Światowy Dzień AIDS. Polska potrzebuje systemowych zmian
1 grudnia obchodzony jest Światowy Dzień AIDS. Mimo prowadzonych od wielu lat kampanii społecznych oraz skutecznych terapii antyretrowirusowych, wciąż utrzymujące się stereotypy dotyczące HIV nie sprzyjają wprowadzeniu zmian systemowych.
O nowe podejście apeluje Fundacja Edukacji Społecznej (FES) – polski przedstawiciel europejskiej inicjatywy HIV Outcomes, wspierającej kraje członkowskie w budowaniu zintegrowanej, spersonalizowanej opieki dla osób żyjących z wirusem HIV oraz w realizacji globalnego celu Organizacji Narodów Zjednoczonych: zakończenia epidemii AIDS do 2030 r.
Nie można ograniczać się do leczenia wirusa
Jak podkreśla dr Grzegorz Jezierski, koordynator krajowy HIV Outcomes Polska i reprezentant społeczności osób żyjących z HIV, nowoczesne systemy opieki zdrowotnej nie powinny skupiać się wyłącznie na leczeniu tego wirusa, lecz realnie odpowiadać na niezaspokojone dotąd potrzeby zdrowotne, psychiczne i społeczne.
– W odpowiedzi na te wyzwania przygotowaliśmy konkretny plan przeciwdziałania stygmatyzacji, eliminowania barier prawnych, takich jak niejasności w kodeksie karnym dotyczące HIV, oraz wzmacniania profilaktyki skojarzonej i współpracy międzysektorowej – mówi dr Grzegorz Jezierski.
Największe bariery w Polsce
Ekspert wskazuje, że niska świadomość społeczna, opóźniona diagnostyka, utrudniony dostęp do profilaktyki przedekspozycyjnej (PrEP) oraz brak spójnych danych epidemiologicznych to najpoważniejsze bariery w skutecznej walce z HIV/AIDS w Polsce. Dlatego FES w ramach HIV Outcomes przygotuje zestaw kluczowych opracowań i rekomendacji, które mają wspierać krajowy system ochrony zdrowia w lepszym odpowiadaniu na potrzeby osób żyjących z HIV.
Prace obejmą m.in.:
- analizę obowiązujących przepisów prawnych,
- opracowanie propozycji zmian systemowych,
- ocenę aktualnej sytuacji epidemiologicznej,
- przygotowanie zaleceń dotyczących profilaktyki i opieki.
Projekt zakłada również współpracę z instytucjami państwowymi, ekspertami, społecznością osób żyjących z HIV, organizacjami społecznymi oraz środowiskiem medycznym, aby wypracowane rozwiązania mogły realnie wesprzeć politykę zdrowotną.
Profilaktyka skojarzona jako klucz
Zdaniem FES jednym z najważniejszych zadań w obszarze zapobiegania HIV/AIDS powinno być włączenie profilaktyki skojarzonej, czyli stosowania wielu metod zapobiegania zakażeniom, w tym m.in. PrEP i samodzielnego testowania. Kraje, które konsekwentnie wdrażają takie rozwiązania, odnotowują gwałtowny spadek liczby nowych zakażeń.
Fundacja była pierwszą organizacją pozarządową, która wprowadziła i spopularyzowała samotestowanie na skalę ogólnopolską, czyniąc go jednym z kluczowych narzędzi wczesnej diagnostyki oraz redukcji barier w dostępie do testowania.
– W Polsce jedynie co dziesiąta dorosła osoba wykonała test w kierunku HIV. Dlatego domowe testowanie, które cieszy się ogromnym zainteresowaniem, stało się swoistym game changerem we wzmacnianiu profilaktyki skojarzonej. Chcemy dotrzeć z tym komunikatem do decydentów odpowiedzialnych za kształtowanie polityki zdrowotnej w Polsce. Musimy wreszcie zacząć działać wspólnie, aby skuteczne narzędzia profilaktyki stały się realnym standardem systemowym – podsumowuje dr Grzegorz Jezierski.
