Powstało 28 Centrów Zdrowia Psychicznego. Jedno w Cieszynie

Szpital Śląski w Cieszynie spełnił wszystkie kryteria i jako jeden z dwóch w województwie śląskim, przystąpił do pilotażowego programu Centrów Zdrowia Psychicznego.

Foto: archiwum Szpitala Śląskiego

Centrum działa już od 1 września w strukturach Szpitala Śląskiego w Cieszynie i obejmuje opieką 144 tys. osób dorosłych – mieszkańców powiatu cieszyńskiego.

25 października, w Szpitalu Śląskim w Cieszynie, odbyło się spotkanie przedstawicieli oddziałów psychiatrycznych, poradni zdrowia psychicznego, MOPS-ów i GOPS-ów inicjujące działalność cieszyńskiego Centrum Zdrowia Psychicznego.

– Od kilku miesięcy walczyliśmy o możliwość uczestniczenia w pilotażu tworzenia CZP. Jesteśmy w nielicznej grupie 28 Centrów Zdrowia Psychicznego w Polsce. Chcemy mieć wpływ na to, co na przestrzeni trzech lat stanie się standardem w całym kraju – mówi Czesław Płygawko, dyrektor Szpitala Śląskiego w Cieszynie.

– Na tle innych ośrodków, jesteśmy o wiele lepiej zorganizowani. Posiadamy wszystkie wymagane – do funkcjonowania CZP – komórki, potencjał ludzki oraz determinację Dyrekcji szpitala, żeby to dobrze przeprowadzić. We współpracy z miejskimi i gminnymi ośrodkami pomocy społecznej chcemy stworzyć wzorzec kompleksowej opieki nad pacjentem psychiatrycznym do zastosowania przez inne placówki – podsumowuje Czesław Płygawko.

Nierównomierny i ograniczony dostęp do leczenia i opieki, a także brak systemowych rozwiązań uniemożliwiają szybkie diagnozowanie i leczenie zaburzeń zdrowotnych. – Kryzys psychiczny nie wymaga leżenia w łóżku. Tymczasem system opieki psychiatrycznej w Polsce opiera się na finansowaniu leczenia szpitalnego. Przez to w przypadku zaostrzenia kryzysu psychicznego leczenie głównie polega na hospitalizacji – izolacji – tłumaczy lek. Andrzej Kłoda, pełnomocnik dyrektora ds. Centrum Zdrowia Psychicznego.

– Pobyty w szpitalach psychiatrycznych są wielotygodniowe a czasami wielomiesięczne. Wiele osób, które powinny korzystać z hospitalizacji, rezygnuje z niej, bo szpital jest daleko od domu. W Centrum Zdrowia Psychicznego możliwe będzie zorganizowanie leczenia w systemie środowiskowym albo dziennym, tak by pacjent nie opuszczał domu, swojego środowiska. Osoba w kryzysie będzie mogła korzystać z pomocy psychiatry, psychologa, konsultacji z lekarzem. Model środowiskowy zakłada budowanie wsparcia opartego na kontakcie specjalisty z chorym ale także z jego rodziną czy innymi bliskimi. W razie potrzeby specjaliści będą mogli także odwiedzać chorych w domu – wyjaśnia Andrzej Kłoda.

W Polsce powstało 28 Centrów Zdrowia Psychicznego, które obejmują tereny zamieszkałe przez 50-200 tys. osób dorosłych. Może to być powiat, dwa powiaty albo dzielnica w dużym mieście. Centrum Zdrowia Psychicznego będzie zapewniać każdy rodzaj opieki: szpitalną, ambulatoryjną, zespół leczenia środowiskowego z lekarzem, pielęgniarką, terapeutą, asystentem zdrowienia, który co pewien czas będzie odwiedzał chorego na miejscu.

– Obecnie w razie nasilonego kryzysu pacjent trafia na izbę przyjęć szpitala psychiatrycznego lub na oddział psychiatryczny – mówi Andrzej Kłoda. – Na szczęście w naszej sytuacji mamy wszystkie elementy systemu na miejscu a nie w dużym odległym szpitalu. Chodzi nam o to, aby pacjent znalazł pomoc jak najbliżej swego miejsca zamieszkania, aby – o ile nie jest to konieczne – nie musiał być hospitalizowany. Przeniesienie opieki psychiatrycznej do środowiska lokalnego umożliwia przede wszystkim przeciwdziałanie stygmatyzacji osób cierpiących na zaburzenia psychiczne oraz przy odpowiedniej koordynacji daje szansę na osiąganie lepszych efektów terapeutycznych – dodaje specjalista.

W Centrum Zdrowia Psychicznego pacjent otrzyma poradę i informację dotyczącą kompleksowej opieki. Jeżeli będzie potrzebował pilnej specjalistycznej pomocy, to winien ją uzyskać w czasie 72 godzin. Co z pacjentami, którzy już się leczą? Dla tych pacjentów nic się nie zmieni, do centrów wchodzą bowiem wszystkie instytucje, które na danym terenie świadczyły dotychczas opiekę psychiatryczną. W wypadku cieszyńskiego szpitala są to: poradnia zdrowia psychicznego oraz całodobowy i dzienny oddział psychiatryczny. Jeżeli pacjent pójdzie do placówki, w której się leczy, otrzyma w niej pomoc oraz informacje o centrum.

Ideą centrum jest pomoc pacjentom na wszystkich szczeblach opieki psychiatrycznej. Centra mają być w gotowości świadczenia wszelkiego rodzaju opieki psychologiczno-psychiatrycznej. Chodzi o przesunięcie ciężaru opieki nad człowiekiem chorym ze szpitali do opieki środowiskowej. Właśnie w opiece środowiskowej skoncentrować należy działania, które pozwolą pacjentowi powrócić do pełnienia normalnych funkcji społecznych, czyli wrócić np. do nauki w szkole czy do pracy zawodowej. Również rodziny chorych będą mogły szukać wsparcia w centrum.