Polska Platforma Medyczna z myślą o rodzimej nauce

Powstaje informatyczna Polska Platforma Medyczna, która ma służyć gromadzeniu w jednym miejscu i popularyzowaniu dorobku rodzimej nauki w dziedzinie medycyny.

Foto: pixabay.com

PPM tworzy siedem uczelni medycznych – w Białymstoku, Wrocławiu, Gdańsku, Szczecinie, Warszawie, Katowicach, Lublinie oraz Instytut Medycyny Pracy w Łodzi. Liderem projektu jest UM we Wrocławiu, jego koordynatorami są dyrektorzy bibliotek działających przy uczelniach medycznych w tych miastach, ale jego pomysł zrodził się na UM w Białymstoku.

– Chodziło nam o to, aby zebrać w jedną całość prace, które dotąd były rozproszone na stronach internetowych różnych uczelni, a także by ujednolicić narzędzia ich opracowywania – wyjaśnia Danuta Dąbrowska-Charytoniuk, dyrektor Biblioteki Głównej UMB, dodając, że jest to przedsięwzięcie nowatorskie i bezprecedensowe, ponieważ użytkowanie zbiorów platformy będzie ogólnie dostępne i nieodpłatne, co ma znaczenie szczególnie dla lekarzy i lekarzy dentystów oraz innych osób prywatnych pragnących z nich korzystać.

Dotychczas wiele portali udostępniało prace naukowe za opłatą, a posługiwanie się nimi było obwarowane różnymi przepisami, przez co trudno było się do nich dostać przez wyszukiwarki.

Portal ma być uruchomiony w 2020 r., na początku zgromadzi 20 tys. dokumentów badawczych w pełnym tekście (np. rozprawy doktorskie, monografie naukowe, publikacje czasopism naukowych itp.), ponad 200 tys. informacji na temat dostępnej aparatury badawczej, prowadzonych na uczelniach badaniach, zdobytych patentach, nagrodach, wyróżnieniach, opisach publikacji.

Ma też zawierać ok. 6 tys. profili naukowców, ze szczegółowymi opracowaniami ich dorobku, uwzględniając specjalizacje, aktualnie prowadzone i zakończone badania, zdobyte granty, publikacje czy inne osiągnięcia. Sukcesywnie zasoby portalu będą wzbogacane o nowe pozycje. Projekt wpisuje się w realizację zaleceń Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 2015 r., sformułowanych w „Kierunkach rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce” oraz wymagania Unii Europejskiej dotyczące otwartego dostępu do nauki.

Obliguje to jednostki naukowe do tworzenia przez szkoły wyższe repozytoriów, w których dane byłyby gromadzone i powszechnie udostępniane. PPM ma realizować te cele jako ich główny depozytariusz, którego zadaniem jest stworzenie wspólnej platformy typu Current Research Information System (CRIS), łączącej wiele elementów, a więc prezentującej i promującej osiągnięcia naukowe oraz potencjał badawczy wszystkich jednostek uczestniczących, zarówno łącznie, jak i indywidualnie.

Na jednej platformie będą prezentowane nie tylko profile pracowników naukowych i publikacje ich autorstwa, ale także uzyskane patenty, a nawet surowe dane będące wynikiem prowadzonych badań, dane o posiadanej unikatowej aparaturze, realizowanych projektach naukowych, pozyskanych grantach itp., a także stworzone zostaną instytucjonalne repozytoria publikacji i danych badawczych.

Polska Platforma Medyczna zdecydowanie więc ułatwi transfer wiedzy zarówno pomiędzy poszczególnymi ośrodkami badawczymi, jak i instytucjami publicznymi oraz obywatelami, będzie stymulować nowe powiązania i współpracę pomiędzy placówkami i zespołami naukowymi oraz promować ich dorobek w Polsce oraz na arenie międzynarodowej. Renata Sławińska, dyrektor Biblioteki Głównej UM we Wrocławiu, jako lider projektu podkreśla, że jest to pierwsza w Polsce próba kompleksowego podejścia do tematu otwartego dostępu do nauki oraz pokazania potencjału polskich naukowców.

Projekt jest także kierowany do przedsiębiorców, może stać się dla nich szansą praktycznego wykorzystania publikacji naukowych, realizowanych badań, uzyskanych patentów, informacji o posiadanym sprzęcie badawczym i profili samych naukowców w biznesie. – Projekt jest rozwojowy, o przystąpienie do niego starają się drogą konkursową kolejne medyczne uczelnie, np. Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum – konkluduje Renata Sławińska.

Lucyna Krysiak