Gorzkie skutki cukrzycy

Cukrzyca to cichy przeciwnik, który o swoim istnieniu daje znać bardzo późno. Nierozpoznana lub nieleczona może prowadzić do rozwoju przewlekłych powikłań takich jak ślepota, niewydolność nerek, udar mózgu czy zawał serca.

Foto: Marta Jakubiak

O cukrzycy mówi się dziś, że jest jedną z najpoważniejszych oraz najpopularniejszych chorób cywilizacyjnych. Statystyki są niepokojące, bo liczba chorych lawinowo rośnie.

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia w 1985 roku na cukrzycę chorowało około 30 mln ludzi na całym świecie.

Dziesięć lat później liczba chorych wzrosła kilkukrotnie, bo aż do 135 mln. Obecnie prognozuje się, że w 2030 roku na kuli ziemskiej będzie żyć 550 mln osób z cukrzycą.

Poznaj grupę ryzyka

Istnieją dwie główne postaci cukrzycy. Pierwsza z nich to cukrzyca typu 1, zwana też cukrzycą młodzieńczą. Jest to choroba autoimmunologiczna, w której dochodzi do zniszczenia przez nasz własny układ odpornościowy komórek trzustki. Oznacza to, że trzustka wytwarza wówczas bardzo mało insuliny lub nie produkuje jej wcale.

– Najczęściej na ten rodzaj cukrzycy chorują dzieci, młodzież i osoby przed trzydziestym piątym rokiem życia – mówi lek med. Agnieszka Zawada, specjalista chorób wewnętrznych. Typ 1 cukrzycy dotyka około 5-10% chorych, zdecydowanie częściej występuje cukrzyca typu 2.

Głównymi czynnikami prowadzącymi do zachorowania na cukrzycę typu 2 jest siedzący tryb życia, niezdrowa dieta, brak ruchu, a co za tym idzie nadwaga, otyłość brzuszna oraz zaburzenia metaboliczne.

– Ten rodzaj choroby charakteryzuje się zmniejszoną wrażliwością komórek organizmu na działanie insuliny, czyli tak zwaną insulinoodpornością – mówi lek med. Agnieszka Zawada.

– Oznacza to, że trzustka co prawda produkuje insulinę, ale jej ilość jest niewystarczająca – wyjaśnia dr Zawada. Choroba rozwija się powoli, nie dając wyraźnych objawów, a najczęściej jej ofiarami stają się osoby po 45. roku życia.

Nie przeocz objawów

Choć mówi się, że objawy cukrzycy są trudne do rozpoznania, a większość pacjentów dowiaduje się o chorobie w jej zaawansowanym stadium, to istnieje kilka charakterystycznych oznak, których nie powinniśmy lekceważyć.

– Towarzyszące nam przewlekłe uczucie zmęczenia, senność, zwiększony apetyt, wzmożone pragnienie to najbardziej niepokojące symptomy. Jeżeli zauważymy je u siebie, powinniśmy zgłosić się do lekarza – mówi dr Zawada.

Najważniejsze jednak jest badanie profilaktyczne sprawdzające poziom cukru we krwi.

– Raz w roku powinny je wykonać osoby szczególnie narażone na zachorowanie, czyli osoby obciążone genetycznie, osoby otyłe, cierpiące na nadciśnienie oraz choroby układu sercowo-naczyniowego – mówi Agnieszka Zawada.

Jeżeli okaże się, że badany pacjent cierpi na cukrzycę typu 2, wówczas dobierane jest odpowiednie leczenie. Cukrzycę typu 2 leczymy lekami doustnymi, jeżeli natomiast po wielu latach trwania choroby nie uzyskujemy wyrównania metabolicznego należy zastosować leczenie insuliną.

Zdrowe nawyki, czyli jakie?

– Oprócz kontroli poziomu cukru, musimy także kontrolować inne czynniki ryzyka mogące wpływać na rozwój przewlekłych powikłań cukrzycy takie jak: ciśnienie tętnicze, parametry lipidowe oraz stężenie kwasu moczowego – podkreśla dr Zawada.

Bardzo istotna jest także samokontrola pacjenta i wprowadzenie zdrowych nawyków.

Spacery, rower czy basen mogą doskonale wspomagać leczenie. Dobrze będzie także zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę. Cukrzycy powinni wyeliminować z jadłospisu słodycze oraz tłuste i słone potrawy, natomiast jeść dużo warzyw, nabiału, nasion, chudych mięs oraz ryb.