Przykre konsekwencje rażących przewinień. Orzeczenia sądów lekarskich

Kara zawieszenia PWZ to powód do rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę albo umowy cywilnoprawnej, na podstawie której lekarz wykonuje zawód – pisze Grzegorz Wrona.

Kary zawieszenia prawa wykonywania zawodu lekarza (PWZ) są orzekane przez okręgowe sądy lekarskie na okres od roku do pięciu lat w wyniku uznania winy popełnienia przewinień zawodowych, których stopień należy uznać za rażący.

Najczęściej orzeczenia takie są związane z oczywistymi odstępstwami od wykonywania zawodu w zgodzie z aktualną wiedzą medyczną i powszechnie przyjętymi za obowiązujące procedurami, a także za wielokrotność popełniania tych samych wykroczeń mimo zwracanej przez organa odpowiedzialności zawodowej uwagi na niedopuszczalność określonych czynności (recydywa).

Mogą być również związane z uznanymi za nielicujące z godnością lekarza zachowaniami np. o charakterze korupcjogennym, a w ostatnim okresie także z lekceważeniem orzeczeń wydanych przez sądy lekarskie i nie poddaniem się ich wykonaniu. Kara zawieszenia prawa wykonywania zawodu zaczyna być wykonywana natychmiast po jej uprawomocnieniu, a lekarz zawieszony w prawie wykonywania zawodu nie może wykonywać zawodu w żadnej formie.

Stop także dla prywatnej praktyki

Musimy też pamiętać, że orzeczenie tej kary stanowi nie tylko powód do rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę albo umowy cywilnoprawnej, na podstawie której lekarz wykonuje zawód, ale także skutkuje obligatoryjnym skreśleniem z rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą, czyli przynajmniej czasową likwidacją prywatnej praktyki.

Nie jest więc zaskoczeniem, że od orzeczeń sądów okręgowych wymierzających tę karę prawie zawsze składane są odwołania do Naczelnego Sądu Lekarskiego (NSL), stąd kara zawieszenia prawa wykonywania zawodu uprawomocnia się najczęściej po orzeczeniu jej przez NSL.

Z wykorzystaniem procedury odwoławczej przez niezadowolonych z wymiaru kary pokrzywdzonych mamy też do czynienia w przypadku orzeczeń przez sądy kar łagodniejszych niż zawieszenie PWZ. Nierzadko zatem i w takich sytuacjach dochodzi do orzeczenia przez NSL i uprawomocnienia tej bardzo dolegliwej kary.

Intymność pacjentki, godność lekarza

Warto zapoznać się z postawionymi przez rzeczników odpowiedzialności zawodowej zarzutami, które wobec potwierdzenia przez sąd winy lekarzy skutkowały zawieszeniem PWZ:

1) pełniąc funkcję ordynatora, udzielał lub uzależniał udzielanie świadczeń zdrowotnych od uzyskania korzyści majątkowych od licznych pacjentów;

2) podczas badania fizykalnego pacjentki po urazie biodra, mimo braku konieczności poszerzenia rutynowego badania ortopedycznego o palpację narządów płciowych pacjentki, wykroczył poza zakres badania, dotykając jej zewnętrzne narządy płciowe, naruszając zarówno intymność pacjentki, jak i godność zawodu lekarza;

3) pełniąc obowiązki kierownika zespołu ratownictwa medycznego (ZRM), przeprowadził czynności diagnostyczne i lecznicze bez należytej staranności i pozostawił pacjentkę w ciężkim stanie bez opieki lekarskiej, czym naraził ją na bezpośrednie niebezpieczeństwo uszczerbku na zdrowiu lub utraty życia;

4) propagował poprzez zamieszczanie wpisów na portalu Facebook informacje rażąco niezgodne z aktualną wiedzą medyczną;

5) wykazała się brakiem należytej staranności w leczeniu ortodontycznym pacjenta (wcześniej wielokrotnie karana łagodniejszymi orzeczeniami za tożsame przewinienia).

Wzmocniona dolegliwość

Dolegliwość kary zawieszenia PWZ w szczególnie rażących sytuacjach może być – i bywa – wzmocniona przez dodatkowe orzeczenie kary zakazu pełnienia funkcji kierowniczych w jednostkach organizacyjnych ochrony zdrowia czy też poprzez obowiązek publikacji orzeczenia w biuletynie okręgowej izby lekarskiej.

Prezes okręgowej rady lekarskiej, wykonując orzeczenie zawieszenia PWZ, informuje o nałożeniu tej kary Centralę NFZ i ZUS, co uniemożliwia lekarzowi wystawianie recept i zapotrzebowań na leki oraz wystawianie zaświadczeń ZUS ZLA.

Informuje też wojewodę prowadzącego rejestr podmiotów leczniczych, pracodawcę ujawnionego w okręgowym rejestrze lekarzy i komisję wyborczą, co ma zapobiegać dalszemu zatrudnieniu i możliwości wyboru lekarza do organów samorządowych, a także, o ile pełni funkcję w samorządzie, oznacza utratę tego mandatu.

Adnotacja o orzeczonej karze jest zamieszczana w dokumencie prawo wykonywania zawodu, a odpis orzeczenia sądu umieszczany jest w aktach osobowych lekarza. Okręgowa rada lekarska niezwłocznie umieszcza informację o ukaraniu karą zawieszenia PWZ w systemie IMI, co skutkuje podjęciem właściwych działań ograniczających możliwość wykonywania zawodu lekarza w państwach zjednoczonej Europy.

Informacja o karze zawieszenia PWZ powinna natychmiast po uprawomocnieniu zostać umieszczona w okręgowym rejestrze lekarzy i już następnego dnia jest publicznie dostępna poprzez portal rejestr.nil.org.pl. Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej umieszcza informację o karze w Rejestrze Ukaranych Lekarzy, a wzmiankę o ukaraniu zaciera po pięciu latach od dnia wykonania kary.

Oczywiście to na lekarzu ciąży obowiązek podporządkowania się zakazowi wykonywania zawodu – i to natychmiast po rozprawie przed NSL lub po informacji z okręgowego sądu lekarskiego o prawomocności orzeczenia.

Nie ma tu żadnego vacatio legis, a przystąpienie do wykonywania czynności lekarza w czasie zawieszenia PWZ niewątpliwie będzie skutkować wszczęciem kolejnego postępowania wyjaśniającego przez rzecznika odpowiedzialności zawodowej i może prostą drogą prowadzić do bardziej dolegliwej kary, nie wyłączając pozbawienia prawa wykonywania zawodu. Kontrola internetu jest tu szczególnie bezwzględna.

Grzegorz Wrona, sekretarz Naczelnej Rady Lekarskiej