Rzecznik ministra zdrowia: Liczymy na odpowiedzialność lekarzy

Wypowiadanie klauzuli opt-out budzi coraz więcej emocji. Poprosiliśmy resort zdrowia o stanowisko w tej sprawie. Poniżej odpowiedź rzecznika prasowego ministra zdrowia Mileny Kruszewskiej.

Minister zdrowia Konstanty Radziwiłł i rzecznik resortu Milena Kruszewska
Foto: Marta Jakubiak

„Zasady korzystania z klauzuli opt-out regulowane są w art. 96 ustawy o działalności leczniczej.

Przepis ten pozwala na zobowiązanie pracownika wykonującego zawód medyczny, zatrudnionego w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, do pracy w wymiarze przekraczającym 48 godzin na tydzień w okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 4 miesiące.

Przepis art. 96 ustawy o działalności leczniczej jednocześnie określa katalog wymogów (wynikających wprost z art. 22 dyrektywy 2003/88/WE), których spełnienie jest warunkiem koniecznym zobowiązania pracownika do pracy w szerszym, nieprzekraczającym przy tym 78 godzin na tydzień, wymiarze czasu. Warunkiem podstawowym jest wyrażenie przez pracownika zgody na powyższe.

Zgoda ta musi być uprzednia oraz – co istotne – wyrażona w formie pisemnej i dobrowolna. W art. 96 ust. 6 ustawy o działalności leczniczej przewidziano odwoływalność zgody pracownika – pracownik może cofnąć zgodę na pracę w wymiarze przekraczającym 48 godzin na tydzień, obliczonym jako średnia w odniesieniu do okresu rozliczeniowego, informując o tym pracodawcę na piśmie.

Do cofnięcia zgody stosować się będzie miesięczny okres wypowiedzenia liczony analogicznie jak w przypadku okresu wypowiedzenia umów o pracę. Celem takiego unormowania jest zapewnienie ciągłości pracy w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, przy równoczesnym zabezpieczeniu interesów pracowników objętych tzw. klauzulą opt-out.

Klauzula opt-out jest przewidzianą w prawie unijnym instytucją prawa pracy, której celem jest umożliwienie państwom członkowskim wprowadzenie odstępstw od przewidzianych w dyrektywie norm czasu pracy. Nie stanowi natomiast formy prowadzenia sporu zbiorowego.

Przewidziane prawem sposoby prowadzenia sporów zbiorowych opisane są w ustawie z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych i nie obejmują one organizowanych przez Porozumienie Rezydentów OZZL przy wsparciu samorządu lekarskiego form wywierania nacisku, takich jak koordynowane w jednym czasie wykorzystywanie tzw. urlopów na żądanie czy też wypowiadanie klauzuli opt-out.

Ministerstwo Zdrowia nieustannie deklaruje gotowość do rozmów z lekarzami z nadzieją na dostrzeżenie przez protestujących, że przygotowany przez resort i przyjęty przez Radę Ministrów projekt ustawy zakładający, że od 1 stycznia 2018 r. środki na ochronę zdrowia będą rosły stopniowo, osiągając w 2025 r. poziom proc. PKB ustanawia gwarancję poprawy sytuacji w ochronie zdrowia w oparciu o racjonalnie zaplanowane wzrosty nakładów. Wprowadzone w ostatnim czasie podwyżki wynagrodzeń lekarzy rezydentów również stanowią istotny krok w kierunku podnoszenia poziomu uposażeń tej grupy zawodowej.

Ministerstwo Zdrowia liczy na odpowiedzialność lekarzy i niewykorzystywanie bezpieczeństwa pacjentów jako środka przetargowego w procesie dążenia do osiągnięcia postulowanego poziomu nakładów i płac w ochronie zdrowia”.