Wygrać z bólem

W Polsce pacjenci coraz częściej i w bardziej śmiały sposób artykułują, że potrzebna jest im pomoc w walce z bólem. W przypadku dolegliwości przewlekłych o małym nasileniu wystarczają nieopioidowe leki przeciwbólowe (paracetamol, metamizol, niesteroidowe leki przeciwzapalne), ale w przypadku bólów silnych niezbędne jest włączenie opioidów.

Foto: imageworld.pl

– Lekarz, oceniając poziom występującego u pacjenta bólu, musi brać pod uwagę szereg różnych czynników. Ważne jest, gdzie boli, jak długo i jak natężenie dolegliwości określa sam chory. Od tego uzależniamy wdrożenie odpowiedniej terapii. Dla uśmierzenia bólu o słabszym nasileniu zazwyczaj wystarczają proste, niesteroidowe analgetyki, ale gdy ból jest silniejszy i trwa długo, mogą pomóc jedynie leki opioidowe – tłumaczy dr Jarosław Woroń z Kliniki Leczenia Bólu i Opieki Paliatywnej UJ CM w Krakowie.

– W Polsce duża grupa chorych zmaga się z bólem przewlekłym. Biorąc pod uwagę samych pacjentów onkologicznych, ból może pojawić się na każdym etapie choroby nowotworowej. Występuje u ponad połowy chorych, a w zaawansowanym stadium choroby dotyka około 2/3 z nich. U większości tych pacjentów skuteczne łagodzenie bólu jest związane z zastosowaniem silnego opioidu – ocenia dr n. med. Aleksandra Ciałkowska-Rysz, konsultant krajowy w dziedzinie medycyny paliatywnej.

Dlaczego pacjent boi się opioidu? Ta terapia kojarzy im się z uzależnieniem oraz licznymi skutkami ubocznymi. Ponadto pokutuje myślenie, że na opioidy przyjdzie jeszcze czas, bo przecież przeznaczone są one dla pacjentów terminalnych. Opioidofobia dotyczy też środowiska lekarskiego.

Tu jednak zaczynają się problemy. Okazuje się, że w naszym kraju wciąż zbyt rzadko ordynuje się leki opioidowe, a ból przewlekły, na który skarżą się pacjenci, jest w wielu przypadkach leczony nieskutecznie. To z kolei oznacza nie tylko cierpienie, ale także pogorszenie ich kondycji psychicznej – chorzy mogą stać się agresywni lub popadać w depresję, wycofując się z życia społecznego.

Zdaniem dr Ciałkowskiej-Rysz, jeśli lekarz boi się ordynować opioid lub po prostu nie radzi sobie z bólem swojego pacjenta, powinien go skierować do poradni leczenia bólu lub placówki medycyny paliatywnej. W Polsce mamy około 250 lekarzy specjalistów medycyny paliatywnej, którzy pracują zgodnie z tą specjalizacją, ponad 100 lekarzy w trakcie specjalizacji, do tego dochodzą osoby po odpowiednich szkoleniach.

Cały artykuł Lidii Sulikowskiej w najnowszym wydaniu „Gazety Lekarskiej Premium”