Światowe wydanie akwarel Henryka Becka

8 lutego miało swoją premierę pierwsze światowe wydanie albumu akwarel cenionego lekarza – Henryka Becka. Uroczystość odbyła się w Dziale Starej Książki Medycznej Głównej Biblioteki Lekarskiej im. Stanisława Konopki w 120. rocznicę jego urodzin.

Prezentowany podczas spotkania album to wydanie nigdy jeszcze nie prezentowanych akwarel znakomitego lekarza, profesora ginekologii i położnictwa. Urodzony we Lwowie, absolwent Uniwersytetu Jana Kazimierza, docent Katedry Położnictwa i Ginekologii na Uniwersytecie Warszawskim, poza tym, że poświęcał się służbie chorym, był także autorem ponad 1650 akwarel, rysunków i kolaży.

Dokumentował za ich pośrednictwem swoją pracę zawodową, lekarzy, narzędzia medyczne i pacjentki, ale także życie osobiste, podróże, koszmar okupacji i krótki okres po odzyskaniu przez Polskę wolności do swojej nagłej śmierci w 1946 roku. W akwarelach często posługiwał się metaforą, karykaturą i groteską. Poszczególne rysunki to zapis pojedynczych wydarzeń. Złożone w całość tworzą dokumentację życia.

– Jest mi niezmiernie miło, że akurat dzisiaj, w 120. rocznicę urodzin Henryka Becka, ten wyjątkowy album, zawierający akwarele jego autorstwa ujrzał światło dzienne. To niespotykana dotąd publikacja, zebrane dzieła z okresu całego jego życia, wydane po raz pierwszy na świecie w takiej objętości. Jestem również zaszczycony, że to właśnie Główna Biblioteka Lekarska, we współpracy z Żydowskim Instytutem Historycznym, przyczyniła się do powstania albumu – powiedział dr n. przyr. Wojciech Giermaziak, dyrektor Głównej Biblioteki Lekarskiej.

Henryk Beck urodził się 8 lutego 1896 roku we Lwowie. Jego rodzicami byli Regina z Mandelbaumów i Adolf Beck, wybitny naukowiec, profesor fizjologii, współorganizator lwowskiego Wydziału Lekarskiego, a także dwukrotny rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Henryk Beck ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Lwowskiego, a od 1921 roku był asystentem w Klinice Położnictwa i Chorób Kobiecych Uniwersytetu Warszawskiego. Do 1939 roku wykładał fizjologię ciąży, porodu i połogu.

W latach 1928-1929 prowadził miesięcznik „Ginekologia Polska”. Przez dwa lata prezesował Polskiemu Towarzystwu Ginekologicznemu. W roku 1931 został kierownikiem Oddziału Ginekologicznego w Instytucie Radowym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie a w 1935 ordynatorem Oddziału Ginekologicznego Szpitala Dzieciątka Jezus. Henryk Beck publikował liczne prace naukowe i artykuły w prasie medycznej. Nauczał również położnictwa w Szkole Pielęgniarskiej PCK oraz Warszawskiej Szkole Pielęgniarstwa.

Beck spełniał się nie tylko zawodowo. Wszechstronnie utalentowany artystycznie uprawiał również sporty (w młodości grał w piłkę nożną w Pogoni Lwów), uwielbiał jazdę samochodem (brał nawet udział w wyścigach), podróżował. 27 grudnia 1937 roku dr Beck ożenił się z młodszą o 15 lat Jadwigą z Trepków, również lekarzem ginekologiem. Małżeństwo było wyjątkowo udane i szczęśliwe.

Po napaści Związku Radzieckiego na Polskę 17 września 1939 roku Beckowie przedostali się do Lwowa. 9 grudnia Henryk Beck został aresztowany wraz z innymi polskimi oficerami. Od wywózki w głąb Rosji wyratowała go żona. W lipcu 1940 roku znalazł zatrudnienie w II Szpitalu Lwowskim z funkcją kierownika Oddziału Ginekologiczno-Położniczego. Względnie spokojny czas trwał jednak krótko.

W 1941 roku, po wkroczeniu Niemców na terytorium Związku Radzieckiego, przestał pracować w szpitalu i ze względu na swoje żydowskie pochodzenie zaczął się ukrywać. W 1942 roku Beckowie przenieśli się do Warszawy, gdzie nadal się ukrywali. Dzięki żonie i siostrze Jadwidze, które były członkami Armii Krajowej, zaczął pracować w konspiracji. Wykorzystując zdolności plastyczne, ilustrował instrukcje minerskie dla żołnierzy Podziemia.

Po wybuchu Powstania Warszawskiego 1 sierpnia 1944 roku Beck wreszcie przestał się ukrywać. Został kierownikiem szpitala powstańczego na rogu Chmielnej i Marszałkowskiej oraz dowódcą służby sanitarnej na odcinku Warszawa-Zachód. Po klęsce Powstania, 5 października 1944 roku, Beckowie zeszli do piwnic w ruinach Warszawy. Zostali „robinsonami warszawskimi”. Ukrywali się 110 dni, wyszli 19 stycznia 1945 roku.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Warszawy Beck wraz z żoną powrócili do pracy. Beck otrzymał ordynaturę Oddziału Położniczo-Ginekologicznego Szpitala Miejskiego na Pradze w Warszawie. W sierpniu 1945 roku Wydział Lekarski tworzącego się Uniwersytetu we Wrocławiu zaproponował Beckowi objęcie Katedry Ginekologii i Położnictwa. Beck, chcąc dalej pracować naukowo, wyraził zgodę.

W lutym 1946 roku przeniósł się do Wrocławia, gdzie równolegle objął kierownictwo Kliniki Położnictwa i Chorób Kobiecych. Niestety, stabilizacja, pasjonująca praca zawodowa i naukowa, szczęście rodzinne przy boku ukochanej żony w zasadzie nie były mu dane. Zmarł po kilku tygodniach 23 marca 1946 roku na zawał serca, przeżywszy 50 lat. Żona w kilka godzin później w ruinach Wrocławia odebrała sobie życie, zażywając truciznę. Beckowie spoczęli na cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu.