Układ pokarmowy dziecka dojrzewa stopniowo

O specjalnych potrzebach żywieniowych niemowląt i małych dzieci z wrażliwym układem pokarmowym, dolegliwościami brzusznymi, skłonnością do nietolerancji pokarmowych i alergii pisze dr Magdalena Wołoszko, specjalista pediatra.

Dr Magdalena Wołoszko

Układ trawienia dziecka rozwija się stopniowo i osiąga pełną dojrzałość przez kilkanaście pierwszych miesięcy, a nawet lat życia. Zaraz po przyjściu na świat układ pokarmowy noworodka jest już dostosowany do trawienia i wchłaniania substancji odżywczych pochodzących z pokarmu. Początkowo jest to mleko matki lub mleko modyfikowane.

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca wyłączne karmienie piersią do 6. miesiąca życia dziecka, a w licznych badaniach podkreśla się zalety karmienia naturalnego, mlekiem matki. Jest ono korzystne w długoterminowej perspektywie i ma znaczenie dla stanu zdrowia dziecka w przyszłości.

Mleko kobiece swoim składem sprzyja dojrzewaniu przewodu pokarmowego i układu odpornościowego. Istotnym czynnikiem rozwoju przewodu pokarmowego dziecka jest również prawidłowa koordynacja mięśni przełyku, żołądka i jelit, na którą ma wpływ sposób odżywiania. Odpowiednio skomponowana dieta niemowląt i małych dzieci powinna być oparta na starannie dobranych, delikatnych, łatwo przyswajalnych, lekkostrawnych produktach.

Żywienie dziecka

U zdrowego, donoszonego dziecka procesy adaptacji przewodu pokarmowego i trawienne przebiegają zwykle bez większych zakłóceń. Ze szczególną troską należy zadbać o dietę dzieci z zaburzeniami funkcjonowania przewodu pokarmowego. Do takich zalicza się nasilone ulewania, kolki, zaparcia lub przewlekłe biegunki oraz stwierdzoną alergię lub nietolerancję pokarmową.

Zgodnie z zaleceniami ekspertów do spraw żywienia, po okresie wyłącznego karmienia piersią do diety dziecka włączane są stałe pokarmy uzupełniające. Jeżeli niemowlę jest karmione piersią, pokarmy uzupełniające dietę wprowadza się po ukończeniu 6. miesiąca. W przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym można rozpocząć wzbogacanie diety już w 5. miesiącu życia dziecka. Jest to okres niezwykle istotny, w którym warto czytać etykiety produktów podawanych dziecku, szczególnie, gdy występują u niego dolegliwości alergiczne.

Najczęstsze alergeny

Powszechnie występującymi w żywności białkami, które powodują alergie i nietolerancje pokarmowe, są białka mleka krowiego, soi i glutenu. Niekiedy, szczególnie u młodszych niemowląt, dolegliwości kolkowe, wzdęcia, bóle brzuszka, biegunki i tryskające stolce są spowodowane obecnością laktozy w pokarmie. Niedojrzały jeszcze układ pokarmowy dziecka nie jest w stanie prawidłowo strawić tego składnika.

Sposób na dolegliwości pokarmowe

Częste dolegliwości jelitowe małego dziecka można złagodzić przez podawanie odpowiednio dostosowanej żywności, ze zmniejszoną lub całkowicie wyeliminowaną zawartością laktozy, białek mleka krowiego, soi czy glutenu. Przy rozszerzaniu diety dziecka, które ma specjalne potrzeby dietetyczne, istotne są produkty spełniające specjalne kryteria żywieniowe. Należy po nie sięgnąć w porozumieniu z lekarzem, nie tylko w leczeniu chorób przewodu pokarmowego u dzieci, ale również w ich profilaktyce.

Dieta a prawidłowy rozwój

Wiedza na temat prawidłowego i dostosowanego do indywidualnych potrzeb żywienia niemowlęcia, a potem małego dziecka, ma ogromny wpływ na  prawidłowy rozwój fizyczny dziecka, dojrzewanie układu odpornościowego oraz prawidłowy rozwój układu nerwowego. Dobrze skomponowany jadłospis zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze, witaminy, zarówno te rozpuszczalne w wodzie, jak i w tłuszczach, mikro- i makroelementy w odpowiednich proporcjach oraz pre- i probiotyki.

Tak dobrana dieta pozwala dziecku na uzyskanie prawidłowych i systematycznych przyrostów masy ciała oraz osiągnięcie optymalnego poziomu inteligencji. Chroni również przed ryzykiem wystąpienia niektórych chorób cywilizacyjnych oraz chorób przewlekłych, wzmacnia odporność oraz zapobiega niedokrwistości.

Prawidłowe nawyki żywieniowe

Jak dowodzą badania, sposób, w jaki będzie odżywiać się kobieta w ciąży, a potem niemowlę i małe dziecko, zaprogramuje jego metabolizm, wpłynie na przemianę materii, jak również na nawyki żywieniowe w przyszłych latach życia. Żywienie niemowląt i małych dzieci odgrywa istotną rolę także w przyszłości, zapobiega rozwojowi otyłości, miażdżycy, cukrzycy, osteoporozie oraz alergii.