Dane medyczne jak złoto

W którą stronę zmierza przyszłość medycyny – na to pytanie próbowali znaleźć odpowiedź uczestnicy European Health Data and Innovation Summit (EHDIS). Współorganizowana przez samorząd lekarski konferencja odbyła się 30 stycznia w Warszawie.

Grzegorz Wrona, sekretarz NRL, otwierając konferencję, powiedział: – Samorząd lekarski chce się włączyć w drugą prezydencję Polski w Radzie Unii Europejskiej. Program konferencji współorganizowanej przez Naczelną Izbę Lekarską nawiązuje do przyszłości medycyny. Twórzcie więc jej podwaliny i rozmawiajcie o nowych technologiach.

Etyka lekarska

W trakcie konferencji rozmawiano o przyszłości ochrony zdrowia w kontekście danych medycznych i nowych technologii, a także ich wpływie na jakość i dostępność usług medycznych w Europie. Głównym tematem była europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia (EHDS) oraz innowacje w opiece zdrowotnej.

Nie zabrakło odniesień do Kodeksu Etyki Lekarskiej, który po ubiegłorocznej nowelizacji po raz pierwszy porusza kwestie związane ze sztuczną inteligencją. Podczas sesji poświęconych EHDS podkreślano rewolucyjną rolę wtórnego wykorzystania informacji medycznych do celów badawczych.

Mówiono m.in. o bezpieczeństwie danych i wytycznych dla organizacji przetwarzających i wykorzystujących dane – od formularzy zgłoszeniowych, poprzez proces zdobywania pozwolenia na wykorzystanie danych, po zasady ich używania.

– Korzystanie z tych danych musi być łatwe, nie może stawiać dodatkowych barier, inaczej cała idea spali na panewce – przekonywał Pedro Ramos z Karolinska Institutet. Podkreślał konieczność zapewnienia danych wysokiej jakości, m.in. wolnych od plagiatów, które – jak stwierdził – są powszechne w tej dziedzinie.

Nowe regulacje

O potrzebie edukacji lekarzy i informowania pacjentów o korzyściach płynących z udostępniania danych do wtórnego wykorzystania mówił także Artur Drobniak, dyrektor COBIK NIL. – Kiedy wcześniej pytałem moich kolegów, co oznacza EHDS, większość przyznawała, że nie wie, że to pewnie coś z Europą w nazwie. Ta sytuacja błyskawicznie się zmienia, mamy kampanie informacyjne i szkolenia. Istotne jest, aby lekarze zrozumieli, jak istotną rolę pełnią w systemie – podkreślał.

– W najbliższym czasie czeka nas przyjęcie odpowiednich regulacji i ich implementacja. Prace już trwają: budowa infrastruktury, programy pilotażowe, zapewnienie funduszy. Wyzwaniem jest komunikacja i przedstawienie EHDS szerokiej opinii publicznej – mówiła Mélodie Bernaux z Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE). Oficjalnie zakłada się, że EHDS uzyska zdolność operacyjną w ciągu 3-5 lat.

Organizatorami konferencji była m.in. NIL i Sieć Lekarzy Innowatorów NIL IN, a współorganizatorami – Ministerstwo Zdrowia i OIL w Warszawie. Patronat medialny nad wydarzeniem objęła „Gazeta Lekarska”.

Piotr Kościelniak, Mariusz Tomczak

Źródło: „Gazeta Lekarska” nr 3/2025