Post scriptum: Zbrodnia katyńska – milczenie i pamięć

W „Gazecie Lekarskiej” 05/2020 dr Mieczysław Dziedzic w artykule „Zbrodnia katyńska – milczenie i pamięć” opisał mało znane okoliczności związane ze zbrodnią katyńską oraz przypomniał wybitną postać dr. hab. n.med. Tadeusza Pragłowskiego, znakomitego nauczyciela i wychowawcy, specjalisty w zakresie medycyny sądowej.

Foto: pixabay.com

Warto przytoczyć jeszcze kilka innych faktów związanych z bohaterem tego materiału.

Katyński rozdział w życiu Tadeusza Pragłowskiego zaważył w znaczący sposób na jego karierze. Do 1944 r. kierował Zakładem Anatomii Patologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W lipcu 1945 r. przeprowadził się do Katowic, gdzie w Szpitalu Miejskim nr 1 pełnił funkcję prosektora. W roku 1952 powierzono mu zorganizowanie i kierownictwo Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu. W 1961 r. Tadeusz Pragłowski uzyskał stopień dr. hab. n. med. Brał czynny udział w życiu uczelni, prowadził działalność dydaktyczną z zakresu medycyny sądowej.

Był nauczycielem wybitnych anatomapatologów, z których trzech uzyskało habilitację (Władysław Nasiłowski, Halina Sybirska i Adam Misiewicz, dziś są to wybitni eksperci w tej dziedzinie). W 1968 r., pomimo prawidłowego i pozytywnie zakończonego postępowania na szczeblu uczelni w sprawie nadania doc. T. Pragłowskiemu tytułu profesora, wniosek sporządzony przez Radę Wydziału do Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej nigdy nie dotarł. Nawet badania prowadzone przez IPN nie ujawniły, w jakim momencie postępowanie profesorskie zostało zablokowane!

W 1991 r. w Katowicach odbyła się ogólnopolska sesja naukowa poświęcona pamięci doc. Pragłowskiego. Jej uczestnicy zgodnie stwierdzili, że nieprzekazanie wniosku do CKK było złamaniem prawa i należy to naprawić. W styczniu 2014 r. prof. Władysław Nasiłowski zwrócił się do dziekana Wydziału Lekarskiego SUM w Katowicach z prośbą o rozważenie możliwości zrealizowania obecnie wniosku Rady Wydziału z 1968 r. wstrzymanego z powodów politycznych. Miesiąc później, w piśmie do prof. Jana Zejdy, starania prof. Nasiłowskiego poparł ówczesny prezes ORL w Katowicach dr Jacek Kozakiewicz. Niestety, pomimo wspólnych działań śląskiego samorządu lekarskiego z władzami dziekańskimi SUM pośmiertne nadanie tytułu okazało się niemożliwe ze względów formalnych.

Pamięć o dokonaniach doc. Pragłowskiego, szczególnie na Śląsku, jest nieustannie żywa. Z inicjatywy jego uczniów i współpracowników, przy poparciu dr. Kozakiewicza, w kwietniu 2016 r. śp. doc. Tadeusz Pragłowski został uhonorowany najwyższym wyróżnieniem Śląskiej Izby Lekarskiej – Wawrzynem Lekarskim. To wyraz wdzięczności śląskich lekarzy za piękne świadectwo humanitaryzmu, odwagi cywilnej, moralnych i etycznych zasad, które winny charakteryzować każdego lekarza i lekarza dentystę. Działania dr. hab. Tadeusza Pragłowskiego zostały po części nagrodzone przez Kancelarię Prezydenta RP. W 2017 r. za wybitne zasługi w upamiętnianiu prawdy o zbrodni katyńskiej został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Podczas spotkania Prezydium NRL w lutym br. z dr hab. Grzegorzem Teresińskim, konsultantem krajowym w dziedzinie medycyny sądowej, wiceprezes NRL Jacek Kozakiewicz zwrócił się z prośbą o uhonorowanie pamięci dr. hab. Pragłowskiego przez Polskie Towarzystwo Medycyny Sądowej i Kryminologii. Pismem z 12 marca br. Grzegorz Tertesiński poinformował, że temat uzyskał pełną akceptację. Zobowiązano Komisję Historyczną PTMSiK o przygotowanie konkretnych propozycji uhonorowania śp. dr. hab. Tadeusza Pragłowskiego.

Katarzyna B. Fulbiszewska, koordynator Ośrodka Dokumentacji Historycznej ŚIL