Niewiele wiemy o niewydolności serca

Na niewydolność serca cierpi ok. 1 mln Polaków, a w ciągu najbliższych 20 lat liczba chorych wzrośnie o kolejne 250 tys. Według raportu NFZ jest ona najczęstszą przyczyną hospitalizacji w Polsce. Aby zwrócić uwagę Polaków na ten problem w niedzielę na Rynku Głównym w Krakowie odbyły się obchody pierwszego ogólnopolskiego Dnia Świadomości Niewydolności Serca.

Sukiennice w Krakowie. Foto: imageworld.pl

25 maja czołowi przedstawiciele krakowskiej kardiologii rozmawiali ze wszystkimi zainteresowanymi osobami o najważniejszych problemach związanych z niewydolnością serca (przyczyny, objawy, leczenie i profilaktyka). Organizatorem tego wydarzenia była Sekcja Niewydolności Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca CM UJ z Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II. Akcja ma zmotywować Polaków do podjęcia aktywnych działań profilaktycznych.

Problem społeczny

Przewlekła niewydolność serca istotnie zmniejsza aktywność zawodową. Chociaż średni wiek pacjenta zmagającego się z tą chorobą w Polsce wynosi 68,5 roku, aż 83 proc. z nich przebywa na rencie. Wg badania Zopan tylko 23 proc. pacjentów w wieku przedemerytalnym pozostaje aktywna zawodowo. Globalne straty społeczne spowodowane niewydolnością serca są porównywalne z łącznym efektem najbardziej rozpowszechnionych typów nowotworów, jeśli weźmiemy pod uwagę takie kryteria jak:

• całkowita liczba przedwcześnie utraconych lat życia,
• całkowita liczba przedwcześnie utraconych lat życia w pełnym zdrowiu,
• łączna wartość ekonomiczna utraconych lat życia.

Niższa jakość życia

U chorych na niewydolność serca, na tle innych najczęściej spotykanych chorób przewlekłych, jakość życia jest obniżona w podobnym stopniu jak u pacjentów stale poddawanych hemodializie, a także gorsza niż pacjentów cierpiących na depresję lub zapalenie wątroby. Upośledzenie jakości życia jest związane z objawami choroby i ich nasileniem, a także częstymi hospitalizacjami pacjentów.

Wydajemy ogromne pieniądze na leczenie

Niewydolność serca generuje wysokie koszty dla polskiego systemu ochrony zdrowia, bowiem stanowi przyczynę blisko 200 tys. hospitalizacji w ciągu roku. Jest ona istotnie większa od liczby hospitalizacji spowodowanych ostrymi zespołami wieńcowymi, których ilość wynosi ok. 140 tys.

Roczne koszty leczenia niewydolności serca sięgają 2,2 mld zł (co stanowi 3,7 proc. budżetu NFZ). Jednakże już dziś przewiduje się, że za 20 lat, na skutek sukcesu leczenia ostrych zespołów wieńcowych, wzrosną one nawet o 200 proc. W Polsce koszty hospitalizacji stanowią ponad 90 proc. łącznych wydatków związanych z niewydolnością serca, która odpowiada za 5 proc. ostrych przyjęć do szpitala i występuje u co dziesiątego hospitalizowanego pacjenta.

Transplantacja tylko dla nielicznych

Ostatnim krokiem w terapii pacjentów z niewydolnością serca są kosztowne procedury takie jak elektroterapia i transplantacja serca. Ta ostatnia, jako procedura ratująca życie pacjentów, obarczona jest dużym ryzykiem: ok. 50 proc. pacjentów umiera w ciągu pięciu lat po zabiegu. Procedura ta jest w praktyce dostępna dla ograniczonej liczby chorych: w 2012 roku ok. 400 pacjentów oczekiwało na przeszczep, z czego tylko u 79 pacjentów przeprowadzono zabieg transplantacji. Jej koszt wynosi 140 tys. zł.

Jak jest w Europie?

Ostra i przewlekła niewydolność serca to najczęstsza przyczyna często nawracających hospitalizacji w wielu krajach Europy, szczególnie u osób powyżej 65. roku życia. Polska znajduje się na pierwszym miejscu pod względem częstości hospitalizacji z powodu niewydolności serca wśród 30 krajów OECD. Liczba hospitalizacji jest u nas dwukrotnie wyższa od średniej dla krajów OECD.

Ile osób umiera?

Ok. 10 proc. rocznie wynosi śmiertelność w całej populacji chorych z przewlekłą niewydolnością serca (niezależnie od etiologii). Aż 40 proc. chorych hospitalizowanych z powodu niewydolności serca jest ponownie hospitalizowana lub umiera w ciągu najbliższego roku.

Nowe wytyczne

W 2012 roku Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne ogłosiło nowe wytyczne dotyczące postępowania u chorych z niewydolnością serca. Obejmują one zarówno diagnostykę, jak i postępowanie terapeutyczne, w tym farmakoterapię. Według wytycznych Towarzystwa, celem leczenia chorych z rozpoznaną niewydolnością serca jest złagodzenie objawów, zapobieganie hospitalizacjom oraz zwiększenie przeżycia chorych.