NIL o KEL: kluczowy krok dla środowiska lekarskiego

W maju 2024 r. propozycje zmian Kodeksu Etyki Lekarskiej (KEL) zostaną poddane pod dyskusję i głosowanie. Decyzja Krajowego Zjazdu Lekarzy (KZL) ma kluczowe znaczenie dla wszystkich lekarzy i lekarzy dentystów w Polsce.

Od początku IX kadencji Komisja Etyki Lekarskiej Naczelnej Rady Lekarskiej (NRL) pracowała nad dostosowaniem zapisów kodeksu do obecnych realiów. Zaangażowane w nie byli eksperci oraz lekarze i lekarze dentyści z całego kraju.

Jak informuje Naczelna Izba Lekarska (NIL), nowa odsłona KEL stanowi „kluczowy krok dla środowiska lekarskiego”. Ostateczna, ujednolicona wersja projektu nowego kodeksu, ustalona przez NRL, została przesłana do wszystkich delegatów na KZL.

Przyjęto założenie, że KEL ma być adekwatny do współczesnych wyzwań i potrzeb zawodu. – Nowelizacja Kodeksu Etyki Lekarskiej to niezwykle istotne wydarzenie dla naszej społeczności lekarskiej – mówi dr n. med. Artur de Rosier, przewodniczący Komisji Etyki Lekarskiej NRL, cytowany w komunikacie NIL.

Nowe technologie w gabinecie lekarskim

Dr Artur de Rosier zwraca uwagę, że KEL liczy 35 lat, a ostatnia jego nowelizacja miała miejsce ponad dwie dekady temu – w 2003 r. Od tego czasu świat się mocno zmienił – do gabinetów lekarskich wkroczyła telemedycyna, a media społecznościowe stały się codziennością.

– Wierzę, że dzięki zaangażowaniu lekarzy z różnych regionów Polski oraz kompetencjom mentorującego nam prof. Pawła Łukowa, kierownika Zakładu Etyki Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, udało nam się przygotować materiał, który będzie miał pozytywny wpływ na jakość świadczonych usług medycznych i odpowiedzialność zawodową lekarzy – dodaje dr Artur de Rosier.

„Mimo pierwotnych założeń, że Kodeks wymaga jedynie komentarza, Komisja zdecydowała o przeprowadzeniu akcji ‘Zadaj pytanie’, której celem było wskazanie które dylematy etyczne nie mają – w ocenie respondentów – odzwierciedlenia w obecnych zapisach Kodeksu. Dzięki zgromadzonemu materiałowi – zebrano ok. 130 zagadnień i pytań lekarzy z całego kraju, Komisja rozpoczęła prace nie tylko nad komentarzem, ale i zmianami redakcyjnymi poszczególnych artykułów – zgodnie z oczekiwaniami środowiska lekarskiego” – w taki sposób NIL opisuje pierwszy etap samorządowej dyskusji nad KEL.

Reklama i prawo UE

Największe wątpliwości dotyczyły udziału lekarzy w reklamach oraz szeroko pojętej telemedycyny. Obie kwestie zostały przeanalizowane na Katowicach konferencji „Rozmowy o etyce – KEL, reklama, psychiatria” współorganizowanej przez komisję z Okręgową Izbą Lekarską w Gdańsku i Śląską Izbą Lekarską. Odbyte na niej dyskusje dały kierunek nowelizacji art. 63 dotyczącego reklamy, zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej.

– Jak się okazuje przepisy unijne mają zastosowanie do projektów uchwał samorządów zawodowych, ponieważ mają one wpływ na warunki wykonywania zawodu regulowanego, a zawód lekarza i lekarza dentysty jest zawodem regulowanym w świetle prawa unijnego. Lekarze muszą posiadać bowiem specjalne kwalifikacje, które zapewniają̨ wysoką jakość świadczonych przez nich usług. To pokazuje jak wielkim zadaniem jest praca nad nowelizacją KEL – mówi dr Artur de Rosier.

Od czerwca 2023 r., na stronie internetowej NIL były publikowane omówienia kolejnych artykułów Kodeksu (fragmenty publikowała także „Gazeta Lekarska”). W ocenie przewodniczącego komisji są to projekty zmian, a zarazem próby wyjaśnienia, jak rozumieć wybrane zapisy.

Konsultacje KEL

Końcowa propozycja nowelizacji została poddana konsultacjom. Poza przedstawicielami środowiska lekarzy i lekarzy dentystów z całej Polski, komisja otrzymała uwagi m.in. od Okręgowej Rady Lekarskiej z Warszawy, Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i Telemedycznej Grupy Roboczej oraz byłego prezesa NRL, a obecnie ambasadora Polski na Litwie dr. Konstantego Radziwiłła.

Swoje sugestie przedstawili również: Komisja Etyki Śląskiej Izby Lekarskiej, członek Komitetu Nauk Klinicznych i Komitetu Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN prof. dr. hab. Piotr Węgrzyn, Śląska Izba Lekarska, Katolickie Stowarzyszenie Lekarzy Polskich, Komisja Bioetyczna Bydgoskiej Izby Lekarskiej, Rzecznik Praw Pacjenta, Kujawsko-Pomorska Izba Lekarskiej, Fundacja Ordo Iuris, Katolickie Stowarzyszenie Lekarzy Polskich, Porozumienie Zielonogórskie, Dolnośląska Izba Lekarska i Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców.