Jak zaoszczędzić i oddać mniej fiskusowi

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością płacenia daniny do urzędu skarbowego. Są jednak legalne sposoby optymalizacji podatkowej.

Jednym ze sposobów płacenia mniej fiskusowi jest wybór odpowiedniej formy opodatkowania. Co do zasady podatnicy, a więc również lekarze, robią to na początku danego roku podatkowego.

Jednak w przypadku gdy chcą zmienić dotychczasową formę opodatkowania, warto o tym pomyśleć jeszcze przed końcem poprzedniego roku. Dlaczego? Bo tylko wtedy można sensownie zaplanować określone wydatki, które mogą przynieść oszczędności podatkowe. Na początku roku na takie decyzje może być już za późno.

Trzy formy

Do wyboru są trzy formy opodatkowania:

• skala podatkowa (12 i 32 proc.) – korzystna dla osób z niższym dochodem (poniżej 120 tys. zł rocznie) dzięki możliwości odliczeń i kwoty wolnej od podatku (do 30 tys. zł);
• podatek liniowy (19 proc.) – atrakcyjny dla lekarzy osiągających wyższe dochody, ale bez kwoty wolnej i skali progresywnej;
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – odpowiedni dla osób o wysokiej rentowności, ponieważ nie pozwala na odliczanie kosztów; w przypadku lekarzy stawka wynosi 14 proc.

Ryczałt ewidencjonowany jest prosty tak w rozliczeniach, jak i w księgowości. Może przynieść znaczne korzyści finansowe. Jest opłacalny przede wszystkim dla tych podatników, którzy mają niewielkie koszty działalności gospodarczej w stosunku do przychodów.

Ryczałt będzie też korzystny wtedy, gdy lekarz chce uprościć proces rozliczania podatków. Nie musi prowadzić szczegółowej ewidencji wszystkich kosztów i przychodów, co może zaoszczędzić czas i zasoby. Opodatkowanie na podstawie ryczałtu daje również przewidywalność podatków, ponieważ stawka podatkowa jest stała i zależy od przychodów, a nie od zysku. Dzięki temu łatwiej jest planować finanse firmy.

Trzeba jednak mieć na uwadze, że wybór ryczałtu nie zawsze jest najbardziej korzystną opcją. Jeżeli koszty prowadzenia działalności są wysokie, ryczałt może być mniej opłacalny niż tradycyjny system. W takim przypadku lepiej prowadzić pełną księgowość i odliczać faktyczne koszty od przychodów.

Inną formą opodatkowania jest stawka liniowa 19 proc. Podatek ten jest – podobnie jak ryczałt – prosty w obliczeniach, wymaga jednak prowadzenia pełnej księgowości, a do tego ewidencji kosztów. Może być korzystny dla lekarzy o dużych przychodach i niskich kosztach operacyjnych.

Do wyboru jest jeszcze skala podatkowa. W tym przypadku stawka podatkowa rośnie wraz ze wzrostem dochodu. Skala podatkowa może być korzystna dla lekarzy o niskich dochodach, choć musieliby mieć też dosyć wysokie koszty, by zrównoważyć atrakcyjność ryczałtu ewidencjonowanego.

Fala zmian

Warto zaznaczyć, że w tym roku podatnicy rozpoczynają pod koniec roku przygotowania, nie mając pewności, które z przepisów rozrzuconych w różnych projektach ustaw wejdą w 2026 r. w życie. W styczniu i w lutym wchodzi w życie szereg istotnych reform (m.in. Krajowy System e-Faktur czy obniżka limitów samochodowych dotyczących odliczenia kosztów leasingu i amortyzacji oraz podwyżka limitu zwolnienia z VAT do 240 tys. zł).

Nowe regulacje mogą wymagać dużych zmian organizacyjnych oraz dostosowania systemów finansowo-księgowych. Tyle że w wielu przypadkach nie wiadomo, czy to, co jest planowane od początku 2026 r., rzeczywiście wejdzie w życie, ponieważ nie zakończył się jeszcze proces legislacyjny. Nie wiadomo też, czy prezydent podpisze wszystkie przedstawione mu zmiany.

Anna Wojda

Komentuje Konrad Piłat, doradca podatkowy w Kancelarii KNDP

– Wiele osób zastanawia się nad wyborem formy opodatkowania dopiero w lutym. Tymczasem lepiej decyzję tę podjąć jeszcze w poprzednim roku. Jeśli podatnik jest na ryczałcie, a zamierza przejść na zasady ogólne, to warto przesunąć pewne zakupy na przyszły rok. Z kolei jeśli planuje przejść na ryczałt, to ponoszenie wydatków warto przyspieszyć. Oczywiście nie zawsze jest to możliwe. Trzeba też pamiętać, że nie wszystkie koszty rozliczane są jednorazowo. W wielu przypadkach może to jednak przynieść obniżenie podatku dochodowego.

Źródło: „Gazeta Lekarska” nr 12/2025-1/2026