MZ o szkoleniu podyplomowym lekarzy

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Anna Łukasik odpowiedziała na pismo prezesa NRL Macieja Hamankiewicza z dnia 13 sierpnia, w którym przypomniany był postulat przywrócenia stażu podyplomowego, jako niezbędnego etapu w rozwoju zawodowym lekarzy i lekarzy dentystów umożliwiającego praktyczną naukę zawodu we właściwych ramach organizacyjnych oraz prawnych. Poniżej publikujemy najważniejsze fragmenty tego pisma.

Foto: freeimages.com

Odnosząc się do kwestii dotyczącej możliwości przywrócenia stażu podyplomowego należy stwierdzić, że w toku prac legislacyjnych przygotowujących zmiany systemu kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów, wprowadzone ustawą z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. Nr 113, poz. 658), która weszła w życie z dniem 1 lipca 2011 r., zostały przeprowadzone szerokie konsultacje publiczne.

W procedowaniu ww. ustawy uczestniczyło wiele podmiotów, przedstawicieli środowisk naukowych, akademickich, organizacji studenckich itp. i należy stwierdzić, że w zakresie propozycji regulacji stanowiącej, iż osoby zobowiązane do odbycia stażu podyplomowego, które nie rozpoczęły stażu podyplomowego najpóźniej z dniem 1 października 2017 r. w przypadku lekarza albo z dniem 1 października 2016 r. w przypadku lekarza dentysty są zwolnione z obowiązku odbycia tego stażu – przytaczano wiele argumentów przemawiających za zlikwidowaniem stażu podyplomowego w ww. terminach.

Ponadto należy wskazać, w trakcie prac nad przygotowaniem projektu ww. ustawy, która ustanowiła m.in. zniesienie stażu podyplomowego, korzystano z różnego rodzaju dostępnych materiałów, dokumentów, opracowań, opinii i analiz, w tym niewątpliwie również zapoznano się ze zbiorczymi ocenami stażu podyplomowego dokonanymi przez okręgowe rady lekarskie.

Staż podyplomowy został zastąpiony poprzez wprowadzenie praktycznego nauczania studentów ostatnich lat studiów na kierunku lekarskim oraz lekarsko-dentystycznym. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2012 r. w sprawie ramowego programu zajęć praktycznych oraz sposobu ich odbywania, dokumentowania i zaliczania (Dz. U. poz. 900), zakres umiejętności nabywanych przez studentów w ramach ww. praktycznego nauczania odpowiada zakresowi umiejętności uzyskiwanych podczas stażu podyplomowego.

W odniesieniu do podnoszonej ponownie kwestii możliwości wprowadzenia systemu wynagradzania kierowników specjalizacji z tytułu pełnionej funkcji należy wyraźnie podkreślić, że wysokość środków będących w dyspozycji Ministra Zdrowia przeznaczonych na szkolenie specjalizacyjne nie pozwala na uwzględnienie powyższego postulatu. Decyzja dotycząca ewentualnego zwiększenia środków finansowych na kształcenie podyplomowe lekarzy leży w gestii Ministra Finansów.

Pragnę w tym miejscu jednak przypomnieć, że szkolenie specjalizacyjne w Polsce zawsze było oparte na relacji mistrz-uczeń, która umożliwiała przekazywanie wiedzy i doświadczenia młodszym kolegom, bez pobierania wynagrodzenia za prowadzenie tego szkolenia. Uczestnictwo w szkoleniu młodszych kolegów jest w mojej opinii spłaceniem pewnego rodzaju „długu pokoleniowego” przez lekarzy, którzy wcześniej byli w ten sam sposób szkoleni przez swoich starszych kolegów.

Odnosząc się do sprawy związanej z przyznawaniem punktów edukacyjnych w ramach doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów należy wskazać, że przepisy regulujące kwestię doskonalenia zawodowego lekarzy, tj. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 października 2004 r. w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów (Dz. U. Nr 231, poz. 2326, z póżn. zm.), były dwukrotnie nowelizowane, co miało na celu osiągnięcie optymalnego dostosowania wymogów określonych w ww. przepisach do potrzeb systemu ochrony zdrowia i jednocześnie zwiększenie możliwości uzyskiwania przez lekarzy punktów edukacyjnych.

W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 21 lipca 2005 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów (Dz. U. Nr 142, poz. 1196), formy doskonalenia zawodowego zostały rozszerzone o udział w kursie medycznym oraz programie edukacyjnym, realizowanych za pośrednictwem środków przekazu telewizyjnego i sieci internetowej z ograniczonym dostępem, bowiem tę formę szkolenia uznano za najbardziej dostępną dla lekarzy. Poprzez stosowną zmianę przepisu § 3 pkt 5 tego rozporządzenia umożliwiono również Polskiemu Towarzystwu Lekarskiemu oraz Polskiemu Towarzystwu Stomatologicznemu organizację rozmaitych form doskonalenia zawodowego lekarzy.

Ponadto, w nowelizacji ww. przedmiotowego rozporządzenia, tj. w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2008 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów (Dz. U. Nr 235, poz. 1616), wprowadzono przepis pozwalający na uzyskanie dodatkowych punktów edukacyjnych przez kierownika specjalizacji w przypadku kierowania specjalizacją lekarza lub lekarza dentysty, który po odbyciu szkolenia specjalizacyjnego uzyska tytuł specjalisty.

Dotychczasowe przepisy nie premiowały sytuacji, w których szkolenie specjalizacyjne kończy się uzyskaniem tytułu specjalisty. Zmiana ta miała na celu zwiększenie zainteresowania jednostek organizacyjnych spełniających określone warunki, uzyskiwaniem uprawnień do prowadzenia specjalizacji oraz zwiększaniem liczby miejsc szkoleniowych w jednostkach posiadających ww. uprawnienia, a także zachęcenie lekarzy do podejmowania obowiązków kierowników specjalizacji, bez konieczności przeznaczania na te cele dodatkowych środków finansowych.

Zmiana ta powinna się również przyczynić do poprawy poziomu i efektywności szkolenia specjalizacyjnego poprzez zwiększenie zainteresowania kierowników specjalizacji uzyskiwaniem przez ich podopiecznych tytułów specjalisty. Należy podkreślić, że realizacja obowiązku doskonalenia zawodowego ma służyć aktualizacji wiedzy, poprawie umiejętności jej wdrażania do codziennej praktyki, a tym samym stworzeniu jak najlepszych warunków do prawidłowego wykonywania zawodu przez lekarzy i lekarzy dentystów.

W przedstawionym w Załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 października 2004 r. w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów katalogu aktywności, w których mogą uczestniczyć lekarze realizujący obowiązek doskonalenia zawodowego, zostało zamieszczonych wiele jak najbardziej różnorodnych form doskonalenia zawodowego, tak, aby lekarze mieli jak najszersze możliwości realizacji powyższego celu.

Jednocześnie w większości poszczególnych form wprowadzono limity punktowe, co promuje, korzystne w opinii Ministerstwa Zdrowia, przejawianie aktywności w kilku, zamiast jednej, formach doskonalenia. Jednocześnie uprzejmie informuję, że w przypadku zgłoszenia konkretnej propozycji nowelizacji ww. rozporządzenia, dotyczącej limitów punktów przyznawanych za poszczególne aktywności, zostanie ona w Ministerstwie Zdrowia wnikliwie rozważona i skonsultowana ze środowiskiem lekarskim.

W odniesieniu do kwestii wydania rozporządzenia w sprawie nowego wzoru dokumentu „Prawo wykonywania zawodu lekarza” oraz „Prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty” podtrzymuję informację przekazaną przez Departament Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zgodnie z którą określenie ww. wzorów jest ściśle powiązane z prowadzonymi obecnie pracami legislacyjnymi nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta została uchwalona na posiedzeniu nr 102 Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 9.10.2015 r., zatem należy się spodziewać, ze w najbliższym czasie zostanie przekazana do podpisania przez Prezydenta RP.