sprawie prawa lekarzy do postępowania w zgodzie z sumieniem.

Foto: Marta Jakubiak

Komisja Etyki Lekarskiej Naczelnej Rady Lekarskiej zapoznała się z aktualną sytuacją etyczną, prawem i praktyką w zakresie przestrzegania prawa lekarzy do postępowania w zgodzie z ich sumieniem.

Komisja przypomina o:
a) wynikającym z Kodeksu Etyki Lekarskiej obowiązku udzielania pomocy każdemu pacjentowi bez względu na wiek, płeć, rasę, wyposażenie genetyczne, narodowość, wyznanie, przynależność społeczną, sytuację materialną, poglądy polityczne lub inne uwarunkowania;
b) wynikającym z ogólnych przepisów dotyczących wszystkich obywateli (w tym z Konstytucji Rzeczypospolitej) prawie do działania w zgodzie z własnym sumieniem;
c) wynikającym z przepisów dotyczących wykonywania zawodu lekarza prawe lekarza do odmowy wykonania świadczenia niezgodnego z jego sumieniem lub aktualną wiedzą medyczną;
d) wynikającym z Kodeksu Etyki Lekarskiej prawie lekarza do zachowania swobody działań zawodowych w zgodzie ze swoim sumieniem i współczesną wiedzą medyczną;
e) stanowisku Naczelnej Rady Lekarskiej w sprawie treści art. 39 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty nakazującej lekarzowi korzystającemu z klauzuli sumienia wskazania realnych możliwości wykonania świadczenia budzącego sprzeciw sumienia lekarza w innym miejscu oraz złożeniu wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niekonstytucyjności tego zobowiązania.

W związku z tym Komisja stoi na stanowisku, że lekarze mają prawo do korzystania z prawa do odmowy wykonania świadczeń niezgodnych z ich sumieniem i nie mogą być poddawani żadnym naciskom, dyskryminacji ani represjom z tego powodu.

Andrzej Baszkowski – sekretarz
Andrzej Wojnar – przewodniczący