Co nowego w radiologii?

Od 6 lutego 2018 r. we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej będzie obowiązywać Dyrektywa Rady 2013/59 Euratom, która ustanawia jednolite podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizujące osób poddawanych narażeniu medycznemu i zawodowemu oraz ludności cywilnej.

Foto: pixabay.com

Aktualnie trwa w Polsce proces legislacyjny, który implementuje zapisy tej dyrektywy do prawa polskiego. Nowelizowana ustawa Prawo atomowe wprowadzi zmiany, które kierownicy jednostek organizacyjnych będą zobowiązani wdrożyć po uprawomocnieniu się przepisów prawa.

W radiologii stomatologicznej proponowane są następujące zmiany.

1. Znosi się nadzór inspektorski w jednostkach ochrony zdrowia prowadzących działalność związaną z narażeniem, polegającą jedynie na wykonywaniu stomatologicznych zdjęć wewnątrzustnych za pomocą aparatów rentgenowskich służących wyłącznie do tego celu. W jednostkach organizacyjnych, które stosują inne aparaty rtg. Stomatologiczne (pantomografy, cefalometry, CBCT), wymóg nadzoru inspektora ochrony radiologicznej z właściwymi uprawnieniami pozostaje.

2. Jednostka ochrony zdrowia prowadzi ewidencję urządzeń radiologicznych i aktualizuje ją nie rzadziej niż co 3 miesiące. W przypadku dokonania zmiany w ewidencji, w terminie 14 dni od jej dokonania, należy o tym fakcie poinformować organ, który wydał zezwolenie (PWIS).

3. Po przeprowadzonej kontroli parametrów fizycznych urządzeń radiologicznych, protokoły testów przechowuje się przez okres 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym testy te zostały przeprowadzone.

4. Program zapewnienia jakości w jednostce ochrony zdrowia powinien zawierać wewnętrzny system rejestracji i analizy zdarzeń obejmujących lub potencjalnie obejmujących ekspozycje niezamierzone lub narażenie przypadkowe.

Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, kryteria klasyfikowania ekspozycji niezamierzonych i narażeń przypadkowych, tryb postępowania w przypadku ich wystąpienia, sposób analizy ich przyczyn, a także zakres informacji przekazywanych do rejestru, mając na uwadze konieczność stałego monitorowania stanu ochrony radiologicznej i zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów poddawanych medycznym procedurom radiologicznym oraz mając na uwadze, żeby rejestr ten nie gromadził danych osobowych.

Szkolenia w ochronie radiologicznej pacjenta

Osoby wykonujące i nadzorujące wykonywanie badań przy użyciu promieniowania jonizującego są obowiązane do ustawicznego podnoszenia swoich kwalifikacji z zakresu ochrony radiologicznej pacjenta. W ciągu kolejnych 5 lat należy uzyskać co najmniej 20 punktów szkoleniowych poprzez:

1) ukończenie szkolenia w dziedzinie ochrony radiologicznej pacjenta, zakończonego wewnętrznym egzaminem i uzyskaniem certyfikatu potwierdzającego ukończenie tego szkolenia oraz zdanie egzaminu, lub

2) ukończenie innych szkoleń obejmujących tematykę ochrony radiologicznej, bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego w celach medycznych, medycznych zastosowań promieniowania jonizującego oraz metod i procedur badań parametrów technicznych urządzeń radiologicznych i uzyskanie zaświadczeń o ukończeniu każdego z tych szkoleń, lub

3) udział w krajowych lub międzynarodowych kongresach, zjazdach, konferencjach lub sympozjach naukowych poświęconych zagadnieniom, o których mowa w pkt 2, lub 4) wygłoszenie wykładów lub przedstawienie doniesień w zakresie zagadnień, o których mowa w pkt 2, na krajowym lub międzynarodowym kongresie, zjeździe, konferencji lub sympozjum naukowym.

Zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych

Prowadzenie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące w celach medycznych, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu rentgenodiagnostyki wymaga zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Zgody nie dotyczą prowadzenia działalności z narażeniem polegającej jedynie na wykonywaniu stomatologicznych zdjęć wewnątrzustnych za pomocą rentgenowskich aparatów stomatologicznych służących wyłącznie do tego celu.

Audyty kliniczne

Jednostki ochrony zdrowia wykonujące medyczne procedury radiologiczne podlegają:

1) audytom klinicznym wewnętrznym;

2) audytom klinicznym zewnętrznym.

Audytów klinicznych zewnętrznych nie stosuje się do jednostek ochrony zdrowia udzielających świadczeń zdrowotnych polegających na wykonywaniu wyłącznie stomatologicznych zdjęć wewnątrzustnych za pomocą aparatów rentgenowskich służących wyłącznie do tego celu. Audyt kliniczny wewnętrzny jest przeprowadzany co najmniej raz na rok, a także doraźnie, w razie potrzeby, na pisemne polecenie kierownika jednostki ochrony zdrowia.

W jednostkach ochrony zdrowia prowadzących działalność polegającą jedynie na wykonywaniu stomatologicznych zdjęć wewnątrzustnych za pomocą aparatów rentgenowskich służących wyłącznie do tego celu, do przeprowadzenia audytu klinicznego wewnętrznego kierownik jednostki wyznacza co najmniej dwie osoby, które są uprawnione do wykonywania procedur podlegających temu audytowi, z wyjątkiem działalności prowadzonej osobiście, w których audyt wewnętrzny może być przeprowadzony przez jedną osobę, która jest uprawniona do wykonywania procedur podlegających temu audytowi.

Raport z przeprowadzonego audytu klinicznego wewnętrznego jest przekazywany kierownikowi jednostki ochrony zdrowia. Kierownik przekazuje kopię raportu właściwej komisji procedur i audytów.

Edward Araszkiewicz
Katedra Radiologii i Medycyny Nuklearnej SUM

„Ignorantia iuris nocet” (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – to jedna z podstawowych zasad prawa, pokrewna do „Ignorantia legis non excusat” (łac. nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem). Nawet jeśli nie interesuje cię prawo medyczne, warto regularnie śledzić dział Prawo w portalu „Gazety Lekarskiej”. Znajdziesz tu przydatne informacje o ważnych przepisach w ochronie zdrowia – zarówno już obowiązujących, jak i dopiero planowanych.