Podatek dochodowy a nieodpłatne szkolenia

Podatek dochodowy od osób fizycznych a udział lekarzy w nieodpłatnych szkoleniach organizowanych przez organy samorządu zawodowego – ciąg dalszy korespondencji prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej z Ministerstwem Finansów.

Foto: Marta Jakubiak

W odpowiedzi na pismo z 27 lutego 2015 r. w sprawie zgłoszonego przez Naczelną Radę Lekarską postulatu zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od świadczeń uzyskanych przez lekarzy w związku z uczestnictwem w nieodpłatnych szkoleniach organizowanych przez organy samorządu zawodowego, prezes NRL Maciej Hamankiewicz zwrócił się do Ministerstwa Finansów o ponowną, pogłębioną analizę przedstawionego postulatu.

„Samorząd lekarski jest zdania, że w przypadku szkoleń organizowanych przez samorząd lekarski istnieją podstawy do wydania rozporządzenia o zaniechaniu poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, za zaniechaniem poboru podatku przemawia ewidentny interes publiczny oraz ważny interes tej grupy podatników.

Naczelna Rada Lekarska wskazuje, że z ustawowego zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych korzystają szkolenia organizowane przez pracodawców, te same argumenty przemawiają za niepobieraniem podatku od nieodpłatnych szkoleń dla lekarzy organizowanych przez samorząd lekarski. Ustawowe zwolnienie od podatku dochodowego świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników uzasadnia, tak w ujęciu słusznościowym i celowościowym, zwolnienie od podatku świadczeń przyznawanych przez organy samorządu lekarskiego na podnoszenie kwalifikacji zawodowych jego członków.

Na lekarzach i lekarzach dentystach ciąży na mocy art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2015 poz. 464 t.j.) ustawowy obowiązek doskonalenia zawodowego. Na organach samorządu zawodowego spoczywa natomiast, wynikający z treści art. 5 pkt 7 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 219, poz. 1708 z późn. zm.) obowiązek prowadzenia i brania udziału w doskonaleniu zawodowym lekarzy i lekarzy dentystów. Zgodnie z treścią art. 9 pkt 3 lit. a ustawy o izbach lekarskich członkowie izb lekarskich mają prawo korzystania z pomocy izb lekarskich w zakresie doskonalenia zawodowego.

Zwracam również uwagę, że realizacja doskonalenia zawodowego lekarzy przez samorząd lekarski służy w sposób oczywisty interesowi publicznemu, o którym mowa w art. 22 § 1 ordynacji podatkowej. Świadczy o tym zwracanie się przez centralne organy administracji państwowej do izb lekarskich z prośbą o realizację określonych szkoleń ważnych z punktu widzenia zdrowia publicznego. Przykładem takiego wystąpienia jest pismo Ministra Zdrowia do Naczelnej Izby Lekarskiej z dnia 1 grudnia 2014 r. dotyczące szkoleń z zakresu budowania właściwych relacji interpersonalnych lekarzy z kobietami przeżywającymi kryzys w związku z niepowodzeniami ciąży.

Informuje również, że na skutek zmian w strukturze zatrudnienia pracowników medycznych w Polsce bardzo duża część lekarzy i lekarzy dentystów nie wykonuje zawodu w ramach stosunku pracy. W przypadku tej grupy podatników rozważane przez Pana Ministra rozwiązanie polegające na wyraźnym określeniu w ustawie o izbach lekarskich uprawnienia samorządu lekarskiego do przekazywania pracodawcom środków finansowych na doskonalenie zawodowe lekarzy i lekarzy dentystów (korzystające ze zwolnienia podatkowego) nie zapewniłoby wszystkim członkom samorządu lekarskiego równego dostępu do przysługującej im ze strony samorządu zawodowego pomocy w realizacji ustawowego obowiązku doskonalenia zawodowego.

Pragnę podkreślić, że najważniejszą kwestią w tej sprawie nie jest umożliwienie przekazywania środków finansowych na doskonalenie zawodowe członków samorządu lekarskiego za pośrednictwem podmiotów trzecich (np. pracodawców), lecz umożliwienie wszystkim lekarzom i lekarzom dentystom równego dostępu do należnej im pomocy samorządu zawodowego w realizacji tego obowiązku.

Nie podzielam obaw, iż uznanie świadczeń przekazywanych przez samorządy zawodów zaufania publicznego na doskonalenie zawodowe swych członków za świadczenia niepodlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych spowodowałoby konieczność budzącego obawy z punktu widzenia gospodarki finansowej Państwa zwiększenia dochodów lub zmniejszenia wydatków sektora finansów publicznych.

W ocenie samorządu lekarskiego ewentualne skutki finansowe dla budżetu państwa są w pełni uzasadnione jako koszty niezbędne do realizacji ważnego, wynikającego z przepisów ustawowych, zadania, jakim jest zapewnienie przez samorządy zawodowe wysokiego poziomu usług świadczonych przez ich członków.

Społeczne jak i ekonomiczne skutki niedostatecznego przygotowania zawodowego, wynikającego z braku ustawicznego doskonalenia zawodowego, mogą być w przypadku zawodów lekarza i lekarza dentysty, bardzo wysokie. W interesie społecznym leży zatem umożliwienie lekarzom i lekarzom dentystom jak najszerszego dostępu do doskonalenia zawodowego. Ustawowe kompetencje samorządu lekarskiego w zakresie wspierania procesu doskonalenia zawodowego jego członków nie mogą być traktowane jako puste deklaracje ustawodawcy.

W ocenie samorządu lekarskiego Minister Finansów ma kompetencje do podjęcia uzasadnionych działań polegających na zaniechaniu poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od świadczeń uzyskanych przez lekarzy i lekarzy dentystów w związku z uczestnictwem w nieodpłatnych szkoleniach organizowanych przez organy samorządu zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów.

W powyższym kontekście pragnę podkreślić, iż okoliczności, które podał Pan Minister jako uzasadnienie do zaniechania poboru podatku w przypadku nieodpłatnych szkoleń z zakresu medycyny paliatywnej i hospicyjnej, tj. szczególny cel medycyny paliatywnej ukierunkowanej na poprawę jakości życia osób w ostatniej fazie choroby należy odnieść do szkoleń z innych dziedzin medycyny, które mają na celu zapewnienie najlepszej opieki medycznej wszystkim chorym, bez różnicowania chorych na ‘lepszych i gorszych’.

Reasumując, zwracam się do Pana Ministra o ponowną analizę ww. sprawy z uwzględnieniem wszystkich jej aspektów, zwłaszcza doniosłości społecznej.”.