KEL: jak było 25 lat temu?

Kodeks Etyki Lekarskiej powstawał w trudnym, ale niezwykle ważnym dla Polski okresie transformacji ustrojowej. W atmosferze burzliwych dyskusji i protestów społecznych. Dokument przyjęto podczas II Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Lekarzy. Jak było 25 lat temu i jak obecnie KEL postrzegają jego twórcy?

Foto: Marta Jakubiak, Lidia Sulikowska, archiwum prywatne

prof. Zbigniew Chłap

– Przyjęcie Kodeksu Etyki Lekarskiej przez II Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Lekarzy w 1991 r. było wydarzeniem o istotnym znaczeniu dla naszego środowiska. Kodeks, oparty o ogólne normy etyki ,wprowadził jednak wiele nowych zapisów związanych z rozwojem medycyny. Jego uniwersalny charakter sprawił, iż stał się on wzorem dla szeregu opracowywanych kodeksów, zwłaszcza w krajach sąsiednich, o postkomunistycznej przeszłości. Obecny Kodeks mógł powstać dzięki współpracy Koleżanek i Kolegów z wielu okręgowych izb lekarskich i do nich kieruję słowa podziękowania.

dr Maria Anna Łastowska

– Zawód lekarza ma najwyższy etos ze wszystkich zawodów. Ma to swoje korzenie w czasach przedhipokratesowych, w czasach starożytnego Egiptu. Tworząc Kodeks Etyki Lekarskiej, wkraczaliśmy z jednego systemu w drugi i było dla nas oczywistym, że musi powstać w Polsce przewodnik etyczny nawiązujący do tego etosu. Byliśmy pięcioosobowym zespołem redakcyjnym, ale KEL jest efektem mądrości zbiorowej polskich lekarzy. Po ponad 40 latach komunizmu dokument ten zaaprobowało 76,6 proc. delegatów obecnych na II Nadzwyczajnym Krajowym Zjeździe Lekarzy.

dr Wanda Terlecka

– Tworząc Kodeks Etyki Lekarskiej, chcieliśmy zawrzeć w nim ponadczasowe wartości uniwersalne. Moralność stanowi bowiem istotę człowieczeństwa, etos jest też trzonem pracy zawodowej każdego lekarza. Wobec lekarza stawiane są wymogi maksymalistyczne, głównie te moralne. Lekarz dotyka najwyższych wartości: życia i zdrowia ludzkiego. Nie można być dobrym lekarzem, jeśli się nie jest dobrym człowiekiem. Obiektywna wrodzona godność człowieka i prawo naturalne: czyń dobro, nie czyń zła – zawsze muszą być uszanowane. Trzeba coraz głośniej mówić, że etyka to jeden z najważniejszych filarów życia ludzkiego.

dr Jerzy Umiastowski

– Polski Kodeks Etyki Lekarskiej zaistniał, kiedy Polska stała się wolnym krajem i wyzwoliła się od totalitarnego komunizmu. KEL nie jest dokumentem administracyjnym – jest zaleceniem etycznym. Opiera się na Przysiędze i Przykazaniu Hipokratesa. Wskazuje wolny zawód lekarza. Zaleca staranie się o czynienie dobra i nieczynienie zła. Kodeks opiera się na zasadzie, że dobro i zło istnieją obiektywnie.

dr Stanisław Wencelis

– Wolą naszego środowiska zawodowego było, by jak najszybciej stworzyć Kodeks Etyki Lekarskiej – zbiór sposobów postępowania i zachowań związanych z wykonywaniem pracy lekarza. Dla nowopowstającego, odrodzonego samorządu lekarskiego stał się on fundamentem jego rozwoju i wyraźnym znakiem tożsamości. To była ciężka praca wykonywana pod presją czasu, bo NRL dla uchwalenia Kodeksu zdecydowała o zwołaniu już w połowie I kadencji władz Izby II Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Lekarzy w Bielsku-Białej. Mieliśmy więc nieco ponad rok na opracowanie tego dokumentu. Mimo to udało nam się jeszcze przed zjazdem poddać go szerokiej konsultacji środowiskowej, co stanowi o jego sile i odporności na upływ czasu.

Źródło: „Gazeta Lekarska” nr 2/2017