Zarys klinicznej olfaktologii i gustologii. Książka zadziwia

Spod prasy drukarskiej wyszło ciekawe, długo oczekiwane przez otorynolaryngologów dzieło „Zarys klinicznej olfaktologii i gustologii”, starannie wydane w 2022 r. przez Wydawnictwo Naukowe UM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, dzieło niewielkie objętościowo (liczące 109 stronic), ale niezwykle różnorodne treściowo, potrzebne.

Redakcją jego zajął się znany w medycznym świecie prof. Andrzej Obrębowski, który został autorem dziewięciu oraz współautorem trzech z ogólnej liczby czternastu rozdziałów. Pozostałymi autorami lub współautorami są poznańscy naukowcy z Uniwersytetu Medycznego: prof. Piotr Świdziński, dr med. Ilona Kamińska i dr med. Waldemar Wojnowski z Katedry i Kliniki Foniatrii i Audiologii, dr med. Krzysztof Kordel z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej, dr Teodor Świdziński z Katedry i Zakładu Biofizyki oraz prof. Krzysztof Szyfter z Instytutu Genetyki Człowieka PAN.

Książka zadziwia. Zadziwia najpierw ciekawą okładką projektu Bartłomieja Wąsiela. Zadziwia zwięzłością tekstu, ukazującego najnowsze dokonania z dziedziny nauki o powonieniu i smaku, zmysłów odgrywających ważną rolę w biologicznej ochronie życia, zmysłów nazywanych zmysłami chemicznymi ze względu na mechanizm pobudzania receptorów. Najnowsze badania nad fizjologią układu limbicznego spowodowały wzrost zainteresowania tymi dwoma zmysłami, które podobnie jak wrażenia dotykowe, wzrokowe i słuchowe znacznie wpływają na psychikę człowieka.

Recenzenta, lekarza z 63-letnim stażem, szczególnie zaciekawiły zagadnienia dotyczące molekularnego mechanizmu percepcji węchowej i smakowej, rejestracji węchowych potencjałów wywołanych i ich konfrontacji z wynikami olfaktometrii podmuchowej met. Elsberga-Levy’ego w modyfikacji Pruszewicza, a także zaburzenia węchu i smaku w zaburzeniach metabolicznych oraz orzecznictwo lekarskie w zaburzeniach węchu i smaku.

Recenzent nie znalazł w książce rozdziału niegodnego uwagi, powierzchownego; wszystkie napisane są ze znacznym znawstwem tematu, oparte przede wszystkim na bogatym materiale poznańskiej Katedry i Kliniki Foniatrii i Audiologii, którymi Autor przez wiele lat kierował. Szeroko korzystał z literatury medycznej placówek naukowych tak polskich, jak i położonych poza granicami kraju. Bogata bibliografia umieszczona jest na końcu każdego rozdziału, co zwiększa czytelność książki oraz ułatwia dostęp do odpowiedniej pozycji piśmienniczej.

Kto jest zatem redaktorem oraz autorem tego dzieła? To Andrzej Obrębowski, urodzony w 1937 r. absolwent Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Poznaniu, doktor habilitowany, profesor zwyczajny, doktor honoris causa Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Pogodny uśmiech towarzyszy mu zawsze. Jakże może być inaczej, skoro jest otwartym, szczerym człowiekiem.

Żarliwe dyskusje z Jego udziałem, do których przygotowany był zawsze perfekcyjnie, ze skupieniem uwagi na interlokutorze, poparte świetną dykcją, prowadzenie obrad naukowych w sposób zupełnie nietypowy, stanowiły jego wizytówkę. Zresztą wierność zasadom oraz stałość poglądów, postawa na wskroś altruistyczna czyniła Go w środowisku rozpoznawalnym.

Lista Jego zawodowych i naukowych dokonań jest niezmiernie długa. Ale przede wszystkim imponująca. Zawistników (ale czy takich w ogóle ma?) doprowadzić może do zawrotów głowy. Prof. Andrzej Obrębowski, wybitny anatom oraz specjalista w zakresie otolaryngologii, foniatrii i audiologii, był, jak wspomniano, kierownikiem Katedry i Kliniki Foniatrii i Audiologii, którą współtworzył wespół z prof. Antonim Pruszewiczem. b. dziekanem Wydziału Lekarskiego oraz prorektorem ds. klinicznych i szkolenia podyplomowego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, b. prezydentem Unii Europejskich Foniatrów, b. konsultantem krajowy ds. foniatrii i audiologii, autorem i współautorem kilkuset prac naukowych, w tym kilkudziesięciu z zakresu olfaktologii oraz gustologii.

Ceni Go lekarskie środowisko. Był wiceprezesem Rady Okręgowej Wielkopolskiej Izby Lekarskiej, aktualnie jest członkiem Rady Okręgowej oraz przewodniczącym Komisji ds. Etyki tej Izby. Recenzowanie tego „olfaktologiczno-gustologicznego” dzieła z przypomnieniem sylwetki jego Twórcy, było dla recenzenta zajęcie niezwykle zaszczytnym.

Prof. zw. dr hab. n. med. Andrzej Kierzek