Medycyna katastrof i pola walki. Pod patronatem samorządu lekarskiego

System ratownictwa medycznego od pierwszych konfliktów zbrojnych do czasów współczesnych będzie jednym z tematów poruszonych podczas XI Kongresu Polonii Medycznej i IV Światowego Zjazdu Lekarzy Polskich.

XI Kongres Polonii Medycznej i IV Światowy Zjazd Lekarzy Polskich odbędzie się 1-4 czerwca 2023 r. Wśród tematów znalazł się niezwykle aktualny temat „Medycyny katastrof i pola walki”. O szczegółach rozmawiamy z dr. hab. Mariuszem Goniewiczem.

Komentarz eksperta

– Jako koordynator sesji poświęconej szeroko pojętej medycynie katastrof i pola walki mogę zapewnić, że będzie ciekawie i będą niespodzianki. Planuję w niej udział prelegentów z Polski, którzy uczestniczyli w działaniach zbrojnych, jak również gości zagranicznych, m.in. z Ukrainy – mówi dr hab. Mariusz Goniewicz.

Jak dodaje, sesję otworzy prelekcja wprowadzająca, podczas której będzie mówił m.in. o tym, jak wyglądał system ratownictwa medycznego od pierwszych konfliktów zbrojnych aż do czasów współczesnych, co się zmieniło przez lata i jakie są aktualnie możliwości udzielania pomocy. – A są ogromne. Z informacji zaczerpniętych z najnowszych amerykańskich danych bazujących na doświadczeniach związanych z konfliktami zbrojnymi wynika, że ranny żołnierz ma obecnie 97 proc. szans na przeżycie. To bardzo dużo – dodaje dr hab. Goniewicz

W czasie wojen napoleońskich śmiertelność rannych na polach bitew wynosiła 46 proc., a wcześniej w okresie cesarstwa rzymskiego sięgała 80 proc. Wykładowca opowie czym jest medycyna katastrof i dlaczego stała się odrębną dziedziną wiedzy medycznej.

– Większość osób potrafi odnieść medycynę pola walki do sytuacji związanej z konfliktem zbrojnym. Gorzej jest z identyfikowaniem medycyny katastrof. A trzeba pamiętać, że katastrofy to nie tylko kataklizmy naturalne, jak trzęsienia ziemi czy powodzie. Katastrofą numer jeden wywołaną przez ludzi jest wojna – mówi.

Kiedy otrzymał propozycję, by zaprezentować tę tematykę na Kongresie Polonii Medycznej – jako lekarz i absolwent Wojskowej Akademii Medycznej posiadający długoletnie doświadczenie praktyczne w tego rodzaju medycynie, a także jako nauczyciel akademicki – wyraziłem zgodę, bo uważam, że taka wiedza powinna być szeroko propagowana, szczególnie w obecnej sytuacji na świecie.

Zagadnienia medycyny katastrof powinny być wiedzą zdobywaną obowiązkowo w kształceniu przed- i podyplomowym lekarzy. Zgodnie ze łacińskim przysłowiem „Chcesz pokoju, szykuj się na wojnę”, medycy powinni być przygotowani również na sytuacje szczególne, umieć poradzić sobie w sytuacji wojny, ale też naturalnych katastrof. Każda z nich wymaga innego podejścia, dlatego trzeba posiadać wiedzę i umiejętności w zakresie medycyny katastrof.

Kongres Polonii Medycznej zawsze gromadzi ludzi, którzy mogą z różnych perspektyw analizować i dyskutować dany temat. Być może okaże się, że część uczestników ma doświadczenia związane z medycyną katastrof. Z drugiej strony warto zaciekawić tą tematyką i wprowadzić w nią jak najwięcej osób na świecie, szczególnie teraz, kiedy za naszą wschodnią granicą toczy się krwawa wojna, a wśród medyków jest bardzo dużo ofiar, także śmiertelnych.

Wiem o tym, bo jestem w kontakcie z lekarzami z Ukrainy, którzy informowali, że znak czerwonego krzyża nie zawsze daje ochronę, szpitale są atakowane, a straty wśród personelu medycznego są duże. Trzeba się szkolić, by wiedzieć, jak w sytuacjach trudnych udzielać pomocy. Ta pomoc nie dotyczy wyłącznie rannych żołnierzy.

Współczesny konflikt zbrojny pokazuje, że ogrom rannych to ludność cywilna, która doświadcza obrażeń charakterystycznych dla pola walki, dla wojny – to rany od bomb, pocisków, min i wszelkiego rodzaju śmiercionośnych innych rodzajów broni.

Chcę pokazać, że medycyna katastrof i medycyna pola walki nie są dziedzinami medycyny wyłącznie dla żołnierzy i innych służb mundurowych. To wiedza potrzebne wszystkim. Niezbędne zwłaszcza, gdy dochodzi do najbardziej dramatycznych sytuacji.

ppłk rez. dr hab. Mariusz Goniewicz, prof. UM w Lublinie, specjalista chirurg