Konsultacje w sprawie zapobiegania zakażeniom

Stanowisko Nr 47/17/P-VII Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie metod zapobiegania zakażeniom spowodowanym wybranymi biologicznymi czynnikami chorobotwórczymi o szczególnej zjadliwości lub oporności.

Foto: pixabay.com

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej, po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie metod zapobiegania zakażeniom spowodowanym wybranymi biologicznymi czynnikami chorobotwórczymi o szczególnej zjadliwości lub oporności, przekazanym przez Pana Marka Posobkiewicza Głównego Inspektora Sanitarnego przy piśmie z dnia 12 lipca 2017 r., znak: GIS-PR-LE-020-4/MF,MR/17/13, zgłasza następujące uwagi do przedmiotowego projektu rozporządzenia:

1) uwagi ogólne:

a) proponuje się wskazać w rozporządzeniu na najistotniejszą rolę Enterobacteriaceae produkujących karbapenemazy oraz uwzględnić działania ograniczające rozprzestrzenianie na szczeblu ogólnokrajowymi oraz regionalnym, które są uznane za najważniejsze w piśmiennictwie epidemiologicznym oraz wytycznych Centrum Kontroli Chorób. Mimo wielu zapowiedzi ze strony Głównej Inspekcji Sanitarnej drobnoustroje jak Klesbiella pneumoniae New Delhi nadal nie podlegają obowiązkowemu zgłoszeniu;

b) z projektu rozporządzenia nie wynika, kto jest jego adresatem. Zasadnym wydaje się określenie w projekcie zadań Głównego Inspektora Sanitarnego oraz zadań Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych, przede wszystkim dotyczących monitorowania lekooporności z opracowywaniem informacji zwrotnej wraz z propozycjami działań naprawczych;

c) nie jest właściwym rozwiązaniem wprowadzenie obowiązkowego systemu prowadzenia badań przesiewowych we wszystkich szpitalach, każdego typu opieki instytucjonalnej i wszystkich regionach Polski. Nie jest to rozwiązanie optymalne, ani zalecane przez instytucje/agencje międzynarodowe, nawet w odniesieniu do krajów o znacznie wyższych niż w Polsce nakładach na opiekę zdrowotną. Wybór prowadzenia badań przesiewowych w szpitalu powinien wynikać z aktualnej sytuacji epidemiologicznej danego regionu, profilu pacjentów oraz problemów epidemiologicznych w poszczególnych jednostkach ochrony zdrowia,

d) wejście w życie rozporządzenia w zaprojektowanym kształcie pociągnie za sobą skutki finansowe dla szpitali. Należy założyć, że dla dużych szpitali (ok. 40000 hospitalizacji rocznie) wydatki związane z proponowanym w projekcie szerokim – a nieuzasadnionym w świetle obecnej wiedzy z zakresu epidemiologii i mikrobiologii – prowadzeniem badań przesiewowych mogą wynosić ok. 1 mln zł rocznie;

2) uwagi szczegółowe:

a) § 3 pkt 4 in fine – przepis jest niejasny, w związku z tym proponuje się go przeredagować i nadać mu brzmienie „(…) z których co najmniej jeden ma objawy zakażenia i co najmniej jedne szczep BCA został wykryty w badaniu wykonanym powyżej 48 godzin od przyjęcia”,

b) § 3 pkt 5 in fine – przepis jest niejasny, w związku z tym proponuje się go przeredagować i nadać mu brzmienie: „(…) do 1 miesiąca i co najmniej jeden szczep BCA został wykryty w badaniu wykonanym powyżej 48 godzin od przyjęcia”,

c) § 5 ust. 2 – jest niezrozumiały. Wszystkie badania medyczne powinny być wykonywane metodami akredytowanymi oraz zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, dlatego też w rozporządzeniu nie można zakładać, że dzieje się tak tylko w niektórych jednostkach. Jeżeli zamierzeniem projektodawców było wskazanie, że badania, o których mowa w tym przepisie, mają odbywać się tylko w niektórych jednostkach, to należy to wyraźnie wskazać o jaką akredytację chodzi,

d) w załączniku do rozporządzenia w metodzie „Izolacja”:

– w kolumnie „Wymagania” w ust. 2 wskazano, że „izolacja zostanie zakończona po uzyskaniu dwóch kolejnych wykonanych w ciągu 72 godzin ujemnych wyników badań mikrobiologicznych”; celowe wydaje się dodanie „oraz ustąpienia objawów zakażeń”. Negatywne wyniki badan mikrobiologicznych po wdrożeniu leczenia są dość częste, ale trwające objawy infekcji nadal sugerują obecność drobnoustroju,

– w kolumnie „Uwagi” nie jest właściwe sformułowanie, że „lekarz dyżurny uruchamia środki niezbędne do jej wdrożenia (wolne dni od pracy, niedziela, święta) w dni robocze Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych”. ZKZS zwykłe działa tylko w porannych godzinach pracy i lekarz dyżurny powinien wdrażać izolację zawsze, gdy ZKZS nie jest dostępny,

e) w załączniku do rozporządzenia w metodzie „Środki ochrony indywidualnej – używane w strefie pacjenta izolowanego”:

– w ust. 1 wskazano rękawice winylowe, jednak należy wskazać, że rękawice takie mają ograniczenia w zastosowaniu i nie powinny mieć kontaktu ze środowiskiem wilgotnym,

– wydaje się, że poza fartuchami powinny być także przewidziane odpowiednie obuwie; konieczne powinno być także odkażanie obuwia przy wyjściu z sali, z czym wiąże się konieczność zapewnienia pojemników ze środkiem odkażającym lub nasączonych wycieraczek,

f) w załączniku do rozporządzenia w metodzie „Aparatura i sprzęt medyczny” ust. 3 – baseny jednorazowe mają podkładki, które wymagają mycia i dezynfekcji.

Ponadto Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej popiera uwagi do projektu rozporządzenia zgłoszone przez Polskie Towarzystwo Zakażeń Szpitalnych, stanowiące załącznik do niniejszego stanowiska.