Młodzież uważa, że na raka nie ma leku

Rakoobrona jest ogólnopolską kampanią informacyjno-edukacyjną skierowaną do młodzieży, poruszającą problem profilaktyki onkologicznej. Zadaniem programu jest zbudowanie świadomości wśród uczniów klas II-III szkół gimnazjalnych oraz uczniów klas I-III szkół ponadgimnazjalnych, że dzięki odpowiedniej profilaktyce można zapobiec rozwojowi raka płuca, raka szyjki macicy oraz czerniaka.

Wizualizacja badań przeprowadzonych wśród młodzieży szkolnej

Mówiąc jeszcze krócej – wśród młodych ludzi ma zagościć najprostsze skojarzenie: „rak = obrona”. Program zachęca młodzież do kształtowania postaw prozdrowotnych oraz pokazuje realność zagrożenia zachorowaniem na nowotwór i jego konsekwencje. Ważne jest również uświadomienie opiekunom i rodzicom młodzieży ich roli w kształtowaniu postaw prozdrowotnych u swoich wychowanków oraz pokazanie i nagłośnienie problemu ograniczonej wiedzy młodzieży na temat profilaktyki onkologicznej (zobacz więcej).

W ramach kampanii Rakoobrona zrealizowano m.in. badania fokusowe i ankietowe. Co z nich wynika?

Najważniejsze wnioski płynące z badania fokusowego:

• Rak, według uczniów, jest chorobą nieuleczalną i nierozerwalnie łączy się ze śmiercią.
• Uczniowie mają trudności z próbą określenia samego pojęcia (nowotwór złośliwy a rak), przyczyn choroby, jej objawów, a także sposobów zapobiegania oraz leczenia.
• Uczniowie, poza piciem alkoholu oraz paleniem papierosów, które są wskazywane przez nich jako czynniki kancerogenne, nie wskazują na powiązania między stylem życia osoby a możliwością jej zachorowania na raka. Uczniowie technikum uważają, że rakiem można się zarazić przez igły.
• Zarówno gimnazjaliści, jak i uczniowie liceum oraz technikum zwracają uwagę na niemożność zapobiegnięcia chorobie, ponieważ wybiera ona przypadkowe osoby.
• Według uczniów wszystkich grup dziedziczność jest najważniejszym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na raka. Uczniowie gimnazjum oraz technikum uważają, że częściej chorują kobiety oraz osoby starsze. Według uczniów są to czynniki, na które nie mamy wpływu (wiek, płeć, geny).
• Mimo że uczniom znane jest pojęcie „profilaktyki”, niezależnie od grupy w kontekście raka znaczeniowo tożsame jest ono z pojęciem „badań profilaktycznych”. Również znaczenie słowa „samobadania” upraszczane jest do „samobadania piersi”.
• Uczniowie jako metodę walki z rakiem wymieniają jedynie chemioterapię utożsamianą z wypadaniem włosów oraz leczenie chirurgiczne (operacje).
• Odpowiedzi uczniów są zdecydowane: nie ma leku na raka.

Wnioski z badań ankietowych:

• Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych w zauważalnie mniejszym stopniu niż uczniowie szkół gimnazjalnych uważają, że można zapobiec rakowi.
• Co dziesiąty uczeń uważa, że w grupie ryzyka są tylko te osoby, których krewni chorowali.
• Tylko co piąty uczeń jest świadomy tego, że wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego może zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwór.
• Świadomość choroby (raka płuca) jest zależna od płci – kobiety częściej wskazywały, że wiedzą, czym jest rak płuca.
• Kobiety (w statystycznie istotny sposób) częściej niż mężczyźni kojarzą kampanie lub akcje edukacyjne dotyczące raka.