Fałszywe reklamy z wykorzystaniem wizerunku prof. Jerzego Szaflika

Od początku 2025 roku w mediach społecznościowych publikowane są nieprawdziwe nagrania wykorzystujące wizerunki polskich autorytetów różnych dziedzin medycyny. To osoby szeroko rozpoznawalne zarówno w ich środowisku zawodowym, jak i wśród pacjentów.

Nagrania te tworzone są przy pomocy sztucznej inteligencji, z wykorzystaniem technik takich jak deepfake (generowanie filmów na podstawie zdjęć) czy komputerowe generowanie głosu.

Autorzy tych publikacji, licząc na szybki i łatwy zysk, naruszają dobra osobiste lekarzy poprzez wkładanie w ich usta wypowiedzi, które od nich nie pochodzą. Jednocześnie dopuszczają się oszustwa względem pacjentów, budując ich nieuzasadnione zaufanie wobec reklamowanych w ten sposób produktów, a tym samym narażając na ponoszenie zbędnych kosztów.

W ostatnich dniach na Instagramie opublikowano fałszywe nagranie przedstawiające mnie pozytywnie wypowiadającego się na temat preparatu pod nazwą Oculosin, którego stosowanie miałoby rzekomo przywracać wzrok. Czuję się w obowiązku oświadczyć, zarówno wobec pacjentów, jak i środowiska lekarskiego, że:

• nie uczestniczyłem w niniejszym nagraniu;
• nie wyraziłem zgody na promowanie jakiegokolwiek preparatu czy produktu leczniczego swoim wizerunkiem i opinią; w przyszłości także nie zamierzam brać udziału w reklamach jakichkolwiek produktów;
• opublikowanie przedmiotowego nagrania: wprowadza w błąd jego odbiorców, będąc fałszywą reklamą, stanowi formę niezweryfikowanej porady lekarskiej, skierowanej do szerokiego kręgu osób cierpiących na choroby oczu, co może stanowić zagrożenie dla ich zdrowia, narusza moje dobra osobiste, w tym dobre imię i autorytet naukowy, które buduję od ponad 50 lat;
• posługiwanie się sztuczną inteligencją w celu wprowadzania w błąd jest formą oszustwa i powinno być skutecznie napiętnowane prawnie.

Dlatego kieruję zawiadomienie do prokuratury o przeprowadzenie w niniejszej sprawie postępowania karnego.

Podzielam pogląd prof. dr. hab. n. med. Henryka Skarżyńskiego, którego wizerunek został wykorzystany w podobny sposób: „Niezależnie od konsekwentnego ścigania tego rodzaju oszustw, niezbędna jest odpowiednia prawna regulacja w zakresie ochrony wizerunku oraz wykorzystywania technologii sztucznej inteligencji. Konieczne jest też wypracowanie mechanizmów odpowiedniej i szybkiej reakcji właścicieli platform internetowych, aby zapobiegali wymierzonym w pacjentów nadużyciom”.

Prof. dr hab. n. med. Jerzy Szaflik

(oświadczenie opublikowane na prośbę prof. Jerzego Szaflika)