Dlaczego warto badać cholesterol u dzieci?

Pierwsze blaszki miażdżycowe zaczynają się tworzyć w naczyniach krwionośnych już w drugim roku życia dziecka, natomiast miażdżyca – przyczyna rozwoju chorób układu krążenia – rozpoczyna się przed 10. roku życia. W krajach uprzemysłowionych choroby układu krążenia są najczęstszą przyczyną przedwczesnej śmierci.

Prof. Bożena Werner. Foto: Małgorzata Mikołajczyk

– W wielu krajach coraz częściej bada się cholesterol dzieciom. Wysoki poziom cholesterolu staje się coraz poważniejszym problemem. Jest on związany z rozpowszechnioną wśród nich nadwagą i otyłością oraz powikłaniami, takimi jak choroby serca – wyjaśnia prof. Bożena Werner, kierownik Oddziału Klinicznego Kardiologii i Pediatrii Dziecięcego Szpitala Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Badanie stężenia cholesterolu u dzieci powinno być upowszechnione także w Polsce. Pozwala ono na zidentyfikowanie i otocznie opieką lekarską i profilaktyką dzieci, którym grożą choroby serca. W krajach wysoko uprzemysłowionych są one obecnie najczęstszą przyczyną przedwczesnych zgonów. Co drugi mężczyzna i co trzecia kobieta po 40. roku życia umiera właśnie z ich powodu.

Patronat zawodów zaufania publicznego

26 maja rozpoczęły się bezpłatne badania profilaktyczne stężenia cholesterolu u dzieci w wieku 5-10 lat zagrożonych rozwojem miażdżycy i chorób układu krążenia. Partnerami akcji „Sprawdź cholesterol u dziecka!” są: Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych oraz Naczelna Izba Aptekarska.

Wyniki ubiegłorocznej akcji „Sprawdź cholesterol u dziecka!” w Polsce i na Ukrainie udowodniły, że rodzice niewiele wiedzą o tym, dlaczego warto badać jego poziom. W obydwu krajach z badań skorzystało wówczas tylko 200 dzieci. Dlatego podjęto decyzję, aby w tym roku kontynuować tę akcję  choć ze względu na sytuację polityczną na Ukrainie tym razem odbędzie się ona tylko u nas.

8 miast, 2 tys. bezpłatnych testów

Badania zostaną przeprowadzone w 8 miastach: Białymstoku, Krakowie, Krasnymstawie, Lublinie, Rykach, Sulechowie, Warszawie i Zielonej Górze. To właśnie w tych miejscowościach Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych przeprowadziła z ogromnym sukcesem badania profilaktyczne „Uwaga nerki!” (2009, 2010) oraz „Nie mam HCV!” (2011). Tegoroczna akcja potrwa do wyczerpania puli – do dyspozycji jest 2 tys. testów.

Warunkiem skorzystania z darmowych badań jest wypełnienie przez rodziców dziecka krótkiej ankiety dostępnej w laboratorium. Odpowiedź na kilka pytań dotyczących występowania w rodzinie cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, podwyższonego poziomu cholesterolu, miażdżycy, zawału serca, udaru mózgu lub nagłego zgonu sercowego pomoże ocenić ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia u dziecka. Czynnikiem zwiększającym to ryzyko jest również nadwaga i otyłość – efekt zbyt małej aktywności fizycznej i tłustej diety.

Nie tylko genetyka

– Na wczesnym etapie życia kluczową rolę w tworzeniu blaszki miażdżycowej odgrywają zaburzenia lipidowe. Jeżeli test wykaże ekstremalnie wysokie stężenie cholesterolu, wskazuje to na rodzinną chorobę genetyczną, tzw. pierwotną hipercholesterolemię. W ten sposób można zidentyfikować całe rodziny z defektem genetycznym i wdrożyć odpowiednią profilaktykę – tłumaczy prof. Bożena Werner.

Co prawda problem wysokiego stężenia cholesterolu u dzieci w wieku 5-10 lat jest najczęściej spowodowany zaburzeniami genetycznymi, jednak – jak wskazuje pani profesor – podwyższone stężenie cholesterolu może być związane nie tylko z genetyką, ale także ze stanami chorobowymi (np. cukrzycą i otyłością), przyjmowanymi lekami, czynnikami środowiskowymi i trybem życia.