O co chodzi z siecią szpitali?

Wiele kontrowersji towarzyszy dyskusjom nad wprowadzeniem sieci szpitali. Krytykowany jest nie tylko kształt planowanych przepisów, ale i tryb prac nad ustawą. Minister zdrowia Konstanty Radziwiłł dopiął swego.

Minister zdrowia Konstanty Radziwiłł
Foto: Marta Jakubiak

4 maja weszła w życie ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wprowadzająca duże zmiany w funkcjonowaniu placówek szpitalnych. To właśnie ona tworzy sieć szpitali. Kilka tygodni wcześniej za nowelizacją głosowali posłowie: 230 było za, 209 przeciw, 5 wstrzymało się od głosu.

Do systemu opieki zdrowotnej wprowadzono zupełnie nową instytucję prawną w postaci systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej. W intencji resortu zdrowia system ten ma być główną formą zabezpieczenia dostępu do świadczeń: z zakresu leczenia szpitalnego, wysokospecjalistycznych, AOS udzielanej w przychodniach przyszpitalnych, rehabilitacji leczniczej, programów lekowych, leków stosowanych w chemioterapii oraz nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

Poziomy zabezpieczenia

W ustawie wyróżnia się sześć poziomów szpitali: I stopnia (to głównie placówki powiatowe), II stopnia (ponadpowiatowe), III stopnia (wojewódzkie), onkologiczne lub pulmonologiczne, pediatryczne oraz ogólnopolskie. Poziomy są wyznaczane przez rodzaje udzielanych świadczeń i określane przez wskazanie profili lub rodzaje komórek organizacyjnych, w których są one udzielane w trybie hospitalizacji (określone w przepisach tzw. rozporządzeń koszykowych).

Więcej o sieci szpitali piszemy tutaj.

I tak, przykładowo, poziom szpitali I stopnia obejmie świadczenia z zakresu: chirurgii ogólnej, chorób wewnętrznych, położnictwa i ginekologii (jeden z poziomów referencyjnych), neonatologii (jeden z poziomów referencyjnych), pediatrii. Do sieci mogą przystąpić placówki, które nie tylko od co najmniej dwóch lat mają zawartą umowę z NFZ, ale również – choć ten warunek nie dotyczy szpitali ogólnopolskich, onkologicznych i pulmonologicznych – w których funkcjonuje izba przyjęć albo SOR.

Do 27 czerwca wykaz

Zgodnie z przepisami, świadczeniodawca zakwalifikowany do danego poziomu będzie miał zagwarantowane zawarcie umowy z NFZ, a na zakres tej umowy wpłynie przynależność do poziomu zakwalifikowania. Wykaz świadczeniodawców zakwalifikowanych do poszczególnych poziomów dla poszczególnych województw ma sporządzać dyrektor wojewódzkiego oddziału NFZ do 27 marca i będzie obowiązywał od 1 lipca przez cztery lata. W tym roku będzie jednak inaczej – pierwsze takie wykazy poznamy do 27 czerwca (mają obowiązywać od 1 października br. do 30 czerwca 2021 r.), a do 26 września zostaną uzupełnione o podmioty lecznicze powstałe w wyniku połączenia.

Świadczenia udzielane na podstawie umów zawartych ze świadczeniodawcami zakwalifikowanymi do poszczególnych poziomów będą finansowane w sposób ryczałtowy. Wysokość ryczałtu ustalana zostanie za okres rozliczeniowy określony w umowie, ale nie dłuższy niż rok kalendarzowy. Ma uwzględniać m.in. wskaźniki dotyczące struktury udzielanych świadczeń. Ustawa wprowadza ponadto nowe regulacje dotyczące nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. Świadczeń z tego zakresu w pierwszej kolejności udzielą świadczeniodawcy zakwalifikowani do systemu zabezpieczenia, a jedynie uzupełniająco będą kontraktowane na zasadach konkursowych.

9 proc. na konkursy

Około 91 proc. środków, z których obecnie finansowane jest leczenie szpitalne, pochłonie funkcjonowanie sieci, a reszta trafi na konkursy świadczeń. Do konkursów będą mogły przystąpić zarówno szpitale niezakwalifikowane do sieci, jaki i placówki sieciowe chcące otrzymać finansowanie (np. na funkcjonowanie dodatkowych oddziałów). W naszym kraju istnieje ok. 1400 szpitali, ale tylko ok. 700 zabezpiecza pełnoprofilową opiekę medyczną. Jak szacuje resort, w ogólnej liczbie sieci szpitali 4 proc. będą stanowiły placówki niepubliczne.

Więcej o sieci szpitali piszemy tutaj.

Ministerstwo Zdrowia nie ukrywa, że na zarządzających szpitalami ustawa ma wymusić optymalizację liczby oddziałów specjalistycznych oraz doprowadzić do przenoszenia wąskospecjalistycznych profili do szpitali specjalistycznych wieloprofilowych. Resort zapowiada, że po zmianie przepisów dostęp pacjentów do świadczeń specjalistycznych poprawi się w szczególności poprzez zapewnienie kompleksowości i koordynacji świadczeń ambulatoryjnych, szpitalnych i rehabilitacyjnych (posiadanie przez pacjenta skierowania do szpitala ma mu umożliwić skorzystanie ze świadczeń, w zależności od oceny specjalisty, albo w szpitalu, albo w formie ambulatoryjnej, a także z rehabilitacji). Celem ustawy jest również eliminacja zjawiska oferowania pojedynczych, „oderwanych” od siebie procedur medycznych.

Mariusz Tomczak

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesuje cię prawo medyczne, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej”. Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.