Znane twarze pomogą walczyć z rakiem

Braki w wiedzy wśród młodzieży są co najmniej niepokojące – wynika z raportu dotyczącego świadomości profilaktyki onkologicznej wśród młodzieży, który zainaugurował kampanię pod hasłem Rakoobrona. Wsparła ją m.in. projektantka mody Ilona Klejnowska. Edukacja jest ważna, bo 70 proc. palaczy papierosów zaczyna nałóg przed ukończeniem 18. roku życia, a liczba zachorowań na czerniaka podwaja się u nas co 10 lat.

Wizualizacja badań przeprowadzonych wśród młodzieży szkolnej

Głównym celem badania było zrekonstruowanie stanu wiedzy dotyczącej chorób nowotworowych wśród młodzieży szkolnej (gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej). Raport prezentuje zaskakujące dane: choroba nowotworowa jest przez uczniów postrzegana jako nie tylko tragiczna, ciężka i nieprzewidywalna, ale również silniejsza od chorego.

Polska a inne kraje UE

Ponad połowa ankietowanych uczniów uważa, że większość nowotworów złośliwych jest nieuleczalna. Tylko 10,4 proc. wszystkich uczniów podało wyłącznie odpowiedź lub odpowiedzi poprawne na pytanie „Czy wiesz, co to jest rak szyjki macicy?”. Tylko 38 proc. uczniów równolegle wie, co to jest czerniak i jest w stanie poprawnie wskazać jego objawy. 46 proc. osób proszonych o opisanie osoby chorej na nowotwór złośliwy opisuje ją jako osobę wycieńczoną lub podatną na infekcję.

Prof. Jacek Jassem. Foto: Marta Jakubiak

– Wyniki raportu są jeszcze bardziej niepokojące, jeśli zestawi się je z danymi dotyczącymi zachorowań na nowotwory i ich profilaktyki. 70 proc. palaczy zaczyna palić już przed ukończeniem 18. roku życia. Ponad 20 proc. gimnazjalistów w Polsce uzależnionych jest od palenia papierosów; szacuje się, że połowa z nich umrze przedwcześnie z powodu chorób odtytoniowych, m.in. raka płuca. W 2010 roku w Polsce częstość zachorowań na nowotwory szyjki macicy była o ok. 15 proc. wyższa niż średnia dla krajów Unii Europejskiej, a umieralność z powodu tego raka w Polsce jest o 70 proc. wyższa niż przeciętna w państwach Unii. W Polsce co roku odnotowuje się 3 tys. zachorowań na czerniaki, a aż 80 proc. chorych umiera z powodu tej choroby. Liczba zachorowań na czerniaka w Polsce podwaja się co 10 lat – tak wyniki badania komentuje prof. dr hab. Jacek Jassem.

Nowoczesna edukacja

Jako antidotum na brak elementarnej wiedzy o nowotworach powstał ogólnopolski program edukacyjny dla młodzieży z II i III klasy gimnazjum oraz klas I-III szkół ponadgimnazjalnych. Rakoobrona ma na celu – za pomocą języka młodzieży i narzędzi, z których korzysta – edukację w obszarze profilaktyki nowotworowej związanej z trzema typami nowotworów: rakiem płuca, rakiem szyjki macicy i czerniakiem.

Prof. Mariusz Bidziński

– Edukacja w zakresie profilaktyki onkologicznej jest szczególnie ważna u młodych ludzi. Edukacja od najmłodszych lat pozwala zwracać uwagę na problem, który jest przez młodych ludzi bagatelizowany. Edukacja młodzieży w kierunku przeciwdziałania chorobom nowotworowym powinna być stałym elementem systemowego podejścia do rozwiązywania problemów onkologicznych w Polsce – dodaje prof. dr hab. Mariusz Bidziński.

Najprostsze skojarzenie: rak=obrona

– W świadomości młodych ludzi ma zagościć najprostsza asocjacja: rak=obrona. Właśnie dlatego projekt nazywa się Rakoobrona – tłumaczy Mariusz Bober, prezes Fundacji Rosa. Organizatorzy postawili na hasło: „Najlepszy czas na działanie jest teraz!”, bo odpowiednie kształtowanie nawyków prozdrowotnych u młodzieży zmniejsza ryzyko wystąpienia groźnych chorób onkologicznych w przyszłości.

Kampanię Rakoobrona zainaugurowała konferencja prasowa

Narzędziem budowania świadomości profilaktyki nowotworowej wśród młodzieży jest lekcja pokazowa przeprowadzona w każdej ze szkół, która przystąpi do programu. Jej najważniejszym elementem będzie film dokumentalny pod tytułem „Gra z rakiem”, pokazujący zmagania z nowotworem trojga różnych ludzi. Jedną z bohaterek jest Katarzyna Markiewicz, znana z programu The Voice of Poland, chora na nowotwór wokalistka, która przez ostatni rok życia była podopieczną Fundacji Onkologicznej Dum Spiro – Spero i zdecydowała się wesprzeć akcję zanim przegrała z chorobą.

Młodzież nie chce słuchać o bólu

– Pokazujemy prawdziwe historie ludzi, odwołujemy się do wyobraźni, pokazujemy idoli młodzieży w walce z chorobą. Tylko angażując młodzież emocjonalnie, mówiąc o cierpieniu, śmierci, o tym, jak bardzo perspektywa śmierci zmienia optykę, możemy dotrzeć do nich z przekazem, że „najlepszy czas na działanie jest teraz”! Młodzież nie chce słuchać o bólu, cierpieniu, śmierci, bo myśli, że jej to nie dotyczy, że jest jeszcze za wcześnie na myślenie o chorobach, bo młodość to czas cieszenia się życiem. Tymczasem młodzi ludzie muszą zrozumieć, że świadomość tego, jak wiele w życiu odbiera choroba oraz aktywne przeciwdziałanie jej może uratować ich życie – wyjaśnia Magdalena Kręczkowska, prezes Fundacji Onkologicznej Dum Spiro – Spero.

Koszulkę z logo akcji zaprojektowała Ilona Klejnowska

Ambasadorkami projektu są Ilona Klejnowska, projektantka mody i Marysia Gaj, 17-letnia utalentowana studentka, która dzięki swojej determinacji dostała się na medycynę na prestiżowy Princeton University. Jej motywacją było wyhodowanie nowego serca dla chorej siostry. – Projekt mówi językiem młodych ludzi o ich potencjalnych problemach. Zdecydowałam się go wesprzeć, bo w nowoczesny i odważny sposób nagłaśnia tematy, o których nie mówi się często. Specjalnie na potrzeby akcji zaprojektowałam ręcznie farbowaną koszulkę z logo akcji. To sposób na pokazanie, że moda na dbanie o swoje zdrowie może mieć swój wyraz w codziennym życiu – tłumaczy Ilona Klejnowska.