WHO: leczenie niepłodności dostępne dla wszystkich
Niepłodność dotyczy nawet jednej na sześć osób w wieku rozrodczym na świecie. Dostęp do diagnostyki i terapii pozostaje jednak w wielu krajach mocno ograniczony – zarówno systemowo, jak i ekonomicznie. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła pierwsze w historii globalne wytyczne dotyczące zapobiegania, diagnozowania i leczenia niepłodności.
WHO podkreśla, że obecne systemy opieki zdrowotnej w wielu państwach nie odpowiadają potrzebom pacjentów. Nowe wytyczne obejmują 40 rekomendacji dotyczących m.in. rozwiązań klinicznych, edukacyjnych, finansowych i psychospołecznych. Ich celem jest zapewnienie wszystkim dostępu do opieki bezpiecznej, skutecznej i opartej na dowodach naukowych.
Narażenie pacjentów na ogromne koszty
W wielu krajach diagnostyka i leczenie niepłodności finansowane są niemal wyłącznie z prywatnych środków, co naraża pacjentów na ogromne koszty. WHO zwraca uwagę, że w niektórych państwach pojedyncza procedura in vitro może kosztować równowartość podwójnego rocznego dochodu przeciętnego gospodarstwa domowego. Różnice w dostępności wynikają z braku regulacji, niedostatecznej infrastruktury, niewystarczającej liczby specjalistów oraz ze stygmatyzacji, która szczególnie dotyka kobiety.
Problemy z płodnością odbijają się również na zdrowiu psychicznym. Osoby dotknięte niepłodnością często zmagają się z poczuciem winy, lękiem, presją społeczną czy izolacją. WHO podkreśla, że równość w dostępie do terapii jest elementem praw reprodukcyjnych i powinna być traktowana jako integralna część prawa do zdrowia.
Wiele działań w jednym dokumencie
Dokument zawiera szeroki zakres zaleceń: od działań profilaktycznych i edukacyjnych, przez uporządkowane ścieżki diagnostyczne dla obu płci, po szczegółowe rekomendacje dotyczące leczenia najczęstszych przyczyn niepłodności, takich jak zaburzenia owulacji czy nieprawidłowości budowy macicy.
Wytyczne podkreślają znaczenie rzetelnej edukacji o płodności – zarówno w szkołach, jak i w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej oraz zajmujących się zdrowiem reprodukcyjnym. Styl życia, ryzyko nieleczonych infekcji przenoszonych drogą płciową czy nawyki zdrowotne to czynniki, które powinny być częścią podstawowej wiedzy medycznej.
WHO wskazuje także na konieczność intensyfikacji działań profilaktycznych: leczenia zakażeń układu rozrodczego, wspierania rezygnacji z palenia papierosów czy promowania zdrowej diety.
Rekomendacje obejmują zarówno leczenie niepłodności zależnej od czynników kobiecych, jak i męskich. Organizacja zwraca uwagę, że brak dostępności terapii, wysokie koszty oraz stygmatyzacja pogłębiają nierówności – zarówno między regionami, jak i wewnątrz społeczeństw.
Kobiety częściej obarczane są winą za niepłodność i to właśnie je mocniej dotyka presja społeczna, a także konsekwencje emocjonalne i ekonomiczne. Dlatego WHO podkreśla, że niepłodność należy traktować również jako problem równości płci. Sprawiedliwy system opieki powinien obejmować kobiety i mężczyzn na tych samych zasadach.
