Oddział Medycyny Paliatywnej do zamknięcia?

W obliczu niezmiennej od lat zbyt niskiej wyceny świadczeń z zakresu opieki paliatywnej ze strony Narodowego Funduszu Zdrowia, dyrekcja Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie stoi przed dramatyczną decyzją o konieczności zamknięcia Oddziału Medycyny Paliatywnej przy ulicy Śniadeckich 10.

Szpital Uniwersytecki w Krakowie

210 zł – tyle, niezmiennie od 2008 roku, wynosi tzw. osobodzień (jeden dzień pobytu jednego pacjenta) opłacany zgodnie z kontraktem przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jak informuje konsultant krajowy w dziedzinie medycyny paliatywnej, to o około połowę za mało.

Realne koszty na oddziałach paliatywnych w całej Polsce średnio wynoszą 400 zł dziennie. Wskazana kwota wystarcza jedynie na pokrycie kosztów wynagrodzeń pracowników oddziału. Stawki wynagrodzeń przy tym porównywalne są z innym ośrodkami o podobnym profilu świadczonych usług.

W tym miejscu należy wyraźnie zaznaczyć, że zatrudnienie w Oddziale Medycyny Paliatywnej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie spełnia minimalne normy wymagane rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej (Dz. U. z 2013 r. poz.1347).

Profesjonalna, specjalistyczna, pełna empatii, ciepła i wsparcia opieka lekarzy i pielęgniarek to jednak nie wszystko. W Szpitalu Uniwersyteckim pacjenci hospitalizowani w Oddziale Medycyny Paliatywnej otrzymują specjalistyczne wielokierunkowe realne leczenie bólu z użyciem wszystkich dostępnych opioidów (znaczne koszty), a w razie potrzeby także technik inwazyjnych. W jednostce stosuje się nowoczesną antybiotykoterapię, diagnostykę i pełnoprofilowe leczenie stanów nagłych, a także przetaczanie krwi i żywienie pozajelitowe.

Dyrekcja Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie i kierownik tamtejszego Oddziału Medycyny Paliatywnej, będąca jednocześnie konsultantem wojewódzkim w dziedzinie opieki paliatywnej, wielokrotnie sygnalizowali problem i jednoznacznie informowali Narodowy Fundusz Zdrowia, że dalsze leczenie za niezmienną od 2008 roku stawkę 210 zł za osobodzień jest niewykonalne.

Oddział zapewnia również hospitalizację pacjentom poddanym paliatywnej radioterapii, którzy wymagają zabezpieczenia szpitalnego. Z całego powyższego zestawienia stosowanych w Oddziale Medycyny Paliatywnej procedur jedynie żywienie pozajelitowe jest świadczeniem rozliczanym z użyciem współczynnika korygującego. Wszystkie inne działania mają w opinii NFZ zmieścić się w ryczałtowej stawce osobodnia, czyli wspomnianych wyżej 210 zł. Efektem takiego, trwającego od dawna stanu rzeczy jest lawinowo rosnące zadłużenie oddziału, a co za tym idzie całego Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

Ryczałtowa kwota 210 zł za osobodzień może być wystarczająca w przypadku chorych wymagających jedynie opieki długoterminowej. Trzeba tymczasem jasno zaznaczyć: medycyna paliatywna to nie to samo co opieka terminalna. Paliacja oznacza właściwą, zindywidualizowaną, ukierunkowaną na poprawę jakości życia opiekę medyczną. Wdrażana jest we wcześniejszych stadiach choroby, gdy jeszcze stosowane jest leczenie przedłużające życie i występują trudne do opanowania objawy. To ważne i potrzebne pacjentom działania.

Godne warunki leczenia seniorów, osób cierpiących jednocześnie na klika różnych przewlekłych chorób, wymagających codziennej opieki to problem, na który powinniśmy jako społeczeństwo zwrócić szczególną uwagę. Szacuje się, że w 2035 roku osoby po 65. roku życia stanowić będą aż 23 proc. polskiego społeczeństwa.

Według Europejskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej, Polska znajduje się w grupie państwa IVb, tj. krajów o najwyższym poziomie opieki paliatywnej na świecie. Zajmuje także piąte miejsce w Europie pod względem jej rozwoju. Oddział Medycyny Paliatywnej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie posiada akredytację z możliwością prowadzenia specjalizacji z medycyny paliatywnej. Dysponowanie kadrą właściwie przygotowanych specjalistów medycyny paliatywnej, a zarazem nauczycieli akademickich, będących pracownikami zarówno szpitala, jak i kliniki, umożliwia łączenie procesu terapeutycznego nad pacjentami u kresu życia z prowadzeniem dydaktyki przeddyplomowej i działalnością naukową.

Aby Oddział Medycyny Paliatywnej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie mógł przetrwać i utrzymać dotychczasowy wysoki poziom opieki i leczenia, a także kształcenia wysoce wykwalifikowanych przyszłych kadr medycznych, konieczna jest zmiana warunków jego finansowania. Rozwiązaniem jest podwyższenie ryczałtowej stawki osobodnia lub dodatkowe wycenianie i refundowanie specjalistycznych procedur tak, jak dzieje się to w jednostkach onkologicznych czy internistycznych.

Hospitalizacje na tych oddziałach są przez Narodowy Fundusz Zdrowia wyżej wyceniane. Sytuacja ta jednoznacznie stygmatyzuje, a nawet dyskryminuje chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową, u których występują liczne, często trudne objawy, w tym dolegliwości bólowe wymagające złożonej terapii.

Szpital Uniwersytecki pragnie rozpocząć ogólnopolską dyskusję na temat przygotowania Narodowego Programu Rozwoju Opieki Paliatywnej i skorelowania go z Narodowym Programem Zwalczania Chorób Nowotworowych, w celu zbudowania wzajemnych relacji leczenia przeciwnowotworowego i objawowego. W inicjatywę włączyły się społecznie zaangażowane osobistości świata kultury i sztuki: Ewa Prisner – prezes Stowarzyszenia Wspierania Onkologii Unicorn, Barbara i Jerzy Stuhrowie oraz Grzegorz Turnau.