Walka z dopalaczami. Jak zmienią się przepisy?

Na zakończonym kilka dni temu 91. posiedzeniu Sejmu przyjęto projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw. Jej główny cel to skuteczniejsza walka z tzw. dopalaczami.

91. posiedzenie Sejmu. Foto: Krzysztof Białoskórski

Przede wszystkim nowelizacja wprowadza definicję nowej substancji psychoaktywnej, czyli takiego środka odurzającego lub leku psychotropowego, który nie został zamieszczony w wykazach załączonych do dwóch konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych z 1961 i 1971 roku, lecz może stanowić porównywalne zagrożenie dla zdrowia publicznego, co substancje znajdujące się w tych wykazach.

Istniejący dotychczas zakaz produkowania i sprzedaży tzw. dopalaczy został rozszerzony także na nowe substancje psychoaktywne. Nowe przepisy ograniczą możliwość wwożenia do naszego kraju środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych, co ma pozwolić skuteczniej ograniczyć dostęp do „dopalaczy”. Zakaz przywozu środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych będzie egzekwowany przez Służbę Celną.

Przepisy wprowadzone do projektu nowelizacji ustawy dotyczą objęcia kontrolą ustawową kolejnych 114 substancji chemicznych, które były przedmiotem obrotu handlowego w sklepach z „dopalaczami”. Zaproponowane zmiany dostosowują procedury związane z profilaktyką oraz zwalczaniem wytwarzania i obrotu substancjami o działaniu psychoaktywnym do procedur, które obowiązują w większości państw Unii Europejskiej.

Do projektu ustawy wprowadzono pojęcie i definicję „nowej substancji psychoaktywnej” (jest to zgodne z decyzją Rady 2005/387/WSiSW). Nowa substancja psychoaktywna to substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w każdym stanie fizycznym, o działaniu na ośrodkowy układ nerwowy.

Ponadto projekt zmienia także definicję „ziela konopi innych niż włókniste”, co ma pozwolić wyeliminować trudności związane z interpretacją obowiązującego przepisu, w związku z podziałem na różne etapy wegetacji rośliny. Nowelizacja tego przepisu zakłada, że kontroli będzie podlegała każda forma ziela konopi, która zawiera powyżej 0,2 proc. THC (delta–9–tetrahydrokannabinolu). Ponieważ liście i łodygi konopi zawierają znaczne ilości THC i są stosowane jako środek odurzający, powinny być objęte kontrolą.

Przy ministrze zdrowia powstanie zespół do spraw oceny ryzyka zagrożeń dla zdrowia lub życia ludzi związanego z używaniem nowych substancji psychoaktywnych. Będzie on opracowywał opinie w zakresie potencjalnego zagrożenia związanego z używaniem określonych substancji oraz przedstawiał rekomendacje dotyczące umieszczania najbardziej niebezpiecznych substancji w wykazach środków odurzających, substancji psychotropowych oraz nowych substancji psychoaktywnych. W jego skład wejdą eksperci i specjaliści z zakresu nauk chemicznych, farmakologii, toksykologii, psychiatrii, nauk społecznych lub nauk prawnych.

To tylko część zmian w prawie, jakie mogą wejść w życie już z dniem 1 lipca tego roku. Czy tak się stanie, zobaczymy już niebawem. Póki co projektem zajmie się Senat. Przypomnijmy, że wcześniej takie środki wprowadzono do obrotu rzekomo jako „produkty kolekcjonerskie, nie nadające się do spożycia”. Mogły być sprzedawane w legalnie działających sklepach, bo zawarte w nich substancje nie znajdowały się na liście środków zakazanych ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii.

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesujesz się prawem medycznym, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej” (zobacz więcej). Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.