Apel o zmiany w opiece nad noworodkiem

Neonatolodzy postulują do parlamentarzystów o niezbędne, ich zdaniem, zmiany w polskiej neonatologii. Czego się domagają? Swoje postulaty przedstawili podczas niedawnych obrad senackiej Komisji Zdrowia.

Prof. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego

W obradach z ramienia neonatologów uczestniczyła krajowa konsultant ds. neonatologii prof. Ewa Helwich, a także prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego prof. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka oraz prof. Janusz Gadzinowski, kierownik Katedry i Kliniki Neonatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Przedstawili najważniejsze z punktu widzenia neonatologów postulaty zmian w systemie opieki nad noworodkiem w Polsce.

Opieka dla wcześniaka

Neonatolodzy postulują między innymi o wprowadzenie kompleksowej, wielospecjalistycznej, powypisowej opieki nad wcześniakami przynajmniej do końca 3. roku życia. – Opieka poszpitalna jest aktualnie w Polsce dla tej grupy dzieci niewystarczająca – uważa prof. Ewa Helwich.

– Pierwsze lata ich życia są okresem, w którym należy obserwować i korygować rozwój powikłań wcześniactwa. Nadzór neonatologiczny jest zdania, że dzieci te wymagają szczególnej opieki, w celu nadrobienia zaległości rozwojowych i uniknięcia niepełnosprawności w przyszłym życiu. Dla wymienionych dzieci proponujemy zorganizowanie opieki w poradniach wielospecjalistycznych przy szpitalach 3 poziomu referencji. Działanie to nie wymaga budowy specjalistycznych ośrodków, a jedynie podjęcia działań organizacyjnych w już istniejących jednostkach – argumentowała podczas swojego wystąpienia prof. Ewa Helwich.

Zdaniem ekspertów diagnostykę i opiekę ambulatoryjną na odpowiednim poziomie mogą zapewnić ośrodki specjalistyczne zajmujące się ambulatoryjną opieką rozwojową. W skali kraju byłoby to ok. 30 takich ośrodków, dlatego konieczne jest przygotowanie odpowiednich aktów prawnych definiujących zakres tej opieki i jej finansowania. Neonatolog przyjmujący w poradni neonatologicznej powinien być koordynatorem opieki rozwojowej, w której bierze udział także neurolog, rehabilitant, kardiolog, okulista, chirurg, radiolog, audiolog/laryngolog, psycholog.

Więcej miejsc, brak specjalistów

Kolejny postulat to zwiększenie liczby miejsc na oddziałach intensywnej terapii noworodka. – Jesteśmy dziś w stanie ratować noworodki urodzone ze znacznie skróconych ciąż. Sprawia to, że zadania opieki perinatalnej rosną, a nie maleją, tymczasem brakuje rezerw w liczbie miejsc na intensywnej terapii dla noworodków – informowała prof. Ewa Helwich.

Neonatolodzy apelują także o stworzenie warunków dla młodych lekarzy zachęcających do wyboru specjalizacji neonatologa. Zdaniem ekspertów uczestniczących w obradach komisji zdrowia większość oddziałów I i II stopnia referencji nie jest w stanie zabezpieczyć dyżurów zatrudnionymi etatowymi lub „własnymi” kontraktowymi lekarzami. Zaznaczają, że lekarze kończący studia i staże podyplomowe nie są zainteresowani wyborem tej trudnej specjalności, co sprawia, ze w neonatologii istnieje duża luka pokoleniowa.

Wśród starzejącej się kadry neonatologów coraz częściej daje się zaobserwować zjawisko wypalenia zawodowego. Dlatego muszą zostać stworzone zasady motywujące młodych lekarzy do wyboru tej specjalności. Jedną z propozycji jest przyjmowanie rezydentów do ośrodków neonatologicznych posiadających akredytację, dopiero po 3 latach realizacji programu pediatrycznego.

Przeciw zakażeniom

Neonatolodzy chcą także rozszerzenia programu immunizacji przeciwko wirusowi RS u wcześniaków urodzonych do 32. tygodnia ciąży, wzorem większości krajów UE i Rosji. – W oparciu o analizy długoletnich danych epidemiologicznych pochodzących z programów narodowych realizowanych w większości krajów Unii Europejskiej, jak również wytyczne praktyki klinicznej na świecie (USA) i w Europie, aktualne standardy opieki medycznej nad noworodkiem w Polsce zalecają stopniowe rozszerzanie populacji kwalifikowanej do sezonowej profilaktyki zakażeń RSV, w szczególności o noworodki z umiarkowanym lub znacznym wcześniactwem tj. >28 tyg. ciąży oraz dzieci z hemodynamicznie istotnymi wadami serca – podkreśliła prof. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka.

– Tym bardziej, że obecnie w wielu krajach europejskich takich jak: Bośnia, Chorwacja, Czechy, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Rosja, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Węgry czy Włochy immunizacja jest finansowana ze środków publicznych również u wcześniaków urodzonych po 28 tygodniach – zaapelowała do senatorów prof. Borszewska-Kornacka.

Pozostałe postulaty

Prof. Janusz Gadzinowski zwrócił uwagę na innym problem, jakim jest brak miejsc dla dzieci wymagających przewlekłej wentylacji, oraz opieki kardiologicznej i kardiochirurgicznej. Prof. Gadzinowski wyraził także swój niepokój, który dotyczy całego środowiska neonatologicznego, związany ze zmianą wyceny przez NFZ niektórych procedur neonatologicznych.

Neonatolodzy apelowali ponadto o:

• stworzenie jasnych zasad dotyczących źródeł finansowania sprzętu i aparatury w oddziałach intensywnej terapii noworodka dla ratowania życia w oddziałach wysokospecjalistycznych III stopnia referencji;
• stworzenie polskiej sieci danych perinatologicznych (neonatologicznych i położniczych);
• stworzenie rozwiązań systemowych dotyczących transportu noworodków i dzieci do placówek wysokospecjalistycznych zlokalizowanych w innych województwach;
• finansowanie przez NFZ porad laktacyjnych.