Nie przepłacaj i legalnie obniż kwoty dla fiskusa

Lekarz, który rozlicza się na zasadach ogólnych lub według stawki liniowej, może niektóre z ponoszonych wydatków zaliczyć do kosztów podatkowych i przez to zmniejszyć wysokość zobowiązania podatkowego. Dla niektórych dostępne są też ulgi – mówi Anna Misiak, doradca podatkowy, partner i szef Zespołu Podatków Osobistych i Doradztwa dla Pracodawców MDDP, w rozmowie z Anną Wojdą.

Czy ostatnie miesiące roku to dobry czas, by spróbować jeszcze obniżyć przychód i zapłacić mniej fiskusowi?

Z pewnością warto przeanalizować planowane przychody i wydatki, by się zorientować, jak mogą wyglądać nasze ostateczne obciążenia podatkowe. Możliwość taką mają lekarze rozliczający się 19-proc. stawką liniową, a także będący na skali podatkowej. Nie mają zaś jej opodatkowani ryczałtem ewidencjonowanym. Oni nie mogą rozliczać wydatków w kosztach podatkowych.

Warto pamiętać również o dostępnych ulgach podatkowych. Być może ktoś rozważa dokonanie darowizny przed końcem roku – powinien pamiętać, że jest możliwość jej odliczenia. Może ktoś będzie chciał odliczyć koszty związane z wpłatami na IKZE (indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego). Są jeszcze inne ulgi, z których można skorzystać.

Co zatem lekarz może wrzucić w koszty? Wydatki na lokal, w którym ma gabinet?

Tak. Czynsz wynajmu lokalu może być kosztem podatkowym. Rozliczenie możliwe jest również wtedy, gdy lekarz prowadzi działalność we własnym domu. Wtedy wydatki na media, jak prąd czy gaz, będą kosztem podatkowym. Podobnie podatek od nieruchomości.

Trzeba jednak pamiętać, że lekarz musi wydzielić część domu na prowadzoną działalność gospodarczą. Ponoszone wydatki zaliczy do kosztów podatkowych w proporcji, w jakiej całkowita powierzchnia domu pozostaje do części zajętej na gabinet lekarski. Kosztem podatkowym mogą być również wydatki na wyposażenie gabinetu.

A jeśli lekarz zatrudnia personel, czy wydatki na wynagrodzenia i składki będą kosztem?

Tak, w takim przypadku ma możliwość zaliczenia w koszty wynagrodzeń i składek opłacanych za personel. Rozliczenie możliwe jest zarówno w przypadku zatrudnienia personelu na podstawie umowy o pracę, jak i umowy-zlecenia czy umowy o dzieło. Rozliczane są również koszty wynagrodzeń w przypadku kontraktów B2B – w tym wypadku lekarz kupuje usługę i jest to dla niego koszt podatkowy.

Praca w gabinecie to często również konieczność używania odzieży medycznej – fartuch, być może inne obuwie, rękawiczki ochronne. Czy te wydatki również można rozliczyć?

Tak, takie wydatki mogą być kosztem podatkowym, są związane z wykonywaniem zawodu.

Mówiąc o wydatkach na odzież, warto jednak zaznaczyć, że nie wszystko może być kosztem. Próba rozliczenia zakupu garnituru czy sukienki może się dla lekarza źle skończyć.

Takie wydatki mogą być uznane za osobiste i przez to nie zyskają aprobaty fiskusa. Zdarzały się, co prawda, interpretacje podatkowe, w których garnitur czy sukienka były uznawane za koszt uzyskania przychodów, ale raczej w sytuacjach, gdy było to wymagane ze względu na określoną profesję. W przypadku lekarzy byłoby to trudne. Nie można mówić o uniformie czy odzieży niezbędnej do wykonywania działalności, więc garnitur czy sukienka zostaną uznane za wydatki na cele osobiste.

Lekarze ponoszą również wydatki na ubezpieczenie OC, płacą też składki na rzecz samorządu. Rozliczą te wydatki w kosztach?

Tak, wymienione wydatki podlegają odliczeniu i mogą być traktowane jako koszt uzyskania przychodu. Samochód – bez niego trudno się przemieszczać.

Czy lekarz ma szansę rozliczyć w kosztach podatkowych wydatki na jego zakup, serwisowanie, ubezpieczenie i oczywiście wydatki na benzynę?

Tak, jeśli samochód jest wykorzystywany dla celów działalności gospodarczej, jest możliwość rozliczenia ponoszonych wydatków. Oczywiście do odpowiednich limitów określonych w przepisach.

Lekarze często uczestniczą w konferencjach czy szkoleniach. Odliczą te wydatki?

W tym przypadku nie każdy wydatek może być kosztem. Dużo będzie zależało od tego, czego konferencja lub szkolenie dotyczą. Zdarzały się przypadki, gdy urzędnicy odmawiali zaliczania ponoszonych wydatków do kosztów, twierdząc, że służą one ogólnemu rozwojowi i nie są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. By rozliczyć wydatek w kosztach, lekarz musi wykazać, że dzięki temu zwiększa poziom wiedzy i zyskuje nowe uprawnienia.

O czym trzeba pamiętać, gdy decydujemy się na rozliczanie ponoszonych wydatków w kosztach? Tylko o fakturze?

Oczywiście, że nie. Lekarz musi uzasadnić, że wydatek jest związany z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Z przepisów jasno wynika, że nie każdy ponoszony wydatek może być kosztem podatkowym, a tylko taki, który jest ponoszony w celu osiągnięcia przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów i nie został wymieniony w katalogu wydatków nieuznawanych za koszty podatkowe.

A czy warto, gdy mamy wątpliwości dotyczące rozliczenia danego wydatku w kosztach, pytać fiskusa i występować z wnioskiem o interpretację podatkową? Mamy przykłady interpretacji, w których urzędnicy na rozliczenie tego samego wydatku w kosztach raz się zgadzali, innym zaś razem nie.

To prawda. Jeśli mamy wydatek istotnej wartości, co do którego mamy poważne wątpliwości, czy mógłby być kosztem podatkowym, radziłabym wystąpić z wnioskiem o interpretację. Taka interpretacja chroni podatnika – oczywiście jeśli przedstawi stan faktyczny, który jest zgodny z rzeczywistością. Natomiast pytanie o drobne wydatki w sytuacji, gdy nie potrafimy dobrze uzasadnić ich związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, może spowodować, że będzie nam trudno uzyskać interpretację.

Krótko mówiąc: jeśli dany wydatek jest związany z działalnością gospodarczą, jest niezbędny dla zachowania i zabezpieczenia przychodu, jaki uzyskujemy z działalności, nie powinniśmy mieć wątpliwości co do jego rozliczenia. Ale powinniśmy przygotować argumenty, że rzeczywiście jest to wydatek, który jest związany z prowadzoną przez nas działalnością gospodarczą. Mamy przykłady choćby okularów, przy których wydawane są odmowne interpretacje ze względu na to, że okulary są używane przez podatników także poza pracą.

Co zatem lekarz może próbować rozliczać w kosztach, a czego lepiej nie rozliczać, by nie narazić się skarbówce?

Organy podatkowe akceptowały na przykład możliwość rozliczenia w kosztach podatkowych wydatków na szczepienia ochronne, twierdząc, że w związku z prowadzonym rodzajem działalności nie będą miały one charakteru osobistego. Fiskus zgodził się również na rozliczenie w kosztach podatkowych wydatków na kurs medycyny estetycznej. Stwierdził, że pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z istniejącym już źródłem przychodów i są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, a ponadto nie znajdują się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Jeśli chodzi o odmowne interpretacje, to poza wspomnianymi już wcześniej okularami fiskus nie zgadza się na rozliczanie w kosztach wydatków ponoszonych przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. Młoda lekarka ukończyła kursy specjalistyczne, które pozwoliły jej wykonywać badania diagnostyczne. Niestety zrobiła to, zanim otworzyła gabinet lekarski. Fiskus stwierdził, że brakuje związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy ich poniesieniem a uzyskiwaniem przychodów z działalności gospodarczej prowadzonej w późniejszym okresie.

Podobnie było w przypadku wydatków ponoszonych przez lekarza dentystę na kształcenie pracownika. Chciał zatrudnić córkę – studentkę kierunku lekarskiego i zaliczyć do kosztów podatkowych wydatki na sfinansowanie jej studiów (w tym celu miała być zawarta odpowiednia umowa). Fiskus się na to nie zgodził. Stwierdził, że wydatki będą miały na celu zdobycie wiedzy oraz umiejętności, a także należytego przygotowania do zawodu zatrudnionego studenta, nie zaś osiągnięcia przychodów ze źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona przez dentystę.