Odpępnienie i przetaczanie pępowinowe

Prof. Jan Mazela z Kliniki Zakażeń Noworodka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu o procedurze opóźnionego odpępnienia i przetaczania pępowinowego.

Odpępnienie płodu jest ostatnim elementem porodu. Do tej pory odpępnienie noworodka po porodzie następowało w momencie ustania tętnienia pępowiny lub nawet wcześniej, zwłaszcza w przypadku porodu przedwczesnego, gdzie noworodek wymagał procedur resuscytacyjnych, czyli przywracających podstawowe czynności życiowe.

Badania ostatnich 10 lat wykazały, że przy zastosowaniu opóźnionego odpępnienia u noworodków urodzonych przedwcześnie zaobserwowano zmniejszenie poważnych powikłań okresu noworodkowego, tj.:

• częstości krwawień dokomorowych (IVH, ang. IntraVentricular Haemorrhage) prawie o 50 proc.,
• zmniejszenie występowania martwiczego zapalenia jelit (NEC, ang. necrotizing enterocolitis) o 40 proc.,
• wyższe średnie wartości ciśnienia krwi,
• zmniejszenie liczby przetoczeń preparatami krwiopochodnymi przy jednoczesnym braku wystąpienia poważnych działań niepożądanych zarówno u matki, jak i noworodka.

W przypadku niemożliwości wykonania opóźnionego odpępnienia z powodów klinicznych lub logistycznych można w zastępstwie wykonać, tzw. przetaczanie pępowinowe krwi uzyskując takie same korzyści, jak w przypadku opóźnionego odpępnienia.

Na razie żadne z opublikowanych badań nie wykazało długofalowych powikłań procedury opóźnionego odpępniania, czy przetaczania pępowinowego krwi u noworodków urodzonych przedwcześnie. Procedura opóźnionego odpępnienia jest również korzystna dla noworodków urodzonych o czasie, co zostało ostatnio wsparte dokładną metanalizą opublikowanych badań wieloośrodkowych.

Zgodnie z wytycznymi zawartymi w standardzie bez względu na rodzaj porodu, odpępnienie w przypadku porodu noworodka urodzonego przedwcześnie powinno nastąpić po 60 sekundach, natomiast noworodka urodzonego o czasie nawet do 2 minut. Przetaczanie pępowinowe polega na przemieszczeniu krwi zalegającej w pępowinie w kierunku płodu przed przecięciem sznura pępowinowego.

Polscy eksperci z dziedziny neonatologii przygotowali „Standardy opieki medycznej nad noworodkiem w Polsce – zalecenia Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego”. To zbiór wytycznych dotyczących postępowania klinicznego w 28 obszarach opieki nad noworodkiem, zarówno w szpitalu zaraz po urodzeniu dziecka, jak i po jego wyjściu do domu (zobacz więcej).