Rachunek bankowy dla celów emerytalnych – nadal jest wybór

Co jakiś czas pojawia się w przestrzeni publicznej informacja, że emerytury i renty nie będą przynoszone do domu przez listonoszy i że konieczne dla celów ich wypłaty jest posiadanie rachunku bankowego.

Dyskusje co do zmiany formy wypłaty świadczeń pojawiły się w związku z ustawą zmieniającą z czerwca 2021 r.¹.

Według danych ZUS przytaczanych w uzasadnieniu tej ustawy – 81 proc. nowo przyznanych w 2019 r. świadczeń długoterminowych było wypłacanych na rachunki płatnicze, co oznacza, że wśród nowych świadczeniobiorców, którzy byli niedawno czynni zawodowo, posiadanie rachunku jest rozwiązaniem powszechnym i preferowanym.

Obecnie procent przekazywania wszystkich długoterminowych świadczeń wypłacanych przez ZUS na rachunek płatniczy wynosi 73,1 proc. Jak widać, nie wszyscy emeryci i renciści są zwolennikami posiadania rachunku bankowego.

Uspokójmy więc: z dniem 1 stycznia 2022 r. przepisy w zakresie form wypłaty m.in. świadczeń emerytalno-rentowych uległy pewnej modyfikacji, jednakże zarówno przed, jak i po 1 stycznia 2022 r. osobom uprawnionym do świadczeń długoterminowych, zamieszkałym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej ustawodawca gwarantuje dwie (w zasadzie równorzędne) możliwości wypłaty świadczeń, zastrzegając odrębne uregulowania wobec osób odbywających karę pozbawienia wolności, karę aresztu wojskowego albo karę aresztu za wykroczenie oraz osoby tymczasowo aresztowanej.

Ponadto dodatkowe uregulowania w zakresie wypłaty świadczeń dotyczą emerytów lub rencistów zamieszkałych za granicą. Art. 130 ust. 2 ustawy emerytalnej² stanowi bowiem, że świadczenia wypłaca się:

• osobom uprawnionym w formie bezgotówkowej na wskazany przez osobę uprawnioną jej rachunek płatniczy prowadzony w kraju lub wydany w kraju jej instrument płatniczy albo
• za pośrednictwem podmiotów prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń.

Świadczenia emerytalno-rentowe wypłaca się, poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu przez organ rentowy. Świadczenia te wypłaca się za miesiące kalendarzowe, w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin ich płatności, w cyklach miesięcznych.

Mimo że bezgotówkowa forma wypłaty świadczeń jest formą bezpieczniejszą i szybszą (przelew bankowy dociera do świadczeniobiorcy szybciej niż przekaz pocztowy, jest o wiele bardziej niezawodny, a także praktycznie bezkosztowy do realizacji), to jednak spora część świadczeniobiorców cieszy się, że wprowadzona zmiana zrównuje te dwie formy wypłaty i nie będą zmuszani oni do posiadania rachunków bankowych, a jeśli się na to zdecydują, to będzie to ich wybór.

Beata Wierzchowska, radca prawny NIL

Przypisy:

1. Ustawa z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1621)
2. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 504)