Samorząd lekarski punktuje przepisy o Internetowych Kontach Pacjenta

Stanowisko Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 12 listopada 2019 r. w sprawie projektu zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie warunków zawierania i realizacji umów o finansowanie aktywowania Internetowych Kont Pacjenta.

Foto: pacjent.gov.pl

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej po zapoznaniu się z projektem zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie warunków zawierania i realizacji umów o finansowanie aktywowania Internetowych Kont Pacjenta, zamieszczonym na stronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia, zgłasza następujące uwagi do przedmiotowego projektu.

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej wyraża stanowczy sprzeciw wobec wyznaczenia dwudniowego terminu na zgłaszanie uwag do projektu zarządzenia. Żadne względy prawne, ani organizacyjne nie uzasadniają takiego pośpiechu w tak ważnej sprawie, rzutującej na funkcjonowanie całego systemu wymiany danych o leczeniu pacjentów.

W odniesieniu treści projektu wskazać należy, że zastrzeżenie budzi przede wszystkim brak precyzyjnego określenia, czym jest „aktywacja Internetowego Konta Pacjenta”. Pomimo iż zastosowane w projekcie sformułowania powielają treść art. 29 ustawy 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem rozwiązań w obszarze e-zdrowia (Dz.U. poz. 1590), to zarówno osoby wykonujące dyspozycje ww. przepisu jak i pacjenci – osoby, których konta mają być w ten sposób aktywowane, muszą być w pełni świadomi znaczenia pojęcia „aktywacja konta IKP”.

Zastrzeżenie to nabiera szczególnego znaczenia w obliczu konieczności podpisania oświadczenia zarówno przez kierownika placówki POZ, jak i przez osobę, której dane konto dotyczy. W szczególności, osoba niezwiązana z ochroną zdrowia (Świadczeniobiorca) zapewne w większości po raz pierwszy stykającą się z samym terminem „Internetowe Konto Pacjenta” nie ma możliwości samodzielnej oceny, czy w istocie „aktywowała” to konto.

Jeśli nawet żaden przepis prawa nie precyzuje, czym jest „aktywowanie IKP”, to instytucja publiczna dysponująca środkami publicznymi, która decyduje się na wydatkowanie tych środków zobligowana jest do pozyskania takiego wyjaśnienia i udzielenia precyzyjnego objaśnienia szczególnie tym, którzy mają własnym podpisem poświadczyć o dokonaniu takiej czynności.

Zgłaszane zastrzeżenie nie dotyczy jedynie formalnej poprawności projektowanego zarządzenia. Na znaczenie rzeczywistej „aktywacji IKP” Prezydium NRL zwracało już uwagę w stanowisku Nr 43/19/P-VIII z 30 kwietnia 2019 r. w sprawie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem rozwiązań e-zdrowia. W stanowisku tym Prezydium NRL wskazywało m.in., że samo posiadanie przez pacjenta potwierdzonego Profilu Zaufanego nie stanowi jeszcze o pełnym wykorzystaniu jego zaprojektowanych funkcji. Zapewnienie pacjentom możliwości korzystania z udogodnień Internetowego Konta Pacjenta będzie możliwe dopiero po jego skonfigurowaniu i wskazaniu w nim numeru telefonu.

Dopiero wówczas pacjent będzie mógł np. otrzymywać, na wskazany w IKP numer telefonu, kody do realizacji recepty oraz – co wydaje się absolutnie kluczową funkcjonalnością całego Systemu Informacji Medycznej – będzie mógł za pomocą telefonu dokonać upoważnienia do wglądu w dokumentację medyczną. Wykonywanie powyższych czynności w podmiocie wykonującym działalność leczniczą budzi obawy, co do praktycznej ich realizacji, tj. roli, jaką personel tych podmiotów będzie musiał pełnić pomagając pacjentom w konfiguracji IKP oraz telefonu komórkowego. W tym zakresie ani z samego projektowanego przepisu, ani z uzasadnienia nie wyłania się obraz rzeczywistej czynności, do jakiej potrzebne jest potwierdzenie Profilu Zaufanego.

Jak z powyższego wynika, rzeczywista aktywacja konta wymaga znacznie bardziej złożonej procedury i udział placówki POZ w np. wpisaniu w IKP numeru telefonu pacjenta. Zatem w projektowanym Zarządzeniu czynność taka powinna zostać przewidziana, jako etap procedury aktywacji, oraz należy tę czynność powiązać ze szczegółową instrukcją dotyczącą chociażby ochrony danych osobowych pacjenta.

Przeprowadzenie procesu masowej „aktywacji IKP” w brzmieniu zaproponowanym w projekcie grozi w znacznej mierze nieefektywnym wydatkowaniem środków publicznych.

Pytania i wątpliwości budzi również kwestia źródeł finansowania realizacji umów przewidzianych opiniowanym zarządzeniem w roku 2019. Zgodnie bowiem z treścią ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem rozwiązań w obszarze e-zdrowia dodatkowe środki finansowe na realizację takich zadań możliwe są do przekazania Narodowemu Funduszowi Zdrowia w latach 2020-2022.