Do sądu po wynagrodzenie… brutto czy netto?

W przestrzeni publicznej pojawia się mnóstwo informacji o problemach lekarzy związanych z wypłacaniem im zaniżonego wynagrodzenia. Widać to szczególnie w aspekcie dodatku covidowego.

Oczywiście nie zachęcam do wchodzenia na drogę sądową z pracodawcami, a – jeśli już – to raczej do skorzystania z alternatywnych metod rozwiązywania sporów, np. mediacji czy postępowania pojednawczego. Jeżeli jednak dojdzie do sytuacji, że lekarz będzie musiał wystąpić z pozwem do sądu, powinien wiedzieć, iż ma się domagać wynagrodzenia w kwocie brutto, a nie w kwocie przelewanej na konto.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym w tym zakresie¹, wynagrodzenie za pracę, jako pojęcie prawa pracy, oznacza całość należnej na podstawie przepisów płacowych i umowy o pracę zapłaty za pracę, obejmując także część, którą pracodawca odlicza jako składki na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy. Wobec tego, całe wynagrodzenie za pracę jest przedmiotem wierzytelności pracownika wobec pracodawcy z tytułu zapłaty za pracę (art. 22 § 1 Kodeksu pracy).

Odrębną kwestią będzie sposób egzekwowania przez lekarza wyroku sądowego z zasądzonym wynagrodzeniem brutto. Jeżeli bowiem pracodawca dobrowolnie zrealizuje wyrok sądowy, to na konto lekarza trafi w konsekwencji prawidłowa kwota (netto). Pracodawca jest bowiem płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne pracownika, a co za tym idzie, na nim spoczywają przewidziane w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych² obowiązki w zakresie obliczania, rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne pracowników również w związku z realizacją wyroku sądowego.

Gorzej, gdy sprawę będzie trzeba oddać do przymusowego dochodzenia przez komornika, a ten wyegzekwuje kwoty zasądzone wyrokiem, a więc brutto. Przepisy ustawy systemowej nie przewidują bowiem trybu rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez pracownika czy też przez komornika sądowego, który wyegzekwował należne pracownikowi wynagrodzenie w kwocie brutto.

W przypadku zatem, gdy komornik sądowy wyegzekwował od pracodawcy należne lekarzowi wynagrodzenie w kwocie brutto, nie zwalnia to pracodawcy z obowiązku obliczenia, rozliczenia i opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne również w części, w jakiej są one finansowane ze środków pracownika. Pracodawca może w takiej sytuacji domagać się od pracownika zwrotu tych składek na ubezpieczenia społeczne, które zasadniczo powinny być sfinansowane z jego środków, a w danym przypadku zostały opłacone ze środków pracodawcy³.

Beata Wierzchowska, radca prawny NIL

Przypisy:

1. Np. wyrok SN z 9 lipca 2014 r. I PK 250/13.
2. Art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.).
3. Por. uchwala SN z dnia 5 grudnia 2013 r., III PZP 6/13.