Ambulatoryjny dostęp do świadczeń zdrowotnych

Świadczenia w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej są udzielane pacjentom według kolejności zgłoszenia. Świadczeniodawca, rejestrując pacjenta mającego skierowanie, ma obowiązek wskazania terminu udzielenia świadczenia zdrowotnego. Wyjątkiem od tej reguły są osoby, które znajdują się w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia, gdyż wtedy pomoc powinna zostać udzielona bezzwłocznie – przypomina Rzecznik Praw Pacjenta.

Foto: Marta Jakubiak

„Świadczeniodawca umieszcza pacjenta na liście oczekujących na podstawie kryteriów medycznych opartych na aktualnej wiedzy medycznej m.in. stanu zdrowia pacjenta, a także rokowań co do dalszego przebiegu choroby” – czytamy w komunikacie opublikowanym na stronie Rzecznika Praw Pacjenta. Lekarz, biorąc pod uwagę stan zdrowia danego pacjenta, ma uprawnienie wskazania na skierowaniu pilności podjęcia leczenia. Kwalifikuje to go do jednej z dwóch kategorii medycznych:

• przypadek pilny („konieczność pilnego udzielenia świadczenia ze względu na dynamikę procesu chorobowego i możliwość szybkiego pogorszenia stanu zdrowia lub znaczącego zmniejszenia szans na powrót do zdrowia”),

• przypadek stabilny („kiedy pacjent nie znajduje się w stanie nagłym i nie został zakwalifikowany jako przypadek pilny”).

Rzecznik Praw Pacjenta przypomina, że w razie pogorszenia stanu zdrowia (po umieszczeniu pacjenta na liście oczekujących) pacjent powinien poinformować o tym świadczeniodawcę. Ten ostatni, o ile wynika to z kryteriów medycznych, „koryguje odpowiednio termin udzielenia świadczenia i informuje niezwłocznie pacjenta o nowym terminie”. Warto pamiętać o tym, że każdy pacjent posiadający ważne skierowanie (np. na operację czy wizytę u specjalisty) może wybrać świadczeniodawcę na terenie całego kraju.

Prawa pacjenta w razie odmowy

Co w sytuacji, gdy pacjent spotka się z odmową zarejestrowania skierowania w poradni specjalistycznej? Przede wszystkim, jak przypomina Rzecznik, należy zażądać odnotowania takiej informacji na skierowaniu. Ponadto w sytuacji odmowy pacjent ma trzy sposoby postępowania. Otóż można:

• zwrócić się do danej placówki z „pisemnym wnioskiem o zarejestrowanie skierowania, wpisanie na listę oczekujących oraz poinformowanie w formie pisemnej o wyznaczonym terminie udzielenia świadczenia zdrowotnego wraz z uzasadnieniem”,

• skierować skargę do właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, z którym placówka zawarła umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (w tej sytuacji warto do pisemnego wniosku dołączyć kopię skierowania, kopię pisma z wnioskiem o zarejestrowanie skierowania, które pacjent skierował do świadczeniodawcy, oraz kopię odpowiedzi udzielonej pacjentowi na swoje pismo),

• skontaktować się z Biurem Rzecznika Praw Pacjenta za pośrednictwem ogólnopolskiej bezpłatnej infolinii 800 190 590 czynnej w dni robocze w godz. 9.00-21.00 (pracownicy przekażą pacjentowi informacje co w danej sytuacji powinien zrobić oraz wskażą przysługujące mu środki prawne).

Pomocne strony internetowe NFZ

Na stronach internetowych oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia można samodzielnie sprawdzić liczbę osób oczekujących i średni czas oczekiwania na udzielenie danego świadczenia opieki zdrowotnej w konkretnej placówce. Stamtąd więcej dowiemy się o możliwości udzielenia świadczenia przez inne podmioty posiadające umowę na udzielanie konkretnych świadczeń zdrowotnych.