Nowe nadzieje w prewencji chorób sercowo-naczyniowych

W dniach 17-18 listopada w Krakowie odbyła się X Konferencja Naukowa Sekcji Prewencji i Epidemiologii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego „Kardiologia Prewencyjna 2017 – wytyczne, wątpliwości, gorące tematy”.

Prof. David Wood, prezydent World Heart Federation

Udział w konferencji wzięło ponad pół tysiąca uczestników. Podczas dwóch dni debat specjaliści zajęli się m.in.: tematyką miażdżycy, hipercholesterolemii oraz niewydolności serca.

Próbowali znaleźć odpowiedź na pytanie: czy wszyscy pacjenci po zawale serca mogą prowadzić samochód oraz do jakiego stopnia jesteśmy w stanie zmodyfikować efekty genetycznie uwarunkowanego obciążenia chorobami układu sercowo-naczyniowego?

Wśród podejmowanych tematów pojawiły się nowe dane dotyczące efektów diety bogatej w tłuszcze zwierzęce i węglowodany. Eksperci uznali, że obecnie nieuzasadniona jest zmiana zaleceń dotyczących żywienia. Przypomnijmy: zdrowa dieta to dieta oparta na dużej ilości warzyw i owoców, chudego nabiału i produktach zbożowych.

Gorącą dyskusję wzbudziły także rezultaty badania CANTOS, w którym wykazano, że stosowanie nowoczesnego leku o działaniu przeciwzapalnym może zapobiegać występowaniu takich chorób jak zawał serca czy udar mózgu. Eksperci podkreślali, że wyniki tego badania są kolejnym dowodem na zapalne podłoże miażdżycy.

Gościem specjalnym konferencji był prof. David Wood, prezydent World Heart Federation. Profesor wielokrotnie odnosił się do wyników ogólnoświatowych badań WHO Civil Registration and Vital Statistics. Na ich podstawie przedstawiał prognozy na 2025 rok. Podkreślał, że jeśli nie dokonamy zmian w profilaktyce i leczeniu, liczba przedwczesnych zgonów na świecie będzie dynamicznie wzrastać. Znacząco zwiększy się również liczba osób z chorobami serca i naczyń.

Konferencja z roku na rok przyciąga coraz więcej uczestników. W tym roku spotkanie odbyło się po raz dziesiąty i było powiązane z obchodami Światowego Dnia Rzucania Palenia Tytoniu. Patronem medialnym wydarzenia była „Gazeta Lekarska”.

Profesor podkreślił, że obecnie ważnym celem prewencji jest zmniejszenie przedwczesnej umieralności: o 25 proc. do roku 2025. Cel ten – zdaniem profesora – jest możliwy do osiągnięcia tylko jeśli skupimy większość środków na działaniach prewencyjnych. Pozostałe cele to walka o wyższą jakość życia oraz wyższą jakość leczenia, do czego można doprowadzić również poprzez zmiany legislacyjne. Celem obecnego planu WHO (NCD Action Plan) jest osiągnięcie przez populacje wyższego standardu życia.

W dyskusjach systemowych dotyczących jakości w medycynie oraz organizacji opieki nad pacjentami wzięli udział przedstawiciele władz: Jarosław Pinkas, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Zbigniew J. Król, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia, Roman Topór-Mądry, przewodniczący Sekcji Prewencji i Profilaktyki PTK, prezes Agencji Oceny Technologicznych Medycznych i Taryfikacji, Marian Zembala, poseł na Sejm Rzeczypospolitej, dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca, były minister zdrowia, Gabriela Sujkowska, dyrektor w Agencji Technologii Medycznych i Taryfikacji.

Istotnym z punktu widzenia profilaktyki był temat roli aktywności fizycznej w życiu Polaków. Specjaliści zadali sobie pytanie – czy sport warto promować oraz czy wysiłek fizyczny w każdej postaci na pewno jest zdrowy? Prof. Tomasz Grodzicki, prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego ds. Collegium Medicum, interesująco mówił o ograniczeniach profilaktyki chorób układu krążenia. Wskazywał na wiele paradoksów, które wymagają dalszych badań naukowych.

Rektor z dystansem wypowiadał się o zaproponowanych kilka dni temu przez amerykańskie towarzystwa kardiologiczne zmianach w rozpoznawaniu nadciśnienia tętniczego (między innymi zaproponowano, by nadciśnienie tętnicze rozpoznawano od wartości 130/80 mmHg, a nie jak dotąd od 140/90 mmHg).

Duże zainteresowanie wzbudził wykład prof. Piotra Jankowskiego dotyczący palenia tytoniu, który omówił zasady minimalnej interwencji antynikotynowej. Podkreślał między innymi skuteczność regularnego (tzn. na każdej wizycie pacjenta w gabinecie) zalecania zerwania z nałogiem. Ponadto, przedstawił wyniki badania POLASPIRE, według których niemała część palaczy nie przyznaje się lekarzom do palenia papierosów.

– Ważnym zadaniem każdego lekarza jest pomoc pacjentowi w zaprzestaniu palenia, w tym w ułożeniu planu odzwyczajania od palenia, udzielanie praktycznych wskazówek czy zapewnianie wsparcia ze strony personelu medycznego. Ważnym elementem leczenia zespołu uzależnienia od tytoniu jest też farmakoterapia – uważa prof. Piotr Jankowski, organizator konferencji „Kardiologia Prewencyjna 2017 – wytyczne, wątpliwości, gorące tematy” oraz sekretarz Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.