Doskonalenie zawodowe lekarzy: docenić diagnostykę laboratoryjną

Wyniki laboratoryjnych badań diagnostycznych są podstawą ponad 60 proc. decyzji lekarskich. Warto poznać najnowsze rekomendacje dotyczące badań najczęściej wykonywanych w podstawowej opiece zdrowotnej – pisze Lucyna Krysiak.

O zagrożeniach wynikających z lekooporności drobnoustrojów mikrobiolodzy mówią od dawna i ostrzegają, że zjawisko to przybiera na sile. Można je powstrzymać, upowszechniając wiedzę na temat diagnostyki mikrobiologicznej, która umożliwia wybór optymalnej antybiotykoterapii.

Rozpowszechnianiu najnowszej wiedzy i rekomendacji dotyczących laboratoryjnych badań diagnostycznych służy cykl szkoleń dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), organizowanych przez Naczelną Izbę Lekarską (NIL) we współpracy ze stowarzyszeniem MedTech Polska oraz Polskim Towarzystwem Diagnostyki Laboratoryjnej (PTDL). Najbliższe odbędzie się 24 maja br., a poprowadzi je dr hab. Anna Mertas, wiceprezes Zarządu Głównego PTDL i profesor Śląskiego Uniwersytetu Medycznego (ŚUM) w Katowicach.

W swoim wykładzie „Laboratoryjne badanie mikrobiologiczne podstawą racjonalnej antybiotykoterapii” omówi problemy związane z narastającą lekoopornością drobnoustrojów, laboratoryjną oceną lekowrażliwości i lekooporności drobnoustrojów z wykorzystaniem najnowocześniejszych metod pozwalających na skrócenie czasu oczekiwania na wynik badania oraz zasady interpretacji wyniku oceny lekowrażliwości drobnoustrojów, uwzględniające obowiązujące wytyczne i rekomendacje.

– Wyniki laboratoryjnych badań diagnostycznych są podstawą ponad 60 proc. decyzji lekarskich. Aby były one właściwe i mogły być podejmowane w możliwie najkrótszym czasie, konieczna jest ścisła współpraca lekarzy i diagnostów laboratoryjnych – tłumaczy prof. Anna Mertas. Zaznacza, że w procesie kształcenia przed- i podyplomowego diagności laboratoryjni pozyskują wiedzę medyczną umożliwiającą im prowadzenie merytorycznego dialogu z lekarzami i uczestnictwo w procesie diagnozowania i monitorowania leczenia.

– Dzięki bezpośredniej współpracy z lekarzem zlecającym badanie diagnosta laboratoryjny ma możliwość uzyskania informacji klinicznych o pacjencie, niezbędnych dla właściwej interpretacji wyników laboratoryjnych badań diagnostycznych – mówi prof. Mertas.

Cykl wspólnych szkoleń

– Bez właściwej diagnostyki laboratoryjnej trudno nakreślić ścieżkę leczenia pacjenta. Wczesne stosowanie badań pozwala ograniczyć wydatki na medycynę naprawczą – zaznacza Dariusz Adamusiński, dyrektor zarządzający MedTech Polska, stowarzyszenia producentów i dystrybutorów wyrobów medycznych do diagnostyki laboratoryjnej. Przekonuje, że medycyna laboratoryjna jest najtańszym i najłatwiej osiągalnym elementem diagnostyki we wszystkich systemach opieki zdrowotnej.

– 70 proc. decyzji dotyczących procesu terapeutycznego jest podejmowanych w oparciu o analizy wyników krwi, moczu i genetyki molekularnej. Jednak zaledwie 3 proc. badań laboratoryjnych wykonuje się w POZ, gdzie, aby wychwycić pierwsze symptomy chorób, profilaktyka powinna być prowadzona w szerszym wymiarze. W 85 proc. przypadków badania diagnostyczne u pacjenta po raz pierwszy są przeprowadzane w szpitalu, a więc gdy choroba jest już zaawansowana.

Medycyna laboratoryjna to dziś najszybciej rozwijająca się dyscyplina. Nowe technologie stwarzają ogromne możliwości diagnostyczne, dlatego warto być na bieżąco i wzbogacać swoją wiedzę również w tym kluczowym dla zdrowia pacjenta obszarze – mówi Dariusz Adamusiński. Dodaje, że ideą współpracy z NIL jest uświadomienie lekarzom POZ, jakie mają do dyspozycji narzędzia i jak mogą z nich korzystać.

– Wyposażeniem laboratoriów i kwalifikacjami personelu dorównujemy Zachodowi, ale nie potrafimy tego w pełni wykorzystać. Z jednego badania krwi wyciągamy trzy-cztery parametry, a w innych krajach kilkanaście przy stosowaniu tej samej technologii i współpracy z ekspertami ds. diagnostyki laboratoryjnej – konkluduje Dariusz Adamusiński.

Pierwsze szkolenie z cyklu, dotyczące morfologii krwi obwodowej i przydatności wyniku wieloparametrowego w rutynowej diagnostyce, odbyło się w marcu. Trzecie, poświęcone diagnostyce dyslipidemii w kontekście miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych, zaplanowano na 16 czerwca 2023 r.

Lucyna Krysiak