NIK o zakupach aparatury i sprzętu medycznego

Zakłady opieki zdrowotnej w woj. podlaskim nagminnie podawały nieprawdziwe dane we wnioskach, aby zwiększyć szanse na dofinansowanie zakupów aparatury medycznej ze środków unijnych. Na czym polegał ten mechanizm?

Foto: materiały prasowe

Przede wszystkim zawyżano spodziewane efekty swoich działań, obiecując np. nierealny wzrost liczby świadczeń medycznych lub ich dostępności. W rezultacie nie były w stanie osiągnąć zakładanych celów, a tym samym wywiązać się z umowy. NIK wykryła, że na 10 zbadanych wniosków o dofinansowanie aż trzy nie powinny go otrzymać.

NIK skontrolowała zakupy sprzętu i aparatury medycznej przez siedem publicznych zakładów opieki zdrowotnej i jedną gminę w woj. podlaskim. Kontrolą objęła 10 projektów, które w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego uzyskały 15192,8 tys. zł dofinansowania.

Zbytni optymizm

Izba pozytywnie oceniła realizację tylko jednego projektu. Dwa uzyskały ocenę negatywną, natomiast w pozostałych siedmiu stwierdziła poważne nieprawidłowości. Prawie wszyscy beneficjenci (oprócz jednego) przedłożyli marszałkowi województwa (jako instytucji zarządzającej) nierzetelne wnioski o dofinansowanie projektów. Najczęściej zbyt optymistycznie przedstawiali rezultaty swoich działań po ewentualnym zrealizowaniu projektu.

Przykład: zawyżano zakładany wzrost liczby udzielanych świadczeń i osób korzystających z ZOZ, na wyrost obiecywali wprowadzenie nowych usług czy skrócenie czasu oczekiwania na świadczenie medyczne. Z kolei szpital w Bielsku Podlaskim do wniosku o dofinansowanie bloku operacyjnego załączył dokument potwierdzający ważność pozwolenia na budowę, które faktycznie już wygasło. NIK po zweryfikowaniu dokumentów stwierdziła, że projekt ten nie powinien uzyskać dofinansowania, podobnie jak dwa inne projekty SP ZOZ w Hajnówce oraz SP ZOZ w Łapach.

Jakość wzrosła

Żaden ze skontrolowanych beneficjentów nie osiągnął tych rezultatów, które optymistycznie deklarował we wnioskach o dofinansowanie. NIK ocenia, że były one od początku nierealne, stworzone na podstawie niewłaściwych mierników lub metod liczenia. Nie uwzględniały też istotnych ograniczeń wynikających z zasad finansowania świadczeń przez NFZ. Z dużym prawdopodobieństwem można przypuszczać, że stworzone zostały w dużej mierze na użytek komisji oceniającej wnioski. NIK zwraca jednak uwagę, że niewypełnienie zobowiązań jest istotnym naruszeniem umów o dofinansowanie projektów.

W wyniku realizacji umów nieco poprawiła się jakość i dostępność do świadczeń zdrowotnych (chociaż w stopniu niższym od zakładanego). Sześć projektów pozwoliło na wprowadzenie nowych procedur medycznych, w przypadku czterech efektem było skrócenie czasu oczekiwania na niektóre usługi. Nie udało się jednak zwiększyć oczekiwanej dostępności do świadczeń specjalistycznych.

Nic nie stało w kartonach

Skontrolowane jednostki przestrzegały na ogół obowiązków ustalonych w umowach o dofinansowanie projektów i terminowo zakończyły ich realizację. Nabywały aparaturę i sprzęt medyczny przewidziany we wnioskach. Zakupione urządzenia zostały oddane do użytku niezwłocznie po odebraniu. Zasady przyznawania dofinansowania ze środków unijnych wymagają, aby instytucja zarządzająca analizowała nieprawidłowości oraz zgłaszała je do Komisji Europejskiej. Stąd też NIK powiadomiła o wynikach kontroli marszałka województwa podlaskiego.

NIK, mt