Czym są nowotwory głowy i szyi?

Rak głowy i szyi to nazwa zbiorcza dla wszystkich nowotworów zlokalizowanych w obszarze głowy oraz szyi (z wyjątkiem mózgu) i jest szóstym rakiem pod względem częstości występowania w Polsce. Liczba chorych jest dwukrotnie większa niż pacjentów z nowotworem szyjki macicy.

Foto: Mariusz Tomczak

Nowotwory głowy i szyi tylko w 2012 roku zdiagnozowano u prawie 11 000 osób. W tym samym roku w wyniku choroby zmarło blisko 6000 pacjentów – to ok. dwa razy więcej niż np. śmiertelnych ofiar wypadków drogowych. Ponadto na przestrzeni ostatnich 20 lat odnotowano 20% wzrost liczby zachorowań.

Niestety świadomość dotycząca zagrożenia zachorowania na nowotwory głowy i szyi w społeczeństwie wciąż jest niewielka (75% ankietowanych Europejczyków w badaniu „About Face” z 2011 roku nie potrafiło udzielić podstawowych informacji dotyczących tej grupy chorób), co przekłada się na małą liczbę wczesnych rozpoznań.

Spóźnione diagnozy

Ponad 60% pacjentów już w momencie diagnozy znajduje się w zaawansowanym stopniu choroby. 60% z tej grupy umiera w ciągu 5 lat. Jeżeli natomiast zdiagnozujemy nowotwory głowy i szyi na wczesnym etapie zaawansowania, stopień przeżywalności wynosi nawet 80-90%.

– Nowotwory głowy i szyi, poza tym, że stanowią zagrożenie dla życia pacjenta, powodują utratę mowy, zaburzenia procesu komunikatywnego, deficyty w obszarze podstawowych zmysłów, zniekształcenia twarzy, a co za tym idzie – poczucie wykluczenia, ostracyzmu społecznego i znacznego utrudnienia życia – mówi prof. Wojciech Golusiński.

Grupy ryzyka – kto najczęściej choruje?

Czynnikami wpływającymi na rozwój raka głowy i szyi są: palenie, alkohol oraz wirus brodawczaka ludzkiego HPV. Ryzyko zachorowania zwiększa się także u obu płci wraz z wiekiem. Pośród pacjentów 61% mężczyzn i 53% kobiet to osoby z grupy 45-64 lat.

Co więcej, w Polsce podobnie jak w innych krajach Europy, obserwuje się nowe zjawisko, określane jako „fenomen epidemiologiczny”, tj. wzrost liczby nowych zachorowań na nowotwory głowy i szyi u ludzi poniżej 40 r.ż., którzy nigdy nie palili ani nie nadużywali alkoholu. Badania naukowe wskazują, że czynnikiem potencjalnego ryzyka w tej grupie jest infekcja wirusem HPV.

Kto powinien przebadać się pod kątem nowotworów głowy i szyi?

Przede wszystkim, osoby znajdujące się w grupach ryzyka, które zauważyły u siebie 1 z poniższych objawów utrzymujący się przez okres 3 tygodni:

• ból języka, nieleczone owrzodzenie jamy ustnej i/lub czerwone lub białe plamy w jamie ustnej,
• ból gardła,
• utrzymująca się chrypka,
• ból i/lub trudności w połykaniu,
• guzek w szyi,
• zatkany z jednej strony nos lub krwawienie z nosa.

Więcej o onkologii piszemy tutaj.