Terapia jodem radioaktywnym (RAI) a rak
Czy terapia jodem radioaktywnym (RAI) w nadczynności tarczycy wiąże się ze zwiększonym ryzykiem raka?
Choroba Gravesa-Basedowa (GD), toksyczne wole wieloguzkowe i toksyczny gruczolak są najczęstszymi przyczynami nadczynności tarczycy u młodszych osób żyjących na obszarach z niedoborem jodu oraz u osób starszych w regionach z niedoborem jodu. Obecnie dostępne są trzy główne opcje leczenia nadczynności tarczycy: leczenie lekami przeciwtarczycowymi (ATD), terapia jodem radioaktywnym (RAI) oraz zabieg chirurgiczny.
Każde z nich niesie ze sobą określone korzyści i zagrożenia, dlatego międzynarodowe wytyczne dotyczące leczenia nadczynności tarczycy rekomendują stosowanie spersonalizowanego leczenia zgodnie z warunkami klinicznymi, analizą ryzyka i korzyści oraz preferencjami pacjenta. W Europie około dwie trzecie członków Europejskiego Towarzystwa Tarczycowego preferuje pierwsze podejście z ATD.
Terapia RAI lub operacja to ostateczne opcje leczenia, które z powodu trwałego zniszczenia lub usunięcia tarczycy powodują niedoczynność tarczycy. RAI jest zwykle leczeniem drugiego rzutu u pacjentów z GD, u których doszło do nawrotu po początkowym leczeniu tionamidem, u osób nietolerujących ATD oraz u osób z chorobami serca. Jednak RAI jest preferowaną terapią pierwszego rzutu w przypadku GD w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, ponieważ wiąże się z wyższym odsetkiem wyleczeń i niższym odsetkiem nawrotów w porównaniu z ATD.
W ostatnich latach pojawiły się jednak sprzeczne dane dotyczące ryzyka nowotworów złośliwych u pacjentów z nadczynnością tarczycy po terapii RAI. 17 września na łamach „JAMA” ukazał się artykuł „Ryzyko raka po leczeniu radioaktywnym jodem w nadczynności tarczycy: przegląd systematyczny i metaanaliza”, autorstwa dr Sung Ryul Shim z Korea University College of Medicine w Seulu i współpracowników będący przeglądem systematycznym i metaanalizą, uwzględniającym m.in. 12 badań obserwacyjnych i 479 452 uczestników.
Koreańscy naukowcy wykazali, że terapia RAI nie była związana ze znaczącym wzrostem ogólnego ryzyka zachorowania na raka lub zachorowalności lub śmiertelności z powodu raka w określonej lokalizacji, z wyjątkiem raka tarczycy. Jednak na podstawie dwóch badań z informacjami na temat podawanej dawki RAI zaobserwowano liniową zależność dawka-odpowiedź pomiędzy terapią RAI a śmiertelnością z powodu raka litego.
„Biorąc pod uwagę globalne zastosowanie terapii RAI w nadczynności tarczycy, potrzebne są dalsze badania w celu ilościowego oszacowania miejscowego ryzyka raka związanego z terapią RAI, szczególnie przy wyższych dawkach” – podkreślają badacze. W tej przeprowadzonej metaanalizie ogólne łączne ryzyko zachorowania na raka po ekspozycji na terapię RAI w porównaniu z brakiem ekspozycji nie było istotne.
Zaobserwowano jednak liniową zależność dawka-odpowiedź pomiędzy terapią RAI a śmiertelnością z powodu raka litego. Odkrycia te sugerują, że ryzyko raka wywołanego promieniowaniem po leczeniu RAI z powodu nadczynności tarczycy jest niewielkie i, w badaniach obserwacyjnych, może być wykrywalne tylko przy wyższych poziomach podanej dawki.
Źródło: jamanetwork.com
