Zatrudniając, sprawdzajmy uprawnienia

Coraz częściej pojawiają się przypadki zatrudniania lekarzy/pielęgniarek/ położnych, którzy legitymują się dokumentem Prawa Wykonywania Zawodu, mimo że ich uprawnienia zawodowe uległy zawieszeniu.

Foto: freeimages.com

Ponieważ zaś lekarze są często także pracodawcami, warto zwrócić uwagę na zasady weryfikacji uprawnień zawodowych pracowników medycznych i odpowiedzialność zatrudniającego (pracodawcy, zleceniodawcy), jaka wiąże się ze współpracą z pracownikiem medycznym nieposiadającym takich uprawnień.

Uprawnienia lekarzy

W zakresie dotyczącym lekarzy do zawieszenia uprawnień zawodowych dochodzi najczęściej na podstawie art. 12 ustawy z o zawodach lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którym jeżeli okręgowa rada lekarska stwierdzi, że istnieje uzasadnione podejrzenie niezdolności lekarza do wykonywania zawodu lub ograniczenia w wykonywaniu ściśle określonych czynności medycznych ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający wykonywanie zawodu lekarza, może podjąć uchwałę o zawieszeniu prawa wykonywania zawodu na okres trwania niezdolności albo o ograniczeniu wykonywania określonych czynności medycznych na okres trwania niezdolności.

Do podobnego skutku może dojść na podstawie art. 11, który przewiduje zawieszenie lub ograniczenie uprawnień zawodowych lekarza z uwagi na podejrzenie niedostatecznego przygotowania zawodowego lekarza. Z ustawy o izbach lekarskich wynika natomiast możliwość orzeczenia wobec lekarza i lekarza dentysty następujących kar:

• zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w jednostkach organizacyjnych ochrony zdrowia na okres od roku do pięciu lat;
• ograniczenie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu lekarza na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat;
• zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od roku do pięciu lat;
• pozbawienie prawa wykonywania zawodu, co stanowi kolejne źródło, na podstawie którego może dojść do ograniczenia lub cofnięcia uprawnień zawodowych lekarza.

Uprawnienia pielęgniarek i położnych

W przypadku pielęgniarek i położnych ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej przewiduje analogiczne jak w przypadku lekarzy możliwość zawieszenia lub ograniczenia uprawnień zawodowych pielęgniarki i położnej z uwagi na stan zdrowia oraz możliwość orzeczenia w postępowaniu dyscyplinarnym kar w postaci:

• zakazu pełnienia funkcji kierowniczych w podmiotach leczniczych na okres od 1 roku do 5 lat;
• ograniczenia zakresu czynności w wykonywaniu zawodu na okres od 6 miesięcy do 2 lat;
• zawieszenia prawa wykonywania zawodu na okres od 1 roku do 5 lat;
• pozbawienia prawa wykonywania zawodu.

Sąd karny może zakazać

W odniesieniu do wszystkich ww. grup zawodowych zajść może także przypadek, o którym mowa w art. 39 Kodeksu karnego, czyli orzeczenie w postępowaniu karnym środka karnego w postaci:

• pozbawienia praw publicznych,
• zakazu zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej,
• zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi.

Jak widać z przedstawionego wyżej zestawienia przepisów, istnieje wiele podstaw, na podstawie których może dojść do zawieszenia lub ograniczenia uprawnień zawodowych lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki i położnej. Fakt ten może nie być jednak znany pracodawcy, gdyż aktualnie obowiązujące przepisy nie przewidują indywidualnego zawiadamiania pracodawcy (zleceniodawcy) pracownika medycznego o fakcie zawieszenia lub ograniczenia PWZ.

Uwaga!

Obowiązek zbadania, czy pracownik, którego zamierzamy zatrudnić, posiada pełne prawo do wykonywania swojego zawodu, spoczywa więc na pracodawcy (zleceniodawcy), podobnie jak aktualizacja wiedzy co do tego, czy ktoś z zatrudnionych, niekiedy od wielu lat, pracowników, nie został zawieszony lub ograniczony w uprawnieniach zawodowych.

Zatrudnienie pracownika pozbawionego prawa wykonywania zawodu lub ograniczonego w tych uprawnieniach może zaś rodzić dla podmiotu leczniczego daleko idące konsekwencje, począwszy od roszczeń odszkodowawczych pacjenta, poprzez roszczenia Narodowego Funduszu Zdrowia, aż po skreślenie z rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą, z uwagi na rażące naruszenie warunków wykonywania działalności (art. 108 ust. 2 pkt 3 ustawy o działalności leczniczej).

Jak weryfikować PWZ?

Należy więc przyjąć, że w obecnym stanie prawnym każdy, kto zatrudnia pracowników medycznych, których uprawnienia stwierdzane są prawem wykonywania zawodu (lekarze, lekarze dentyści, pielęgniarki, położne), powinien przyjąć i wdrożyć u siebie procedurę weryfikowania aktualności uprawnień zawodowych pracowników, których przyjmuje do pracy (i zawiera kontrakt), a następnie także okresowego weryfikowania aktualności uprawnień tych pracowników.

W przypadku lekarzy i lekarzy dentystów dokonanie takiej weryfikacji nie jest kłopotliwe, gdyż Centralny Rejestr Lekarzy prowadzony jest w formie elektronicznej (art. 50 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich) i dostępny na stronie www.nil.org.pl/rejestry/centralny-rejestr-lekarzy. Umożliwia on nie tylko sprawdzenie, czy dany lekarz/lekarz dentysta figuruje w rejestrze, ale także wyświetlenie informacji, czy posiada prawo wykonywania zawodu bez ograniczeń, czy też jest w tych prawach zawieszony lub ograniczony.

System umożliwia przeglądanie tylko ograniczonej liczby wpisów w określonym czasie, o ile więc w przypadku zatrudnienia pojedynczego pracownika weryfikacja jego uprawnień może odbyć się „od ręki”, o tyle sprawdzenie aktualności uprawnień wszystkich lekarzy, jeśli jest ich w danym podmiocie wielu, wymaga odpowiedniej ilości czasu. Jest to jednak proces bezkosztowy dla podmiotu leczniczego.

Weryfikacja pielęgniarek i położnych

Inaczej przedstawia się sprawa weryfikowania uprawnień pielęgniarek i położnych, których rejestr nie jest prowadzony w formie teleinformatycznej. Uzyskanie informacji z rejestru o aktualności uprawnień zawodowych tych grup pracowników wymaga każdorazowego kontaktu z okręgową izbą pielęgniarek i położnych, której członkiem jest dana osoba.

Podsumowanie

Mimo że działania takie stanowią dla podmiotów leczniczych dodatkowe obciążenie administracyjne, to jednak wobec skutków zatrudnienia pracownika pozbawionego uprawnień zawodowych, warto rozważyć wdrożenie procedur prowadzących do weryfikowania aktualności tych uprawnień.

Iwona Kaczorowska-Kossowska
Radca prawny

Źródło: „Pomorski Magazyn Lekarski” (miesięcznik OIL w Gdańsku) nr 6-7/2015

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesuje cię prawo medyczne, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej”. Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.