Skrining samorządu lekarskiego (marzec-kwiecień 2022)

Samorząd lekarski sprzeciwia się kolejnej w przeciągu ostatnich kilku lat próbie zaostrzenia odpowiedzialności karnej lekarzy za nieumyślne spowodowanie śmierci z art. 155 Kodeksu karnego. Nowy projekt ustawy przewiduje podwyższenie zagrożenia karą pozbawienia wolności do wymiaru od 6 miesięcy do 8 lat (obecnie: od 3 mies. do 5 lat).

W stanowisku z 24 marca br. PNRL stwierdza, że nie do przyjęcia jest tak surowa sankcja w stosunku do lekarza, który swój czyn popełnił często na skutek nadmiernego obciążenia pracą, dużej liczby pacjentów, złej organizacji systemu, braków kadrowych czy wreszcie konieczności nadzoru nad lekarzami spoza UE, których kwalifikacje zawodowe i umiejętności językowe nie są kompleksowo weryfikowane przed dopuszczeniem do udzielania świadczeń zdrowotnych.

Nieustannie samorząd lekarski podkreśla, że zmiany w k.k. mogą zwiększyć migrację lekarzy oraz wywołać zjawisko tzw. medycyny asekuracyjnej. W ocenie PNRL w regulacjach karnoprawnych należy zupełnie inaczej oceniać pospolite przestępstwa, a inaczej nieumyślny błąd lekarza działającego w dobrej wierze, w czasie niesienia pomocy medycznej.

Szczególnie, że w zapowiedzianej ustawie o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta brakuje obiecanego przez ministra zdrowia realnego systemu no-fault.

Minimalne wynagrodzenia w ochronie zdrowia

Projekt ustawy z 1 kwietnia dotyczących minimalnych wynagrodzeń w ochronie zdrowia wciąż nie realizuje wieloletnich postulatów samorządu lekarskiego, w tym wybrzmiałych podczas protestu pracowników zawodów medycznych z 2021 r. Zaproponowane współczynniki pracy w istotny sposób odbiegają od oczekiwań.

Ustawa nie daje również gwarancji, że podmioty lecznicze będą miały zapewnione finansowanie tych podwyżek i nie będą musiały pokrywać ich kosztów jedynie ze środków na bieżącą działalność. Ponadto, zawarty w projekcie współczynnik dla lekarzy specjalistów jest niższy od ustalonego na mocy porozumienia zawartego w 2018 r. przez ministra zdrowia z Porozumieniem Rezydentów.

Zdaniem prezesa NRL resort celowo pomija ten fakt. Samorząd lekarski od wielu lat apeluje o ustawowe określenie szybkiej ścieżki dojścia do oczekiwanych poziomów min. wynagradzania: 3-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia dla lekarzy i lekarzy dentystów specjalistów oraz 2,5-krotności dla tych w trakcie specjalizacji, przy czym obecne wynagrodzenie specjalistów nie powinno być niższe niż 2-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

PNRL w stanowisku z 15 kwietnia br. negatywnie zaopiniowało ww. projekt, wskazując, że niski poziom wynagrodzeń pracowników ochrony zdrowia będzie w dalszym ciągu pogłębiać kryzys kadrowy.

Lekarze spoza UE

Wielokrotne próby wprowadzenia zapisów ułatwiających dostęp lekarzy spoza UE do zawodu w Polsce, które wcześniej udało się skutecznie oprotestować, znalazły swój finał w tzw. ustawie covidowej. W przepisach, które pozwalają uzyskać warunkowe PWZ na okres 5 lat, zabrakło wymogów dot. weryfikacji kwalifikacji i znajomości jęz. polskiego.

W tym czasie lekarze cudzoziemcy zainteresowani kontynuacją pracy w Polsce powinni nostryfikować dyplom, z czego resort zdrowia powoli zaczyna się wycofywać, twierdząc, że czas ten jest wystarczający, aby zapoznać się z polskim systemem ochrony zdrowia, z językiem i uzupełnić swoją wiedzę. Po „odwołaniu” pandemii, MZ zakomunikowało, że od 1 kwietnia zaprzestaje wydawać zgody na pracę w szpitalach covidowych umożliwiające ubieganie się o przyznanie warunkowego PWZ.

Jednakże, wojna w Ukrainie i napływ uchodźców do Polski spowodowały wprowadzenie kolejnych regulacji, umożliwiających przyznanie warunkowego PWZ ukraińskim lekarzom na 18 miesięcy bez znajomości jęz. polskiego.

W ocenie samorządu lekarskiego wprowadza to niepotrzebny chaos prawny i komunikacyjny oraz zagrożenie bezpieczeństwa pacjentów i medyków. Wojna i znaczna liczba uchodźców obecnych w Polsce nie uzasadniają przyznawania PWZ lekarza osobie, która nie zna jęz. polskiego, a jej wykształcenie nie zostało poddane żadnej merytorycznej ocenie.

Bariera językowa może skutkować trudnościami diagnostycznymi i terapeutycznymi, a w dalszej kolejności nawet popełnieniem błędu medycznego, za co grozi odpowiedzialność karna. Brak weryfikacji kompetencji grozi dopuszczeniem do wykonywania zawodu osób, których wiedza i kwalifikacje mogą znacznie odbiegać od osoby, która ukończyła studia medyczne zgodne z min. wymogami UE.

Na to właśnie uwagę zwróciła Komisja Europejska, potwierdzając słuszność zastrzeżeń samorządu lekarskiego wobec stopniowego obniżania standardów dot. PWZ w Polsce. W zaleceniu z 5 kwietnia ws. uznawania kwalifikacji osób uciekających z Ukrainy przed rosyjską inwazją podkreśliła, że w przypadku, gdy te osoby nie spełniają min. wymogów w zakresie kształcenia lekarzy, konieczne jest określenie środków umożliwiających uzyskanie niezbędnych kompetencji lub właściwą i szybką integrację tych osób na rynku pracy w innych zawodach medycznych.

NRL zaapelowała do MZ m.in. o natychmiastowe przyznanie pracownikom medycznym z Ukrainy uprawnień opiekuna medycznego, co pozwoliłoby na zatrudnienie ich w polskich placówkach i weryfikację umiejętności do momentu uzyskania przez nich pełnych uprawnień zawodowych. Niestety bezskutecznie.

Prezes NRL ponownie na podium Listy 100

Drugi raz z rzędu prezes NRL Andrzej Matyja zajął 3. miejsce na Liście Stu najbardziej wpływowych osób w polskim systemie ochrony zdrowia, plebiscytu organizowanego przez „Puls Medycyny”. Na 1. miejscu uplasował się wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski, a na 2. dr Paweł Grzesiowski, ekspert NRL ds. walki z COVID-19, który również obronił pozycję z zeszłego roku.

Na liście znaleźli się również członkowie NRL: wiceprezes NRL Artur Drobniak (41), prezes ORL w Warszawie Łukasz Jankowski (42) i członek PNRL Michał Bulsa (90). W przemówieniu prezes NRL podkreślił, że to wyróżnienie przyjmuje, jak zawsze, w imieniu całego środowiska lekarskiego.

Ambasador Ukrainy na posiedzeniu NRL

8 kwietnia na posiedzeniu NRL gościł Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Ukrainy w RP Andrij Deszczycia, który podziękował samorządowi lekarskiemu, wszystkim polskim lekarzom i lekarzom dentystom oraz obywatelom Polski za zaangażowanie i niesienie pomocy Ukrainie. Podkreślił również, że dzięki stałemu kontaktowi z prezesem NRL udaje się na bieżąco zapewniać pomoc uchodźcom, a Polska jest przykładem dla Zachodu w swoich działaniach na rzecz Ukrainy.

Terapie komórkowe – sukcesy i zagrożenia

31 marca br. w siedzibie Ośrodka Doskonalenia Zawodowego NIL w Warszawie odbyła się konferencja naukowa pt. „Terapie komórkowe – sukcesy i zagrożenia”, podczas której przedstawiono m.in. stanowisko zespołu ekspertów ds. terapii komórkowych i komórek macierzystych NRL ws. komercyjnego oferowania zabiegów z wykorzystaniem komórek określanych jako macierzyste, w tym przeprowadzanych w ramach medycznych eksperymentów leczniczych.

Ww. dorobek ekspercki został przyjęty i zaaprobowany przez NRL w stanowisku z 8 kwietnia br. z rekomendacją realizacji przedstawionych w nim wniosków i propozycji.

Szkolenia na żądanie

Ośrodek Doskonalenia Zawodowego NIL wprowadził możliwość organizacji szkoleń „on demand”, czyli na żądanie. Mogą to być warsztaty online lub stacjonarne, organizowane dla konkretnych grup lub zespołów lekarskich w dogodnym dla uczestników terminie. Oferta szkoleń jest dostępna na stronie NIL.

WMA ws. wojny w Ukrainie

Światowe Stowarzyszenie Lekarskie WMA podjęło nadzwyczajną rezolucję, w której stanowczo potępia rosyjską inwazję na Ukrainę i wzywa do zakończenia działań wojennych. Na posiedzeniu Rady WMA 11 kwietnia br. poruszono również kwestie dyscyplinarne m.in. wobec Białorusi i Rosji, przedstawiając pismo prezesa NRL w sprawie wykluczenia organizacji lekarskich tych krajów z grona członków WMA oraz postulat o rozpatrzenie tej sprawy w nadzwyczajnym trybie. Ostateczne decyzje w tej sprawie, w tym ewentualnych sankcji, zostaną podjęte podczas Zgromadzenia Ogólnego Delegatów WMA na jesieni w Berlinie.

Sprzęt dla Ukrainy

W sumie do Ukrainy trafiło kilkadziesiąt ton sprzętu medycznego oraz pięć karetek, sfinansowanych przez Fundację Lekarze Lekarzom. FLL przekazała także Fundacji Wsparcia Ratownictwa RK respirator do karetki przewożącej noworodki z Ukrainy do polskich placówek medycznych.

Alicja Szczypczyk, Rafał Hołubicki, Dział Mediów i Komunikacji NIL