PNRL o dyskryminacji osób wykonujących zawody medyczne

Stanowisko Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 1 maja 2020 r. w sprawie projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki. Foto: Adam Guz / KPRM

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, opublikowanym w dniu 30 kwietnia 2020 r. na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia, wyraża zdecydowany sprzeciw wobec przyjętych w tym projekcie rozwiązań, które stanowią jawną dyskryminację osób wykonujących zawody medyczne.

W § 2 projektu rozporządzenia podtrzymano dotychczasową zasadę, że osoba przekraczająca granicę państwową, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana odbyć, po przekroczeniu granicy, obowiązkową kwarantannę.

Nowością wprowadzaną w rozporządzeniu jest to, że począwszy od dnia 4 maja 2020 r. z obowiązku kwarantanny zwolnione będą osoby przekraczające granicę Rzeczypospolitej w ramach wykonywania czynności zawodowych, służbowych lub zarobkowych w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie sąsiadującym. Zgodnie z § 3 ust. 5 projektu rozporządzenia zwolnienie z obowiązku odbycia kwarantanny nie dotyczy jednak osób wykonujących zawody medyczne. Lekarze i inny personel medyczny nadal będą mieli obowiązek odbycia, po przekroczeniu granicy państwowej, obowiązkowej kwarantanny.

Kwestionowana przez samorząd lekarski treść § 3 ust. 5 projektu rozporządzenia jest głęboko krzywdząca dla lekarzy i lekarzy dentystów oraz dla pozostałego personelu medycznego. Sugeruje bowiem, że to właśnie personel medyczny jest głównym źródłem przenoszenia zakażenia COVID-19. Tym samym projektowane rozporządzenie Rady Ministrów podsyca atmosferę nieufności wobec lekarzy i w gruncie rzeczy niewiele różni się od szykan, które już obecnie spotykają niektóre osoby wykonujące zawody medyczne w ich środowiskach lokalnych tylko z tego powodu, że pracują w ochronie zdrowia. 

Uzasadnienie projektu powołuje się tylko enigmatycznie na „sytuację epidemiczną” nie tłumacząc bliżej powodów wyróżnienia pracowników ochrony zdrowia. Tak poważna ingerencja w postaci czynienia wyraźnego wyjątku powinna być szerzej uzasadniona np. diametralnie różnym, (znacząco wyższym w państwie ościennym) ryzykiem zakażenia się w placówkach opieki zdrowotnej i społecznej.

Poza ewidentnie dyskryminującym charakterem regulacji przyjętej w projekcie rozporządzenia w opinii Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej brak zwolnienia z kwarantanny sparaliżuje codzienną pracę wielu lekarzy, przyczynić się może do utraty pracy, a co za tym idzie również utraty źródła dochodu nie tylko lekarzy i lekarzy dentystów, ale również ich rodzin. Doprowadzi to również do braków kadrowych w przygranicznych placówkach medycznych, które korzystają z usług lekarzy wykonujących zawód zarówno poza granicami, jak i na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Władze publiczne najwyraźniej niezbyt dokładnie zdają sobie sprawę z faktu, że cała opieka zdrowotna funkcjonuje dzięki ponadnormatywnej aktywności pracujących w niej osób.

W ocenie Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej rozwiązania zawarte w projekcie rozporządzenia:

– nieproporcjonalnie ograniczają wolność poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu, o której mowa w art. 52 ust. 1 Konstytucji RP i która może podlegać ograniczeniom określonym wyłącznie w ustawie i tylko wtedy gdy są ku temu szczególnie uzasadnione powody;

– naruszają zasadę równości, o której mowa w art. 32 ust. 1 Konstytucji („Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne”).

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej podkreśla, że wielu lekarzy oraz innych przedstawicieli zawodów medycznych stoi na pierwszej linii walki z epidemią, inni wspierają pozostałe placówki ochrony zdrowia świadcząc pomoc dla pacjentów. Przyjmowanie w takiej sytuacji jakiejkolwiek regulacji prawnej, która traktuje pracowników medycznych gorzej niż innych obywateli nie znajduje uzasadnienia merytorycznego ani aksjologicznego. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej domaga się zatem równego traktowania wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej i wykreślenia projektowanego § 3 ust. 5 rozporządzenia.