Stawy bez zwyrodnień. O czym musisz pamiętać?

Nadwaga, brak ruchu, siedzący tryb życia, wady postawy, a może zbyt intensywne uprawianie sportu i spowodowane tym kontuzje? Wszystkie te czynniki mogą doprowadzić do problemów ze stawami. Choroba zwyrodnieniowa stawów uznawana jest przeważnie za dolegliwość ludzi starszych. Musimy jednak mieć świadomość, że bardzo często dotyka ona również ludzi młodych.

Foto: Marta Jakubiak

Problemy ze stawami coraz częściej dotykają ludzi w trzeciej, a nawet w drugiej dekadzie życia. Około 50 proc. pięćdziesięciolatków i 60-70 proc. sześćdziesięciolatków boryka się ze zwyrodnieniami. Co ważne, kłopoty ze stawami są najczęstszą przyczyną kalectwa wśród osób powyżej 65. roku życia.

Choroba zwyrodnieniowa, nazywana artrozą, najczęściej obejmuje stawy kolanowe, biodrowe i kręgosłup. Jaki jest mechanizm jej powstawania? – Chrząstka stawowa chroni nasze kości przed ocieraniem się o siebie i umożliwia prawidłową ruchomość stawów. Na skutek procesów mechanicznych i biologicznych tkanka ta ulega zużyciu lub uszkodzeniom, co z kolei powoduje stan chorobowy – mówi Marcin Grześkowiak, dyplomowany terapeuta manualny i fizjoterapeuta.

Do przyczyn schorzenia zalicza się wady wrodzone, obciążenia genetyczne, wady postawy, a także brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia oraz nadwagę. Z drugiej jednak strony, problemy ze stawami mogą być spowodowane zbyt intensywnymi treningami lub kontuzjami i urazami powypadkowymi.

Na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę? Jakie mogą być pierwsze objawy zwyrodnień stawów? Na początku rozwojowi choroby mogą nie towarzyszyć żadne objawy. Jednak, gdy pojawią się dolegliwości nie powinniśmy ich lekceważyć.

– Do pierwszych symptomów schorzenia zaliczyć możemy ogólne uczucie osłabienia objętych procesem chorobowym okolic ciała, a także „strzelanie” stawów. Pojawia się także charakterystyczna trudność w rozruszaniu stawów po dłuższym przebywaniu w jednej pozycji i ból nasilający się podczas wysiłku lub w konkretnych pozycjach. W przypadku zmian w obrębie kręgosłupa może on promieniować lub lokalizować się w jednym miejscu – tłumaczy Marcin Grześkowiak.

Z czasem dochodzi do zesztywnienia stawów, znacznego ograniczenia ich ruchomości, a także zniekształcenia. Nieleczone zwyrodnienia coraz bardziej uniemożliwiają poruszanie się i mogą doprowadzić do niepełnosprawności.

Jak zadbać o bezpieczeństwo swoich stawów? Konieczne jest byśmy regularnie uprawiali sport i w ten sposób wzmacniali mięśnie i stawy, a także utrzymywali prawidłową wagę ciała. Co ważne, podczas ćwiczeń musimy zadbać o to, by nie przeciążać stawów. W odpowiedni sposób powinniśmy podnosić ciężkie przedmioty, zachowywać prawidłową postawę ciała podczas wykonywania codziennych czynności. Natomiast wady postawy należy korygować.

Co zrobić, gdy jednak dopadną nas zwyrodnienia? Przede wszystkim nie możemy zaniedbywać choroby i jak najszybciej musimy rozpocząć leczenie. Obecnie wykorzystywane są różne metody walki z problemem. Są one dobierane do stopnia zaawansowania schorzenia i indywidualnych potrzeb pacjenta.

Kiedy odczuwamy ból często sięgamy po maści i tabletki przeciwbólowe, trzeba jednak uświadomić sobie, że środki farmakologiczne przynoszą tylko doraźne efekty. Stosuje się również środki przeciwzapalne. Jednak najbardziej sprawdzonym sposobem, przynoszącym najlepsze rezultaty jest korzystanie z pomocy wykwalifikowanego fizjoterapeuty.

– Po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu i badania specjalista dobierze terapię odpowiednią do stanu zdrowia pacjenta. Właściwy program ćwiczeń oraz zabiegów wykonywany w gabinecie terapii manualnej i rehabilitacji skutecznie pomaga w bólach zwyrodnieniowych – mówi Marcin Grześkowiak.

– Terapia manualna wykonywana przez wykwalifikowanego terapeutę oraz odpowiednio dobrane ćwiczenia, wspomagane zabiegami fizykoterapeutycznymi, takimi jak krioterapia, hydroterapia, elektroterapia, magnetoterapia czy naświetlanie laserem i lampami znacznie zmniejszają ból, rozluźniają mięśnie, działają przeciwzapalnie, zwiększają zakres ruchu, a nawet hamują proces zwyrodnieniowy poprawiając jakość życia i samopoczucie pacjentów – dodaje terapeuta.

W ostateczności, gdy inne metody nie przynoszą rezultatów, przeprowadza się operację polegającą na usunięciu zniszczonych powierzchni stawowych i wszczepieniu endoprotezy.